Πρώτη φορά κύτταρα μέσα σε ζωντανό οργανισμό αναπρογραμματίστηκαν για να γίνουν βλαστικά

12:01 12/9/2013 - Πηγή: E-Typos

Ισπανοί επιστήμονες κατάφεραν πρώτη φορά να δημιουργήσουν νέα βλαστικά κύτταρα μέσα στο σώμα ενός ζωντανού οργανισμού, αναπρογραμματίζοντας ενήλικα σωματικά κύτταρα, ώστε αυτά να επιστρέψουν στην εμβρυική πολυδύναμη κατάστασή τους. Το επίτευγμα, το οποίο προς το παρόν έχει δοκιμαστεί μόνο σε πειραματόζωα, μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει στην επί τόπου αναπαραγωγή ανθρωπίνων κυττάρων που θα επιδιορθώνουν τις βλάβες στον ιστό της καρδιάς μετά από ένα έμφραγμα ή στον εγκέφαλο μετά από ένα εγκεφαλικό και, γενικότερα,

μπορεί να καταστήσουν στο μέλλον περιττές τις μεταμοσχεύσεις εξωτερικών οργάνων.

Μέχρι σήμερα τα βλαστοκύτταρα λαμβάνονται από έμβρυα ή δημιουργούνται με διάφορες τεχνικές γενετικού αναπρογραμματισμού στο εργαστήριο και στη συνέχεια εμφυτεύονται στο σώμα, αλλά ποτέ ως τώρα δεν είχαν δημιουργηθεί απευθείας μέσα στον ίδιο τον ζωντανό οργανισμό. Αν αυτό που έγινε σε ποντίκια, είναι δυνατό να επαναληφθεί σε ανθρώπους με ασφάλεια, τότε ανοίγει η προοπτική της επιτόπιας δημιουργίας αναγεννητικών βλαστοκυττάρων σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος υπάρχει πρόβλημα, έτσι ώστε ο ασθενής να θεραπεύεται με δικούς τους ιστούς και όχι με ξένα μοσχεύματα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Μανουέλ Σεράνο του Ισπανικού Εθνικού Κέντρου Ερευνών Καρκίνου της Μαδρίτης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το BBC, το πρακτορείο Ρόιτερ και το "New Scientist", επεσήμαναν πάντως πως η τεχνική τους προκάλεσε την ανάπτυξη όγκων καρκινικού τύπου (τερατωμάτων) σε μερικά ποντίκια. Όπως είπαν, αυτός ο κίνδυνος πρέπει να εξαλειφθεί πριν αρχίσουν οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Πάντως ο δρ Μανουέλ Σεράνο εμφανίστηκε αισιόδοξος δηλώνοντας ότι «ανοίγουν νέες δυνατότητες στην αναγεννητική ιατρική».

Οι ισπανοί ερευνητές χρησιμοποίησαν γενετικά τροποποιημένα ποντίκια, έτσι ώστε να παράγουν μόνα τους τις χημικές εκείνες ουσίες, που αναπρογραμματίζουν γενετικά ένα ιστό. Κύτταρα σε διάφορους εσωτερικούς ιστούς των ζώων (στομάχι, έντερο, πάγκρεας, νεφρά κ.α.) όντως επανήλθαν στην κατάσταση του εμβρύου όπου τα κύτταρα είναι πολυδύναμα (βλαστικά). Όμως στη συνέχεια υπήρξε γρήγορη ανάπτυξη όγκων, καθώς η διαδικασία κυτταρικού αναπρογραμματισμού από ένα σημείο και μετά έγινε με ανεξέλεγκτο τρόπο. «Θέλουμε να γυρίσουμε πίσω το ρολόι με ελεγχόμενο τρόπο και πάνω σε αυτό πρέπει να εργαστούμε στο μέλλον», δήλωσε ο ισπανός ερευνητής.

Πρώτη φορά το 2006 ο μετέπειτα ιάπωνας νομπελίστας βιολόγος Σίνια Γιαμανάκα κατάφερε να επαναπρογραμματπίσει στο εργαστήριο ενήλικα σωματικά κύτταρα, ώστε αυτά να επανέλθουν στη βλαστική πολυδύναμη (πλαστική) κατάστασή τους. Στη συνέχεια, τέτοια πολυδύναμα κύτταρα μπορούν να εξειδικευθούν σε οποιοδήποτε είδος κυττάρων του οργανισμού.

Οι ισπανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι τα κύτταρα που μετέτρεψαν σε βλαστικά μέσα στον ίδιο τον ζωντανό οργανισμό, μοιάζουν περισσότερο με τα αυθεντικά εμβρυικά βλαστοκύτταρα από οποιοδήποτε άλλο αναπρογραμματισμένο πολυδύναμο κύτταρο έχει δημιουργηθεί μέχρι σήμερα στο εργαστήριο, καθώς έχουν μεγαλύτερη πλαστικότητα και ικανότητα εξειδίκευσης σε επιμέρους κύτταρα.