Πλεόνασμα αλλά και "αγκάθια" στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2014

12:37 6/10/2013 - Πηγή: E-Typos

Εξοδο από το εξαετές «σπιράλ» της ύφεσης, πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,5% του ΑΕΠ, αλλά και ήδη συμφωνημένα μέτρα συνολικού ύψους 3,7 δισ. ευρώ προβλέπει για το 2014 το προσχέδιο του Προϋπολογισμού, που κατατίθεται αύριο Δευτέρα στη Βουλή. Επιπλέον, περιλαμβάνει, σύμφωνα με πληροφορίες, δύο πολύ θετικές εκτιμήσεις για τη φετινή χρονιά: αφενός, το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να αγγίξει ή και να ξεπεράσει εν τέλει

τα 300 εκατ. ευρώ και, αφετέρου, το δημοσιονομικό έλλειμμα υπολογίζεται να πέσει κάτω από το ορόσημο του 3% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τη μεθοδολογία της Eurostat.
Στον αντίποδα, όλα δείχνουν πως το τελικό κείμενο του Προϋπολογισμού -για την κατάρτιση του οποίου συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα- θα περιλαμβάνει επιπλέον μέτρα, ιδίως εξαιτίας της «τρύπας» των ασφαλιστικών ταμείων. Το μείζον ζητούμενο για την κυβέρνηση είναι αυτές οι πρόσθετες παρεμβάσεις να είναι διαρθρωτικού χαρακτήρα. H ελληνική πλευρά έχει ήδη διαμηνύσει στην τριμερή ότι δεν πρόκειται να δεχθεί περαιτέρω περικοπές μισθών και συντάξεων ούτε επιβολή νέων φόρων.

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης βρίσκεται για άλλη μία φορά αντιμέτωπο με τις ασφυκτικές πιέσεις της τρόικας για λήψη νέων μέτρων το 2014. Οι εκπρόσωποι των δανειστών μας υποστηρίζουν πως, «εφόσον τη διετία 2015-2016 θα χρειαστούν μέτρα 4-5 δισ. ευρώ για να κλείσει το δημοσιονομικό κενό, δεν υπάρχει περιθώριο χαλάρωσης το 2014». Πέραν τούτου, υπολογίζουν ότι το κενό που πρέπει να καλυφθεί το προσεχές έτος υπερβαίνει το 1,5 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της «αιμορραγίας» των ασφαλιστικών ταμείων.

Εκτός από το φλέγον μέτωπο των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, ανοιχτό παραμένει και το πώς θα αντισταθμιστούν οι απώλειες από τη μη εφαρμογή της εισφοράς 0,2% επί του τζίρου των επιχειρήσεων υπέρ του ΟΑΕΕ και από τη μη επιβολή νέων μειώσεων στις συντάξεις των αποστράτων.
Σε όλα αυτά η ελληνική πλευρά αντιτείνει ότι σειρά θετικών εξελίξεων των τελευταίων μηνών (ταχύτερη του αναμενομένου αποκλιμάκωση της ύφεσης φέτος, μεγάλη άνοδος του τουρισμού που αναμένεται να συνεχιστεί την ερχόμενη χρονιά, εξισορρόπηση ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος από το τρέχον έτος) καλλιεργεί το έδαφος για να μη χρειαστούν παρεμβάσεις άνω των 2,1-2,5 δισ. ευρώ το 2015-2016, αλλά και για να «προσγειωθούν» οι αντίστοιχες του 2014 περίπου στα 500 εκατ. ευρώ.

Μάλιστα, για την προσεχή χρονιά, η κυβέρνηση αναζητεί διαρθρωτικές αλλαγές στα ασφαλιστικά ταμεία, ώστε να σταματήσει η «αιμορραγία» τους. Το αντίστοιχο πρόβλημα στον κλάδο της Υγείας εκτιμάται ότι θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ήδη από φέτος.
Σε κάθε περίπτωση, τα ήδη συμφωνημένα μέτρα για το 2014 ανέρχονται στα 3,7 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, το 1,5 δισ. ευρώ προέρχεται από φορολογικά μέτρα (νέα κλίμακα φορολόγησης μισθωτών-συνταξιούχων, αύξηση της φορολογίας για τους ελεύθερους επαγγελματίες κ.λπ.) και τα 2,2 δισ. ευρώ από δραστικές περικοπές στους τομείς των ασφαλιστικών οργανισμών, της Υγείας, της Παιδείας και της Αμυνας. «Γκρίζα ζώνη» παραμένει η φορολογία των ακινήτων: το ύψος των εσόδων και η εισπραξιμότητα του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων, σε συνδυασμό με τη διατήρηση ή μη του φόρου μεταβίβασης, εξακολουθούν να αποτελούν σημείο τριβής μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και τρόικας.

ΤΑ ΤΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ

Το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2014 περιλαμβάνει, όμως, και σημαντικά καλά νέα, με κυριότερα τα εξής:

1. ΑΕΠ: Η ύφεση εκτιμάται ότι θα συγκρατηθεί φέτος στο 4% (από 4,2% που προέβλεπε η τρόικα και 4,5% που προβλεπόταν στον περσινό Προϋπολογισμό). Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι από τη νέα χρονιά αναμένεται επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, με το ΑΕΠ να φθάνει τα 184 δισ. ευρώ περίπου (+1 δισ. ευρώ σε σύγκριση με φέτος ή 0,6%).

2. Ελλειμμα: Οπως τόνισε πρόσφατα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, «το 2013 η Ελλάδα θα εμφανίσει έλλειμμα γενικής κυβέρνησης κάτω από το 3%, το οποίο θα είναι απολύτως σύμφωνο με τα στοιχεία και τη μεθοδολογία της Eurostat». Οι τελευταίες πληροφορίες κάνουν λόγο για δημοσιονομικό έλλειμμα 2,6-2,7% του ΑΕΠ φέτος (έναντι 6% πέρυσι).

Βάσει των ευρωπαϊκών συνθηκών, η επίδοση αυτή ανοίγει στην Ελλάδα την πόρτα της εξόδου από την επιτήρηση μέσω της διαδικασίας «υπερβολικού ελλείμματος». Ωστόσο, σε αντίθεση με τη Eurostat, η τρόικα δεν συμπεριλαμβάνει στο πρωτογενές πλεόνασμα (και άρα στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος) τις επιστροφές κερδών των ευρωπαϊκών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα (SMPs και ANFAs), τα έσοδα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (540 εκατ. ευρώ) και τα έσοδα από τις προνομιούχες μετοχές των τραπεζών, χαρακτηρίζοντάς τα έκτακτα έσοδα (one off).

Πάντως, ακόμα και χωρίς αυτά, στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν πως το 2014 το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν θα ξεπεράσει το 3%, ενώ, συμπεριλαμβανομένων αυτών των εσόδων, θα περιοριστεί περί το 1,8%. Λαμβανομένης υπόψη της κεφαλαιακής στήριξης των ελληνικών τραπεζών, το φετινό έλλειμμα αναμένεται να διαμορφωθεί λίγο πάνω από το 10%, δηλαδή στα περσινά επίπεδα.

3. Πρωτογενές πλεόνασμα: Τείνει να διαμορφωθεί φέτος περίπου στα 300 εκατ. ευρώ (περί το 0,2% του ΑΕΠ) και ενδέχεται τελικά να είναι ακόμα υψηλότερο. Για το 2014 αναμένεται να αυξηθεί στο 1,5% του ΑΕΠ. Λόγω της διαφοράς που προαναφέρθηκε μεταξύ Eurostat και τρόικας όσον αφορά στον υπολογισμό του πρωτογενούς αποτελέσματος, στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού θα εμφανίζονται και οι δύο μέθοδοι υπολογισμού (με ή χωρίς τα έκτακτα έσοδα). Υπενθυμίζεται ότι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος αποτελεί το «κλειδί» για να διεκδικήσει η χώρα μας περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους της, βάσει της ευρωπαϊκής συμφωνίας του περασμένου Νοεμβρίου.

Βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας το 2014, σύμφωνα με το προσχέδιο του Προϋπολογισμού
(% ετήσιες μεταβολές, σταθερές τιμές)

ΑΕΠ 0,6%
Ιδιωτική κατανάλωση -1,6%
Δημόσια κατανάλωση -4,0%
Επενδύσεις 5,3%
Εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών 4,6%
Ανεργία 26,0%

ΜΑΡΙΟΣ ΡΟΖΑΚΟΣ
[e-mail]

Δημοσιεύεται στον Τύπο της Κυριακής