Πόλεμος κατά της τρομοκρατίας: Αποκλιμάκωση ή αλλαγή πλεύσης;

19:22 26/5/2013 - Πηγή: NewPost

Οι εξαγγελίες του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα την περασμένη Πέμπτη περί επανασχεδιασμού της αντιτρομοκρατικής στρατηγικής της υπερδύναμης για κάποιους αποτελούν το πρώτο βήμα απομάκρυνσης από τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», δόγμα που εγκαινίασε ο προκάτοχος του Τζόρτζ Μπους ο νεότερος έπειτα από την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους στις 11η Σεπτεμβρίου του 2001. Ωστόσο για κάποιους άλλους, δεν είναι παρά λεκτικά πυροτεχνήματα για να διασκεδάσει τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις του προς τον κουρασμένο από τους πολέμους αμερικανικό λαό. Δώδεκα

ολόκληρα χρόνια μετά τους Δίδυμους Πύργους , δύο εισβολές – σε Αφγανιστάν και Ιράκ- και χιλιάδες στρατιώτες και άμαχους νεκρούς, ο Μπαράκ Ομπάμα ομολόγησε δημόσια ότι οι προσπάθειες των ΗΠΑ να εξαλείψουν την τρομοκρατία κινήθηκαν τόσα χρόνια σε λάθος τροχιά. Γιατί μπορεί ο Οσάμα Μπιν Λάντεν να εκτελέστηκε από τις ειδικές δυνάμεις πριν δύο χρόνια, ωστόσο ο ισλαμικός φονταμενταλισμός συνεχίζει να εξαπλώνεται: «Δεν μπορούμε να προσφεύγουμε στη στρατιωτική ισχύ εκεί όπου έχει τις ρίζες της μια ριζοσπαστική ιδεολογία. Εάν απουσιάζει μία στρατηγική που θα απομειώνει τον εξτρεμισμό στην πηγή του, ένας διαρκής πόλεμος -με τη χρήση τηλεκατευθυνόμενων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καταδρομέων, και την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων- θα ήταν εκ των προτέρων χαμένος και θα άλλαζε το πρόσωπο της χώρας μας», υποστήριξε ο πρόεδρος των ΗΠΑ και εξήγγειλε την εισαγωγή περιορισμών στη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ενώ επανέλαβε την πρόθεση του να κλείσει το στρατόπεδο του Γκουαντάναμο. Η κληρονομιά του Μπους Όλα αυτά σε μία προσπάθεια να πάρει αποστάσεις από τα πεπραγμένα του προκατόχου του, Τζόρτζ Μπους και συγκεκριμένα από τον «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας». Μία κληρονομιά η οποία περιείχε ένοπλες συγκρούσεις, περιορισμό των κοινωνικών ελευθεριών, αλλά και αλλεπάλληλες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε φυλακές κολαστήρια όπως το Γκουαντάναμο. Η εισβολή στο Αφγανιστάν το 2001 και στο Ιράκ το 2003 εις το όνομα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας , άφησαν πίσω τους χιλιάδες άμαχους νεκρούς – παράπλευρες απώλειες όπως ονομάστηκαν- , και δύο ολοσχερώς κατεστραμμένες χώρες βυθισμένες στο χάος, την ανέχεια και την ακυβερνησία. Χώρια το δυσθεώρητο ακόμη και για τις ΗΠΑ κόστος, αφού εκτιμάται ότι μέχρι στιγμής οι ΗΠΑ ξόδεψαν για τις δύο συγκρούσεις περισσότερα από 2 τρισ. δολάρια. Ο Μπούς άφησε επίσης «παρακαταθήκη» τον “Patriot Act”, έναν νόμο - έκτρωμα που με πρόσχημα την ασφάλεια των ΗΠΑ παρέχει έκτακτες εξουσίες στον εκάστοτε πρόεδρο σε περίπτωση τρομοκρατικής απειλής , όπως για παράδειγμα να διατάσσει στρατιωτική εμπλοκή σε κάποια χώρα δίχως να χρειάζεται την έγκριση του Κονγκρέσου . Πέρα από αυτό, ο συγκεκριμένος οργουελιανής έμπνευσης νόμος έφερε ένα εκσυγχρονισμένο είδος «Μεγάλου Αδελφού», αφού οι αρχές έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούνται και να καταγράφουν τηλεφωνικές συνομιλίες, ηλεκτρονικές συναλλαγές και μηνύματα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας κατά το δοκούν, δίχως να χρειάζονται δικαστικό ένταλμα. Στα πλαίσια του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» δημιουργήθηκε και το γνωστό στρατόπεδο συγκέντρωσης στη ναυτική βάση του Γκουαντάναμο . Η «Μακρόνησος» του Τζορτζ Μπους, φιλοξένησε υπόπτους τρομοκρατίας, ανθρώπους που θεωρούνταν από τις αμερικανικές αρχές «μέλη των Ταλιμπάν ή της Αλ Κάιντα » από το Αφγανιστάν , το Ιράκ και άλλες χώρες, πολλοί από τους οποίους πέρασαν από εκεί χωρίς να αντιμετωπίζουν καμία ουσιαστική κατηγορία. Οι κρατούμενοι του Γκουαντάναμο δεν υπάγονται σε κανένα νομικό καθεστώς . Θεωρούνται απλώς ως «μαχητές του εχθρού», και πολλοί από αυτούς αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς να δικαστούν αφού δεν προέκυψε κάτι επιβαρυντικό σε βάρος τους. Στα 11 χρόνια λειτουργίας της, η εν λόγω φυλακή χαρακτηρίστηκε ως «κολαστήριο»· οι μαρτυρίες για βασανισμούς, φρικτές μεθόδους ανάκρισης και παραμονής και κατάφωρες καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν ξεσηκώσει αντιδράσεις παγκοσμίως, ενώ έχουν καταγραφεί επισήμως επτά θάνατοι κρατουμένων. Ακόμη μία πτυχή του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» που παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον είναι η οικονομική. Η διακυβέρνηση Μπους μοιράζοντας αρκετά δισ. δολάρια ενθάρρυνε την γιγάντωση ενός όχι και τόσο γνωστού τομέα της οικονομίας των ΗΠΑ μέχρι την 11η Σεπτεμβρίου: Την βιομηχανία παροχής υπηρεσιών ασφάλειας. Εταιρείες μισθοφόρων όπως η BlackWater έλαβαν πλουσιοπάροχα συμβόλαια για παροχή υπηρεσιών φύλαξης δημοσίων κτηρίων, εγκαταστάσεων, πετρελαιοπηγών, και γραμμών ανεφοδιασμού. Δώδεκα χρόνια αργότερα, η «φάμπρικα» που στήθηκε στο όνομα της «εθνικής ασφάλειας» των ΗΠΑ είναι προσοδοφόρα όσο ποτέ άλλοτε. Οι κάνουλες με τα «ζεστά» δολάρια παραμένουν ανοιχτές, και εταιρείες όπως η G4S ή η DynCorp συνεχίζουν να υποκαθιστούν στο Ιράκ και αλλού τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ. Το στρατό του Μπους αντικατέστησαν τα “drones” του Ομπάμα Τα πεπραγμένα του Τζόρτζ Μπους στις δύο του θητείες προκάλεσαν τεράστιες διεθνείς και εσωτερικές αντιδράσεις, με τον Ομπάμα να διαδέχεται τον ρεπουμπλικάνο πολιτικό υποσχόμενος ότι θα κλείσει τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και θα αλλάξει στάση απέναντι στο ζήτημα της τρομοκρατίας γενικότερα. Όμως, τα όσα έταξε στον αμερικανικό λαό ο νυν πρόεδρος, έμειναν στα «χαρτιά», αφού εν πολλοίς ο Ομπάμα συνέχισε στο δρόμο που χάραξε ο προκάτοχος του. Παρά αρχικές προσπάθειες του να βάλει «λουκέτο» στο κολαστήριο του Γκουαντάναμο, το στρατόπεδο συγκέντρωσης συνεχίζει κανονικά τη λειτουργία του. Από τις λίγες ίσως πραγματικές διαφορές σε σχέση με τον Μπους είναι ότι επί διακυβέρνησης Ομπάμα στην αιχμή του «δόρατος» του πολέμου κατά της τρομοκρατίας τοποθετήθηκαν τα «μη επανδρωμένα αεροσκάφη» τα οποία – υποτίθεται- πραγματοποιούν χτυπήματα «χειρουργικής» ακρίβειας κατά στόχων που απειλούν την «εθνική ασφάλεια» (sic) των ΗΠΑ . Για την ακρίβεια η καταγγελίες για θανάτους αμάχων από στρατιώτες στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, αντικαταστάθηκαν από καταγγελίες για... δολοφονίες αθώων πολιτών από τα λεγόμενα “drones” σε μία σειρά χωρών «υπόπτων» για υπόθαλψη «τρομοκρατών», όπως το Πακιστάν , η Υεμένη και η Σομαλία . Και φυσικά ούτε λόγος να γίνεται για σεβασμό στην εθνική κυριαρχία όσων χωρών βομβαρδίστηκαν από τα “drones” του Ομπάμα, αφού οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν εν αγνοία και χωρίς τη συγκατάθεση των κυβερνήσεων. Και οι υποσχέσεις για περιορισμούς στη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών μόνο σε περίπτωση ανάγκης και τη μεταφορά της διοίκησής τους από τη CIA στο υπουργείο Άμυνας , αλλά και τις εξαγγελίες για μείωση των κρατουμένων στο Γκουαντάναμο, όπως φαίνεται το δόγμα των ΗΠΑ για την εσωτερική ασφάλεια και την τρομοκρατία δεν πρόκειται να αλλάξει σύντομα. Και τα πρόσφατα «μισόλογα» του Ομπάμα συνηγορούν σε αυτή την προοπτική... Παναγιώτης Βελισσάρης - Λυμπερίδης