Τι λέμε στους μαθητές για το φασισμό; του Βασίλη Συμεωνίδη

08:36 23/6/2012 - Πηγή: Alfa Vita

p1 {font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:12px;margin-left:8px;margin-right:8px;margin-top:4px;margin-bottom:4px;text-align:justify;}

Τι λέμε στους μαθητές για το φασισμό;

Βασίλης Συμεωνίδης
[e-mail]

Τώρα που φαίνεται να τέλειωσαν όλα ίσως είναι η στιγμή να αρχίσει η σοβαρή συζήτηση. Εξάλλου αυτό που πραγματικά τέλειωσε ήταν μόνο οι βουλευτικές εκλογές και οι μαθητικές εξετάσεις…
Στην ταινία «το μεγάλο κανόνι» ο Θανάσης Βέγγος

ανακαλύπτει πως ο γιος του είναι μπλεγμένος σε μια νεοναζιστική οργάνωση. Αυτό που αναρωτιέται είναι ένα επανειλημμένο «Τι σου είπανε;» δίνοντας με σύντομες απαντήσεις την πραγματικότητα που έζησε πολύς κόσμος κατά την περίοδο της Κατοχής1. Βέβαια, το 1981, όταν γυρίστηκε η ταινία ήταν εποχή με άλλες ευαισθησίες και ενδιαφέροντα.
Στις μέρες μας προσποιηθήκαμε τους έκπληκτους όταν ανακαλύψαμε πόσοι γοητεύονται από την ένταξη σε τέτοιες ομάδες. Σύντομα θα ξαναγυρίσουμε τους προβολείς αλλού για να μην βλέπουμε ή για να κάνουμε πως δεν βλέπουμε. Και βέβαια δεν πρόκειται να αναρωτηθούμε σοβαρά τι λέμε στους μαθητές – στα πλαίσια του σχολείου – για την πρόσφατη ιστορία και κυρίως για την ιστορία που σχετίζεται με τον φασισμό… Πρακτικά: τίποτε!
Επικεντρώνω την αιτιολόγηση αυτού του «τίποτε!» στο μάθημα της ιστορίας όπως διδάσκεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η ταξινόμηση της ύλης είναι τέτοια, ώστε όλες οι «ευκαιρίες» χάνονται: στο δημοτικό θα πρέπει να φτάσουμε στην στ΄ τάξη, μετά το Πάσχα, αν ο ρυθμός του μαθήματος είναι γρήγορος, για να ακουστούν ή να συζητηθούν δυο τρία πράγματα σχετικά με τον β΄ παγκόσμιο. Το ίδιο επαναλαμβάνεται στην γ΄ γυμνασίου. Για την γ΄ λυκείου και την παραγκωνισμένη ιστορία γενικής παιδείας… ας μην το θέσουμε καν. Έτσι, χωρίς να μπούμε στην ουσία και στο περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων, βλέπουμε ότι η στοιχειώδης γνώση για σημαντικά ιστορικά θέματα του 20ου αιώνα επαφίεται σε άλλες πηγές. Την έλλειψη προφανώς δεν μπορούν να αναπληρώσουν οι «γιορτές» της 28ης Οκτωβρίου ή της 17ης Νοέμβρη, ούτε βέβαια η διδασκαλία της μεταπολεμικής λογοτεχνίας. Αντίθετα η έλλειψη γνώσης ακυρώνει περισσότερο τόσο τις σχολικές «γιορτές» όσο και το περιεχόμενο της μεταπολεμικής λογοτεχνίας μας.
Ένα έμμεσα συναφές θέμα ο διαφωτισμός και η γαλλική επανάσταση που διδάσκονται στο μάθημα της ιστορίας, στη γ΄ γυμνασίου (περίπου δέκα σελίδες στην αρχή του βιβλίου), αλλά ακυρώνονται στο λύκειο. Εκεί η διάταξη της ύλης είναι τέτοια που χρονικά ορίζει τη διδασκαλία τους στο τέλος της β΄ τάξης. Αυτά, λοιπόν, που κατά τη δεκαετία του ’80 και ως τα μέσα της δεκαετίας του ’90, ήταν κομβικά σημεία στην ύλη της ιστορίας, εφόσον αποτελούν την αφετηρία του νεότερου κόσμου, φαίνεται να χάνονται από τις σχολικές αίθουσες.
Εντωμεταξύ συνεχίζουμε να κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε. Έπεσα τυχαία σε έρευνα που έγινε το 2005 κατόπιν παραγγελίας ευρωπαϊκού φορέα. Εκεί διαπιστώθηκε ότι το 85% των Ελλήνων θεωρούμε τις μειονότητες εθνική απειλή και πάνω από