Γλυπτά του Παρθενώνα: «Η επιστροφή είναι μονόδρομος»

10:19 9/1/2023 - Πηγή: Enikos

Από τις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας έχει ξεκινήσει ένα μπαράζ δημοσιευμάτων στον βρετανικό Τύπο, τα οποία υποστηρίζουν ότι Αθήνα και Λονδίνο βρίσκονται κοντά στην υπογραφή συμφωνίας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Μάλιστα, τη Πέμπτη η εφημερίδα «Times» στο κύριο άρθρο της συνεχάρη τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Οσμπορν, γιατί, όπως υπογράμμιζε, «είναι έτοιμος να συμβιβαστεί και να επιστρέψει τα Γλυπτά στην Αθήνα».

Του ΙΣΑΑΚ Α. ΚΑΡΙΠΙΔΗ -Πηγή: Realnews

Τόνιζε, δε, πως πρόκειται για μια συμφωνία η οποία φέρεται ότι έχει ήδη συνταχθεί. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και άρθρο της «Daily Telegraph» που έκανε λόγο για συμφωνία που προβλέπει τον επαναπατρισμό των αρχαιοτήτων ως μέρος μιας «πολιτιστικής ανταλλαγής». Ολα, όμως, τα βρετανικά δημοσιεύματα κάνουν λόγο για δανεισμό των Γλυπτών είτε για ορισμένο χρονικό διάστημα είτε επ’ αόριστον, κάτι που θα είναι πολύ δύσκολο να δεχθεί οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση, καθώς έτσι -εμμέσως πλην σαφώς- θα παραδεχόταν πως τα Γλυπτά ανήκουν στο Βρετανικό Μουσείο.

«Δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα με τη μορφή δανεισμού», τονίζει στην Realnews η γνωστή Βρετανίδα συγγραφέας και δημοσιογράφος Βικτόρια Χίσλοπ. «Εκτιμώ πως καμία ελληνική κυβέρνηση δεν πρόκειται να δεχθεί μια τέτοια λύση, καθώς είναι υποτιμητική. Γνωρίζω πολύ καλά πως τα Γλυπτά κατέληξαν στο Βρετανικό Μουσείο και είναι κάτι για το οποίο ως Bρετανίδα δεν είμαι καθόλου υπερήφανη. Δεν μπορείς, λοιπόν, να δανείσεις κάτι που δεν σου ανήκει», υπογραμμίζει η B. Χίσλοπ. Συνεχίζοντας, σημειώνει πως γι’ αυτόν τον λόγο δεν συμμερίζεται και τον ενθουσιασμό των τελευταίων ημερών. «Μάλλον είμαι προβληματισμένη με τις εξελίξεις. Είναι άλλο πράγμα το επιστρέφω ή ακόμη και το δωρίζω και άλλο το δανείζω. Ακόμη κι αν αυτό γίνει επ’ αόριστον».

Υπέρ της Αθήνας

Πέρα, όμως, από αυτό το πολύ σοβαρό «αγκάθι», είναι αλήθεια πως ολοένα και περισσότεροι Βρετανοί τάσσονται υπέρ του πάγιου ελληνικού αιτήματος. Σε εν εξελίξει διαδικτυακή δημοσκόπηση της εφημερίδα «Times», στην οποία μέχρι στιγμής έχουν απαντήσει πάνω από 37.300 αναγνώστες, το 71% εξ αυτών δηλώνει πως θα πρέπει τα Γλυπτά να επιστρέψουν στην Ελλάδα και μόλις το 29% έχει αντίθετη άποψη.

Χαρακτηριστική, δε, είναι η περίπτωση του καθηγητή Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστήμιου της Οξφόρδης Αρμάν ντ’ Aνγκούρ, ο οποίος ήταν για πολλά χρόνια υπέρμαχος της παραμονής των Γλυπτών στο Βρετανικό Mουσείο. Τώρα πια, όμως, είναι θερμός υποστηρικτής της επιστροφής τους στην Αθήνα. Μάλιστα, πρόσφατα έγινε και μέλος της Βρετανικής Επιτροπής για την Επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. «Τη δεκαετία του ’70, καθώς μεγάλωνα, μας δίδασκαν ότι τα Μάρμαρα είχαν αποκτηθεί νόμιμα και το καλύτερο μέρος για να παρουσιαστούν ήταν η αίθουσα του Βρετανικού Μουσείου στο Λονδίνο. Επίσης, την εποχή εκείνη, μεταξύ άλλων, μας έλεγαν ότι η ατμόσφαιρα της Αθήνας ήταν πολύ μολυσμένη. Τώρα η ατμόσφαιρα του Λονδίνου είναι πολύ περισσότερο μολυσμένη, ενώ η Αθήνα έχει και ένα υπέροχο μουσείο για να τοποθετηθούν τα Μάρμαρα», είπε στη Realnews o καθηγητής Ντ’ Ανγκούρ, εξηγώντας τους λόγους που τον έκαναν να αλλάξει γνώμη. Παράλληλα, όπως τονίζει, θεωρεί ότι πλέον η επιστροφή των Γλυπτών αποτελεί μονόδρομο και πως ο βασικότερος λόγος γι’ αυτή του τη στροφή «είναι ότι ο χρόνος και οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για την επιστροφή πολιτιστικών αντικειμένων στους τόπους προέλευσής τους. Ειδικά σημαντικών αντικειμένων, όπως είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα».

Αλλαγή νόμου

Στον δημόσιο διάλογο για τα Γλυπτά, αίσθηση έχει προκαλέσει επίσης και η τοποθέτηση του Βρετανού διπλωμάτη- πολιτικού λόρδου Ντέιβιντ Φροστ. Ο Ντ. Φροστ που έχει χαρακτηριστεί ως «ο πιο γνήσιος υποστηρικτής του Brexit» και θεωρείται βασικό στέλεχος της συντηρητικής πτέρυγας του κυβερνώντος κόμματος, με άρθρο του στην εφημερίδα «Daily Telegraph», τάσσεται ξεκάθαρα υπέρ της αλλαγής του νόμου του 1963 που απαγορεύει τη μόνιμη αφαίρεση αντικειμένων από το Βρετανικό Μουσείο. «Η άποψή μου είναι πως ήρθε η ώρα για μια γενναία πράξη που μόνο η κυβέρνηση μπορεί να κάνει. Θα πρέπει να επιστρέψει τα Μάρμαρα ως ένα εφάπαξ δώρο στην Ελλάδα», γράφει χαρακτηριστικά. Μάλιστα, προτείνει τη σύναψη μιας διευρυμένης πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας.

Η συνεργασία αυτή θα έχει στόχο αφενός να πραγματοποιήσει μια κοινή εκστρατεία ώστε να επιστρέψουν στην Αθήνα Γλυπτά του Παρθενώνα που βρίσκονται σε άλλα μουσεία του κόσμου και από την άλλη να «ανεβάσει σε άλλο επίπεδο την ακαδημαϊκή και καλλιτεχνική σύμπραξη των δύο χωρών». Ρωτήσαμε τη Β. Χίσλοπ πώς βλέπει την τοποθέτηση του λόρδου Φροστ. «Είναι πολύ σημαντικό που ένας πρώην διπλωμάτης και μάλιστα συντηρητικών θέσεων τάσσεται υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών. Αλλά και οι προτάσεις που κάνει για τη διευρυμένη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνη», τονίζει στην «R» η Βρετανίδα συγγραφέας.

Ο λόρδος Φροστ, ως αντιστάθμισμα για τη δωρεά του Βρετανικού Μουσείου, προτείνει τα Γλυπτά να αντικατασταθούν με «πιστά καλά αντίγραφα» και παράλληλα να υπάρξει μια συμφωνία δανεισμού ελληνικών αρχαιοτήτων που θα εκτίθενται όχι μόνο στο εν λόγω μουσείο, αλλά και σε άλλα μουσεία της χώρας.

Τελικά, όμως, πόσο κοντά είμαστε σε μια συμφωνία για την επιστροφή των Γλυπτών; «Κανείς δεν μπορεί να το ξέρει αυτό. Δεν γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες του κειμένου που φέρεται ότι έχει συντάξει ο Οσμπορν. Αν αντί για τη λέξη δάνειο έχουμε τη λέξη δώρο, θα μπορούσαμε να έχουμε ένα είδος συμφωνίας ακόμη και την ερχόμενη εβδομάδα», μας είπε η Β. Χίσλοπ.