Βουλή: Στην Κομισιόν το πόρισμα για το πρώην ταμείο Μολυβιάτη

12:14 27/8/2013 - Πηγή: E-Typos

«Έξι χρόνια μετά τις πυρκαγιές του 2007, τις χειρότερες στην ιστορία της χώρας μας, η ανασυγκρότηση των περιοχών που επλήγησαν δεν έχει προχωρήσει με τους ρυθμούς που θα έπρεπε και η σημερινή συγκυρία θέτει το ελληνικό κράτος ενώπιον των ευθυνών του, καθώς σήμερα, περισσότερο από ποτέ, θα πρέπει να διαθέσει τους εναπομείναντες πόρους με αναλογικότητα και αποτελεσματικότητα». Τα παραπάνω αποτελούν μέρος του πολυσέλιδου πορίσματος της κοινοβουλευτικής Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας του Περιβάλλοντος που παραδόθηκε στα χέρια του προέδρου της Βουλής

και αναμένεται να συζητηθεί και να ψηφιστεί το επόμενο διάστημα από την Ολομέλεια.

Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το πόρισμα

Το πόρισμα αυτό, για την πορεία αποκατάστασης του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος των περιοχών που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του 2007, θα αποσταλεί στον Επίτροπο αρμόδιο για την Περιφερειακή Ανάπτυξη, Γιοχάνες Χαν και έχει περιληφθεί μάλιστα στις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Περιβάλλοντος να ενημερώσει για το θέμα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Χρειάστηκαν δεκάδες ώρες συνεδριάσεων με ακροάσεις φορέων και επιστημόνων, αλλά και επιτόπιες αυτοψίες από τα μέλη της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής προτού αυτή διατυπώσει τα συμπεράσματά της. Σημείο αιχμής αποτελεί ο τρόπος που μέχρι τώρα κατανεμήθηκαν τα κονδύλια για την αποκατάσταση των ζημιών, καθώς -όπως ξεκάθαρα αναφέρεται στην έκθεση της Επιτροπής της Βουλής- «η αναλογικότητα δεν τηρήθηκε ως τώρα στην καταβολή των κονδυλίων και δεν έχει αποδοθεί περιβαλλοντική δικαιοσύνη.
«Δέον να παρατηρηθεί, ότι ειδικά ο πυρόπληκτος δήμος Ζαχάρως- Φιγαλείας, που υπέστη και τις μεγαλύτερες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, αλλά και σε περιβαλλοντική υποβάθμιση και υλικές ζημίες, καθώς και ο Δήμος Ανδρίτσαινας- Κρεστένων δεν έχουν λάβει παρά ελάχιστα κονδύλια για την αποκατάστασή τους. Ειδικά δε ο δήμος Ζαχάρως- Φιγαλείας, στον οποίο βρίσκονται, μεταξύ άλλων, τα μαρτυρικά χωριά Μάκιστος και Αρτέμιδα, και ο οποίος καταστράφηκε κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από κάθε άλλο δήμο της χώρας το 2007, δεν έχει λάβει ούτε ένα ευρώ για έργα αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος και βασικών υποδομών από το Ταμείο Μολυβιάτη», αναφέρεται στην έκθεση της επιτροπής.
Επισημαίνεται, παράλληλα, ότι «τα μόνα έργα που έχουν γίνει, είναι είτε από δωρεές ιδιωτών, είτε από άλλα, δημόσια κονδύλια, τα οποία θα διατίθεντο ούτως ή άλλως για κάθε περιοχή από τρέχοντα προγράμματα, ανεξαρτήτως αν είναι πυρόπληκτη ή όχι».

Ο ρόλος των ιδιωτών

Σε εισήγηση δε της προέδρου της Επιτροπής, Διονυσίας Αυγερινοπούλου που έχει περιληφθεί στην έκθεση, γίνεται ιδιαίτερη μνεία στην «έκφραση αλληλεγγύης προς τους ξεσπιτωμένους κατοίκους του νομού Ηλείας». Αναφέρονται, ειδικότερα, για τον δήμο Ζαχάρως, οι εισφορές ιδιωτών, οι δωρεές από το Ίδρυμα Βαρδινογιάννη που «υιοθέτησε» το χωριό της Μακίστου και ανακατασκεύασε πλήρως και ταχύτατα τις οικίες των πυρόπληκτων, όσο και η δωρεά από την Κυπριακή Δημοκρατία, με πρωτοβουλία τότε του αείμνηστου Προέδρου της Μεγαλονήσου, Τάσσου Παπαδόπουλου, που ανακατασκεύασε όλο το χωριό της Αρτέμιδας.
«Παράλληλα, χιλιάδες πολίτες από την Ελλάδα, αλλά και από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, προσέτρεξαν προς βοήθεια των πυρόπληκτων και δώρισαν χρήματα, που συγκεντρώθηκαν σε ειδικό ταμείο για τους πυρόπληκτους από το ελληνικό κράτος», αναφέρεται στην έκθεση.

Πρωτοφανής υποχώρηση πληθυσμού

Η εικόνα που αποτυπώνεται στο πόρισμα δείχνει πρωτοφανή μείωση του πληθυσμού στις πληγείσες περιοχές, καθώς «η ανασυγκρότηση προχωρά αργά και ο πληθυσμός υποχωρεί, τόσο λόγω της οικολογικής, όσο και λόγω της οικονομικής κρίσης, που επιδεινώνει τους όρους διαβίωσης των πληγέντων». Αναφέρεται μάλιστα ενδεικτικά ότι, με βάση την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός της Ηλείας μειώθηκε κατά 17%. Στον πυρόπληκτο δήμο Ζαχάρως- Φιγαλείας ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 41,9%. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή του πληθυσμού της Μακίστου, που μειώθηκε κατά 70%. Στον δήμο Ανδρίτσαινας- Κρεστένων, μετά τις πυρκαγιές, οι κάτοικοι μειώθηκαν κατά 35,2% και στον δήμο Αρχαίας Ολυμπίας κατά 32,5%.

Ο Γ. Παπακωνσταντίνου, η τρόικα, η δέσμευση Σαμαρά

Ειδικά για την τύχη του Ταμείου Μολυβιάτη, την κατάργησή του το 2010 και τη θέση του σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης, η Επιτροπή σημειώνει ότι αυτή προχώρησε παρά τις αντίθετες προηγούμενες διαβεβαιώσεις που δίνονταν από την τότε κυβέρνηση. «Μετά από εκείνο το χρονικό σημείο, υπήρξε παύση χρηματοδότησης έργων», χωρίς μάλιστα να ολοκληρωθούν ούτε και κατοικίες πυρόπληκτων, καθώς -όπως τονίζεται- τα χρήματα αυτά μεταφέρθηκαν στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και ετέθησαν υπό τους περιορισμούς των δημοσίων δαπανών που έθεσε η τρόικα, το καλοκαίρι του 2011, κατ΄ εφαρμογή του πρώτου Μνημονίου Συνεργασίας. Αναφέρει μάλιστα η εξέλιξη αυτή δεν είχε ανακοινωθεί αλλά έγινε γνωστή στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου.

«Έκτοτε, τόσο μέσα από κοινοβουλευτικές πιέσεις όσο και από εξωκοινοβουλευτικές διαμαρτυρίες που έφτασαν ως την κατάθεση μήνυσης κατά παντός υπευθύνου, ασκήθηκε επαρκής πίεσης από βουλευτές όλων των κομμάτων και, εν τέλει, διασφαλίστηκε ότι αυτά τα χρήματα θα κατετίθεντο σε έναν Ειδικό Λογαριασμό και παραμένουν, ως και σήμερα, διαθέσιμα, για τους πυρόπληκτους», αναφέρεται στην έκθεση.
Για τον τρόπο που κατανεμήθηκαν τα χρήματα του Ταμείου Μολυβιάτη αναφέρεται ότι «το ΕΤΑΕΑ- Ειδικό Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, παρείχε με διαφανείς διαδικασίες και άνευ γραφειοκρατικών περιορισμών και καθυστερήσεων τα χρήματα για την ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών. Είναι ενδεικτικό ότι τα μισά χρήματα του Ταμείου δόθηκαν κατά τα δύο πρώτα χρόνια από την ίδρυσή του, η πορεία χρηματοδότησης, όμως, των έργων μέσα από το Ταμείο αυτό δεν ήταν στη συνέχεια απρόσκοπτη».
Τους τελευταίους μήνες, το θέμα άνοιξε ξανά και έγινε δυνατή και πάλι η χρηματοδότηση των πυρόπληκτων περιοχών από το πρώην Ταμείο Μολυβιάτη με τα υπόλοιπα κονδύλια, αναφέρεται στην έκθεση και επισημαίνεται ειδικότερα ότι «με δέσμευση του Πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά, τα χρήματα που υπολείπονται θα διατεθούν αποκλειστικά σε έργα αποκατάστασης, ανοίγοντας παράλληλα τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν και νέα έργα».

Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες

Όμως, ειδικά για τις παρελθούσες χρηματοδοτήσεις, η Επιτροπή επιμένει ότι δεν τηρήθηκε η αναλογικότητα και τονίζει ότι «δεν τηρήθηκε από τους Δήμους και τις Περιφέρειες -που είναι οι εντεταλμένες αρχές για να προτείνουν και να αξιολογήσουν έργα αποκατάστασης των πληγεισών περιοχών- ο όρος αποκλειστικά για έργα αποκατάστασης πυρόπληκτων περιοχών ως όρος αξιολόγησης και εκταμίευσης των κονδυλίων αυτών».
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρεται ότι στην Ηλεία, μέχρι σήμερα, από τα 28 εκατ. ευρώ που έχουν αποπληρωθεί ή έχουν εκτελεσθεί, λιγότερα από τα μισά δόθηκαν σε έργα που είχαν πραγματικά ευθεία σχέση με την αποκατάσταση υποδομών του φυσικού κεφαλαίου, που επλήγη από τις πυρκαγιές. Αντιθέτως, αρκετά κονδύλια δόθηκαν σε έργα οδοποιίας μεταξύ οικισμών ακόμη και για δρόμους που δεν προϋπήρχαν των πυρκαγιών.