Τράπεζα θεμάτων:..... μια “αιρετική” άποψη! Του Σάκη Τσεχπενάκη

16:22 4/2/2015 - Πηγή: Alfa Vita

Κατ' αρχήν θέλω να ξεκαθαρίσω πως είμαι ένας απλός εκπαιδευτικός της δημόσιας δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που καμία σχέση δεν είχα με τον σχεδιασμό της τράπεζας θεμάτων στο λύκειο.

Παρακολουθώ την τελευταία εβδομάδα τις εξαγγελίες της κυβέρνησης περί της άμεσης κατάργησης της “απεχθούς” και “μαθητοφάγας” τράπεζας θεμάτων, συνοδευόμενα από επανειλημμένες δημοσιεύσεις συναδέλφων και μαθητών που επικροτούν τις συγκεκριμένες αποφάσεις. Το

κερασάκι στην τούρτα μπαίνει με δημοσιεύσεις που γνωστοποιούν στο κοινό το κόστος της υλοποίησης της εν λόγω τράπεζας που οδήγησε τους μαθητές στην απόγνωση και την παραπαιδεία, και τους έκοψε το δρόμο προς το πολυπόθητο απολυτήριο λυκείου.
Δεν σας κρύβω πως έφτασα να αναρωτιέμαι: Μα καλά, δεν υπάρχει κάποιος που να βρήκε κάτι καλό στην όλη διαδικασία; Όλα πρέπει να ριχθούν στην πυρά λοιπόν;
Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε κάποια ερωτήματα που αφορούν το “τερατούργημα”!!!
Πως είναι στημένη η Τράπεζα Θεμάτων;
Το 50 % των θεμάτων των ενδοσχολικών εξετάσεων του Ιουνίου (αλλά και του Σεπτεμβρίου) κληρώνεται από μια βάση θεμάτων, 1-2 ώρες πριν την διεξαγωγή των εξετάσεων, και το υπόλοιπο 50% επιλέγεται από τους διδάσκοντες καθηγητές.
Τα θέματα της τράπεζας θεμάτων είναι εξωπραγματικά και εκτός διδακτέας ύλης; Ασφαλώς δεν μπορώ να γνωρίζω τι ισχύει για όλα τα μαθήματα. Κρίνοντας από την ειδικότητα μου, είμαι χημικός, δεν βρήκα κάποιο θέμα στην τράπεζα θεμάτων που θα το χαρακτήριζα “εξωγήινο” ή εκτός εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Βέβαια μπορεί κάποιο θέμα να είναι πιο “τσιμπημένο” σε σχέση με ένα άλλο, όμως όλα τα θέματα μπορεί να απαντηθούν από τον μέσο μαθητή, ΕΦΟΣΟΝ έχει γίνει σωστή δουλειά στο σχολείο.
Προλαβαίνει ο καθηγητής να καλύψει όλο το εύρος της διδακτέας ύλης και να εμβαθύνει σε κάποια σημεία όπου είναι πιο κρίσιμα;
Σίγουρα πρέπει ο καθηγητής να δουλέψει με την τράπεζα θεμάτων ώστε να εντοπίσει τα σημεία της ύλης που αυτή αφορά και τα σημεία πού χρειάζονται εμβάθυνση. Σίγουρα κάποια σημεία της ύλης θα πρέπει να περαστούν πιο επιδερμικά, ώστε να εξοικονομηθεί χρόνος για το “ζουμί”!
Μα καλά δεν δημιουργούνται αδικίες μεταξύ των σχολίκων μονάδων, μια και κάποια θέματα που θα κληρωθούν είναι ενδεχομένως δυσκολότερα; Ναι, θεωρητικά αυτό μπορεί να συμβεί, αφού προσμετράται ο ενδοσχολικός βαθμός για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όμως στατιστικά ομιλώντας, είναι δυνατόν σε κάποια σχολεία, σε ΟΛΑ τα μαθήματα να κληρωθούν τα δύσκολα και απαιτητικά θέματα, και σε κάποια άλλα, σε ΟΛΑ τα μαθήματα τα πιο εύκολα και βατά; Μήπως τελικά η θεωρία των πιθανοτήτων θα εξομαλύνει από μόνη της την κατάσταση, και ανησυχούμε αναίτια;
Γιατί οδηγηθήκαμε στην Τράπεζα θεμάτων;
Δεν μπορώ να ξέρω ποιοι προβληματισμοί, πιθανώς ώθησαν το Υπουργείο Παιδείας να εισηγηθεί τη δημιουργία της Τράπεζας αυτής. Κάποια οφέλη που έχω εντοπίσει είναι τα εξής:
α) “Αναγκάζει” όλους τους μαθητές να ασχοληθούν πιο ουσιαστικά με τα μαθήματα του λυκείου και να εγκαταλείψουν την πρακτική του απολυτηρίου μέσω “αυτόματου πιλότου”. Πόσες και πόσες φορές δεν βρεθήκαμε σε τμήματα στο λύκειο όπου ένα μέρος μαθητών να παρουσιάζεται πλήρως αποστασιοποιημένο, δηλώνοντας ότι δεν τον ενδιαφέρει το αντικείμενο, δεν αφορά την κατεύθυνση μαθημάτων που θα ακολουθήσει κλπ. Αυτές οι απόψεις, και η θεσμοθέτηση του περάσματος από τάξη σε τάξη με μέσο όρο 9,5, έχουν οδηγήσει σε υποβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Δεν λέω πως ο εκπαιδευτικός δεν έχει ευθύνη να κάνει το μάθημα πιο προσιτό και ενδιαφέρον για όλο το μαθητικό δυναμικό, όμως όταν δείχνεις στον μαθητή (μέσω της θεσμοθέτησης του 9,5) πως ότι και να κάνει στην αίθουσα, παρακολουθήσει δεν παρακολουθήσει, ασχοληθεί – δεν ασχοληθεί, θα προχωρήσει προς το απολυτήριο, του στερείς ένα κίνητρο για προσπάθεια. Του δείχνεις στην πράξη πως ανεξαρτήτως της προσπάθειας που θα καταβάλει,.... στο τέλος όλα θα πάνε καλά!!! Μηπως τελικά δεν του περνάμε το σωστό μήνυμα;
β) Συντονίζει, σε επίπεδο υπουργείου, το επίπεδο δουλειάς και διδακτικής πράξης, μεταξύ των σχολικών μονάδων της χώρας. Είναι διαφορετικό πράγμα, απλά να θεσμοθετείς τη διδακτέα ύλη, και άλλο να μπορείς να αποτιμήσεις (ως ένα σημείο φυσικά) το πως αυτή εμπεδώθηκε από τους μαθητές στις διάφορες σχολικές μονάδες. Επιπλέον δίνει την δυνατότητα να μπορείς να εντοπίσεις και να επέμβεις υποστηρικτικά σε συγκεκριμένες μονάδες, όπου ίσως οι επιδόσεις υστερούν εμφανώς του γενικού συνόλου, να υποστηρίξεις την εκεί διδακτική πράξη, και να διορθώσεις τυχόν κακώς κείμενα.
γ) Οι διδάσκοντες συντονίζουν τη δουλειά τους και βρίσκονται σε μια ενεργή αλληλεπίδραση με το υπουργείο, κυρίως όσον αφορά ένα κορμό βασικών γνώσεων ανά μάθημα που πρέπει να “περάσει” στα παιδιά. Τώρα αν θεωρείται, πως είναι ασφυκτικό το πλαίσιο, και χάνονται βαθμοί ελευθερίας για τον εκπαιδευτικό, θα μπορούσε να μειωθεί το εύρος της ύλης, ώστε να προλαβαίνει ο διδάσκων, να την καλύψει και να δώσει χρόνο και σε κάποια σημεία που ο ίδιος προκρίνει.
Μα όλα έγιναν καλώς; Είναι η τράπεζα θεμάτων, αγγελικά πλασμένη; Ασφαλώς και ΟΧΙ!!
α) Υπήρξαν στο ίντερνετ, αναφορές για λαθροχειρία σε κάποιο/α ιδιωτικά σχολεία μέσω δήλωσης στο υπουργείο άλλης ημερομηνίας ενδοσχολικών εξετάσεων, ώστε να ξεκλειδώσουν οι κωδικοί για την κλήρωση των θεμάτων και στη συνέχεια έγινε προετοιμασία των μαθητών πάνω στα θέματα που κληρώθηκαν και που επρόκειτο να εξεταστούν την επομένη!!! Φυσικά οι μαθητές φαίνονται να αρίστευσαν!! Εξωφρενικό, όπως εξωφρενική είναι και η μη πρόβλεψη για ύπαρξη κυρώσεων εκ μέρους του υπουργείου σε περίπτωση λαθροχειρίας.
β) Να υπάρχει πρόβλεψη, σε περίπτωση που με ευθύνη του υπουργείου απουσιάζει καθηγητής επί μακρόν από σχολική μονάδα, με συνέπεια να μην καλύπτεται η προβλεπόμενη ύλη στην ώρα της και με τον τρόπο που πρέπει!!! Στην περίπτωση αυτή, μετά από έγκριση της οικείας διεύθυνσης, φυσικά να γίνονται οι εξετάσεις, δίχως την τράπεζα θεμάτων.
γ) Η τράπεζα θεμάτων οφείλει να εμπλουτίζεται, αλλά και να είναι διαθέσιμη εγκαίρως, κάθε χρόνο, ώστε οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί να έχουν χρόνο να δουλέψουν, μέσα στην τάξη, σε κάποια θέματα αυτής. Επίσης, ο αριθμός θεμάτων ΠΡΕΠΕΙ να είναι επαρκώς μεγάλος, ώστε να αποκλείονται εκ των πραγμάτων φαινόμενα προσπάθειας παπαγαλίας των απαντήσεων αυτών.
δ) Θα μπορούσε να αποσυνδεθεί η τράπεζα θεμάτων και οι ενδοσχολικές εξετάσεις, από την τελική πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αν κρίνεται πως αδικεί κάποιους μαθητές ή ότι ευνοεί άλλους. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχει να προσφέρει στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση των μαθητών της χώρας μας
Αντί Επιλόγου!!!
Ευχής έργο, θα ήταν η χαραχθείσα πολιτική στον τομέα παιδείας, να χαίρει συναίνεσης από όλες τις παρατάξεις, ώστε όταν υπάρχει εναλλαγή στην εξουσία να διατηρούνται και να βελτιώνονται οι υπάρχουσες πολιτικές, στα τρωτά τους σημεία.
Δεν πρέπει να κρίνονται τα υπάρχοντα συστήματα με βάση το ποια παράταξη τα εισηγήθηκε, αλλά με βάση την ωφέλεια που τυχόν έχουν για τα παιδιά μας!!
Ας προβληματιστούμε! Θέλουμε τα παιδιά μας να παίρνουν ένα απολυτήριο λυκείου, στον αυτόματο πιλότο, αβίαστα και αβασάνιστα, δίχως να τους έχει μείνει ένα μίνιμουμ γνώσεων στην γκάμα μαθημάτων που προσφέρονται στο σύγχρονο λύκειο; Αν ναι, ο τρόπος είναι εύκολος. Ας καταργήσουμε την τράπεζα θεμάτων και ας βαδίσουμε σε παλιούς και αγαπημένους δρόμους!
Εναλλακτικά, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε το υπάρχων καθεστώς, να επισημάνουμε τα τρωτά του σημεία να τα βελτιώσουμε, και ίσως να προσφέρουμε μελλοντικά ένα απολυτήριο που θα συνεπάγεται ένα μίνιμουμ γνώσεων και προσπάθειας!

Σάκης Τσεχπενάκης
Χημικός- Γυμνάσιο Μυκόνου

Tags: Σάκης Τσεχπενάκηςτράπεζα θεμάτων