Β. Κόλλια: Η κρίση επηρεάζει και την ανιστόητα ανάμεσα στα δύο φύλα

21:04 2/6/2014 - Πηγή: E-Typos

Στη νέα, ετήσια Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ισότητα των Φύλων καταγράφεται μεν σταθερή πρόοδος στην εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ ανδρών και γυναικών, ωστόσο είναι σαφές ότι μένει ακόμα πολύς δρόμος για να διανυθεί. Πού εντοπίζετε εσείς τις βασικότερες ανισομέρειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο πεδίο της ισότητας μεταξύ των δύο φύλων;

Πράγματι στην Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ισότητα των Φύλων που αναφέρετε, διαπιστώνεται αργή αλλά σταθερή πρόοδος. Είναι γεγονός ότι το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» αναβάθμισε

σημαντικά την κατάσταση της de jure ισότητας για τις γυναίκες τις τελευταίες δεκαετίες. Διαπιστώνουμε όμως ότι σημαντικά ελλείμματα εξακολουθούν να υφίστανται σε μια σειρά τομέων πολιτικής.

Ένα από τα πιο κρίσιμα πεδία είναι η άνιση κατανομή του χρόνου μεταξύ γυναικών και ανδρών για τη φροντίδα σπιτιού και οικογένειας. Οι γυναίκες μορφώνονται περισσότερο από τους άνδρες. Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθούν να επωμίζονται κατά κύριο λόγο τα βάρη της οικιακής φροντίδας. Στην Ευρώπη, οι εργαζόμενες γυναίκες που έχουν στη φροντίδα τους ταυτόχρονα παιδιά και οικιακή εργασία είναι κατά μέσον όρο 30% περισσότερες από τους εργαζόμενους άνδρες! Κατά μέσον όρο, οι γυναίκες δαπανούν 26 ώρες την εβδομάδα για το σπίτι και την οικογένεια, ενώ οι άνδρες μόνον 9 ώρες. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, στις χώρες της Ένωσης απασχολούνται με την οικιακή φροντίδα σε συστηματική βάση 77% γυναίκες και 24% άνδρες. Για την Ελλάδα, τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 78% και 9%. Το χάσμα των φύλων στο πεδίο αυτό είναι το δεύτερο μεγαλύτερο της Ένωσης μετά την Πορτογαλία. Αποτέλεσμα της άνισης κατανομής των ευθυνών του νοικοκυριού μεταξύ των φύλων, είναι να τίθενται σοβαρά εμπόδια στην ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας και στην οικονομική αυτονομία των γυναικών.

Συμμερίζεστε την άποψη που λέει ότι η οικονομική κρίση επιδείνωσε την κατάσταση και υπονόμευσε τις προσπάθειες για την εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ των δύο φύλων;

Αυτό είναι αλήθεια. Η ανεργία πλήττει κυρίως γυναίκες, ωθώντας τις σε κακής ποιότητας θέσεις εργασίας. Ή τις οδηγεί πίσω σε μη αμειβόμενη, μη αναγνωριζόμενη οικιακή εργασία φροντίδας. Επιπλέον, οι γυναίκες παραμένουν πρωταγωνίστριες στην ημι-απασχόληση. Είναι 4 φορές πιο πιθανό να εργαστούν –και να παραμείνουν - σε ημι-απασχόληση, σε σχέση με τους άνδρες. Εγκλωβισμένες στο ρόλο της «βιονικής γυναίκας», στη δύσκολη σημερινή συγκυρία, αναζητούν ακόμη πιο δυναμικά πρόσθετες πηγές εισοδήματος, για να στηρίξουν το νοικοκυριό διατηρώντας όμως σχεδόν εξολοκλήρου την οικογενειακή και οικιακή φροντίδα. Από την άλλη πλευρά όμως, ίσως τελικά η κρίση μας βοηθά. Γιατί αναδεικνύει ξεκάθαρα τα αδιέξοδα των κοινωνιών μας που εμποδίζουν την εξέλιξη και την ίδια την επιβίωσή μας.

Τίθεται όμως το ερώτημα: πώς θα αλλάξουν οι βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες σχετικά με τα φύλα, που επιβιώνουν ακόμη και όταν δεν το συνειδητοποιούμε;

Η εφαρμογή πρακτικών μέτρων ίσως να μπορεί να ξεκλειδώσει το αδιέξοδο του φαύλου κύκλου των έμφυλων στερεοτύπων που αναπαράγονται και μαζί αναπαράγουν τις ανισότητες. Θα σας αναφέρω ένα μόνο τέτοιο χαρακτηριστικό και χρήσιμο παράδειγμα από τη Σκανδιναβία. Στη Νορβηγία παρέχεται η δυνατότητα 59 εβδομάδων αμειβόμενης γονικής άδειας με το 80% των απολαβών (ή 49 εβδομάδων με το 100% των απολαβών). Ένα τρίμηνο προορίζεται για τον πατέρα, αντίστοιχο διάστημα για τη μητέρα, και το υπόλοιπο οι γονείς το μοιράζονται με δική τους απόφαση. Αντίστοιχη πολιτική εφαρμόζεται στη Σουηδία. Αν οι πιθανότητες ανδρών και γυναικών να απουσιάσουν για την ανατροφή του παιδιού τους, είναι ίδιες, τότε επιλύονται αρκετά προβλήματα παράλληλα. Κατ’ αρχήν, εκλείπει αυτομάτως ο λόγος «επιλογής» του φύλου του υποψηφίου κατά την πρόσληψη. Τα δύο φύλα έχουν τις ίδιες ευκαιρίες να προοδεύσουν επαγγελματικά, χωρίς οι επιλογές σταδιοδρομίας να συνδέονται αυτονόητα με την τεκνοποίηση και την ανατροφή των παιδιών. Άνδρες και γυναίκες, όταν μοιράζονται τις ευθύνες της οικογένειας, να αποδώσουν εξίσου

Τι απαντάτε σε όσους λένε ότι η κυβέρνηση έχει σοβαρότερα θέματα να ασχοληθεί, από τα θέματα του χαρτοφυλακίου σας δηλαδή τα θέματα ισότητας των φύλων;

Για όσους δεν πείθονται από το γεγονός ότι διεκδικούμε ίσα δικαιώματα για πλέον του 50% των πολιτών, θα απαντήσω διαφορετικά. Περισσότερες γυναίκες στην απασχόληση σημαίνει μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα. Κατά τον ΟΟΣΑ, από το 1995 έως σήμερα, το ήμισυ της αύξησης του ρυθμού απασχόλησης στην Ευρώπη και το 1/4 της οικονομικής ανάπτυξης οφείλονται στη μείωση του χάσματος μεταξύ ανδρικής και γυναικείας απασχόλησης. Με άλλα λόγια, στη σημερινή δύσκολη συγκυρία της ύφεσης, η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην παραγωγή γνώσης, αγαθών και καινοτομίας, είναι η μόνη ελπίδα να επιβιώσουν οι κοινωνίες μας.

Στο πεδίο της πολιτικής, υπήρξαν φορές που νιώσατε μειονεκτικά εξαιτίας του φύλου σας ως γυναίκα;

Με ενοχλούν οι λεκτικές επιθέσεις εναντίον γυναικών πολιτικών όταν δεν αφορούν την πολιτική τους πράξη, αλλά το φύλο τους! Δυστυχώς, ο σεξισμός αποδεικνύεται ένα πολύ διαδεδομένο είδος κοινωνικού ρατσισμού. Δεν αφορά μόνον προσωπικές επιλογές. Αποτελεί μια κερκόπορτα από όπου διεισδύει ο αυταρχισμός στο δημόσιο βίο. Ο σεξιστής στο σπίτι του, είναι σεξιστής και στη Βουλή.