Κάλυμνος, το νησί των σφουγγαριών και όχι μόνο

14:42 20/10/2022 - Πηγή: Enikos

Το τέταρτο σε μέγεθος νησί των Δωδεκανήσων, με μια παράδοση που χάνεται στα βάθη των αιώνων έχει γίνει το διεθνές κέντρο επεξεργασίας και εμπορίας σφουγγαριών με την παραγωγή να ανέρχεται στα 30.000 σφουγγάρια ετησίως. Αρχικά το όνομα του νησιού ήταν Καλύδνα, ενώ από τον 4ο αι. π.χ. και μετά μετονομάστηκε σε Κάλυμνα. Η επικρατέστερη άποψη για την προέλευση του ονόματος, είναι από το συνδυασμό των λέξεων κάλος που σημαίνει ωραίο και ύδνα (από το ύδωρ) που σημαίνει

νερό και έτσι σημαίνει  ωραία νερά.

Το έδαφος της νήσου είναι σχετικά πετρώδες, ορεινό, με μικρές πεδιάδες. Κυριότερες από αυτές τις κοιλάδες της Πόθιας, του Βαθέως και του Πανόρμου. Τα βουνά της Καλύμνου είναι άδενδρα, με κυριότερες κορυφές τον Προφήτη Ηλία, ακριβώς στο κέντρο της νήσου (760 μ.), την Κυρά Ψηλή ή Καραψηλή (700 μ.) στα ΝΑ. και τη “Γαλατιανή” στο ΒΔ. άκρο. Οι ακτές της Καλύμνου είναι σχετικά απόκρημνες, σχηματίζοντας πολλά ακρωτήρια, όρμους και λιμένες.

Η ποικιλομορφία των ακτών, των απόκρημνων βράχων και το ήπιο κλίμα καθιστούν το νησί αυτό ιδανικό μέρος για τους αναρριχητές. Ο ασβεστόλιθος, η αναρρίχηση στους σταλακτίτες, και τα πολλά σπήλαια συνέβαλαν στο να χαρακτηριστεί η Κάλυμνος ως μία από τις πιο όμορφες τοποθεσίες «του κόσμου των αναρριχητών».  Υπάρχουν περίπου 60 πεδία με διαδρομές αθλητικής αναρρίχησης κυρίως «μιας σχοινιάς», δυσκολίας από 4 έως 9, που είναι εύκολα προσβάσιμα από μονοπάτια. Οι περισσότερες διαδρομές της «μιας σχοινιάς» κυμαίνονται μεταξύ 20 και 30 μέτρων.

Ωστόσο, υπάρχουν και διαδρομές της «μιας σχοινιάς» που φτάνουν τα 50 – 60 μέτρα. Για τη διάνοιξη των διαδρομών στο νησί χρησιμοποιούνται σύγχρονα υλικά, ανοξείδωτα στα οποία γίνεται τακτικά συντήρηση.

Ιστορία

Μετά τον Τρωικό πόλεμο, τέσσερα από τα πλοία του Αγαμέμνονα, στο γυρισμό τους, ναυάγησαν έξω από το νησί. Τα πληρώματά τους εγκαταστάθηκαν μόνιμα στο νησί και δημιούργησαν έναν οικισμό που ονομάστηκε Άργος, επειδή οι περισσότεροι ήταν από το Άργος και την Επίδαυρο.

Αρχαιότεροι κάτοικοι του νησιού ήταν οι Κάρες. Αργότερα κατοικήθηκε από τους Φοίνικες. Την περίοδο 1150 π.Χ. – 800 π.Χ., εποικίστηκε από τους Δωριείς. Αργότερα την κατέλαβαν οι Ρωμαίοι. Τον 14ο αιώνα την κατέλαβαν οι Ενετοί Ιππότες του Αγίου Ιωάννη. Το 1522 υποτάχθηκε στους Τούρκους και το 1912 βρέθηκε υπό ιταλική κατοχή. Όταν οι Ιταλοί παραδόθηκαν, οι Άγγλοι πήραν τα ηνία μέχρι το 1947.

Και η μυθολογία όμως έχει αναφορές για την Κάλυμνο. Ο Ουρανός και η Γαία είχαν πολλά παιδιά: Τους Τιτάνες, τους Γίγαντες, τους Κύκλωπες και τους Εκατόχειρες. Ο Ουρανός φοβούμενος ότι ένας από τους γιούς του θα μπορούσε να τον εκθρονίσει, αποφάσισε να τους πετάξει όλους στα Τάρταρα, στον πάτο της γης. Ο Κάλυδνος όμως, ένας από τους γιούς, έπεσε πάνω σ’ ένα κομμάτι γης, που αναδύθηκε και σχημάτισε ένα νησί, το οποίο ονομάστηκε «Το νησί του Κάλυδνου».

Ήθη και Εθιμα

Τη Μεγάλη εβδομάδα είναι εντυπωσιακή η περιφορά των επιταφίων.

Την Ανάσταση το έθιμο με τους δυναμίτες και δημιουργεί  μία εκκωφαντική ατμόσφαιρα.

Η  6η Δεκεμβρίου που εορτάζει ο Άγιος Νικόλαος ο προστάτης του νησιού, είναι αργία και  περιφέρεται η εικόνα του πολιούχου στο κέντρο, ενώ παιανίζει η  φιλαρμονική.

Ο χορός του μηχανικού, χορεύεται αποκλειστικά από άνδρες και είναι προς τιμήν όσων έμειναν με μόνιμα προβλήματα υγείας ή ακόμα έχασαν και τη ζωή τους, στην καθημερινή προσπάθεια αλίευσης σφουγγαριών με τη χρήση σκάφανδρου (στολή που επέτρεπε τη μεγάλη διάρκεια παραμονής στο βυθό).

Τα πανηγύρια, επίσης είναι ένα σημαντικό έθιμο για το νησί.

Είδη τουρισμού

Πολιτιστικός τουρισμός, θρησκευτικός τουρισμός, οινοτουρισμός, επαγγελματικός τουρισμός, κοινωνικός τουρισμός, θαλάσσιος τουρισμός, αθλητικός τουρισμός, περιπατητικός τουρισμός, εναλλακτικός τουρισμός, οικοτουριστιμός.

ΠαραλίεςΜε αμμουδιάΜε  βότσαλοΜε βράχιαΛινάριαΘέρμα οργανωμένηΓέφυραΒλυχάδιαΒλυχάδιαΠεζώνταΠλατύς ΓιαλόςΜυρτιές οργανωμένη Μασούρι οργανωμένηΑργινώντα οργανωμένη Καντούνι οργανωμένηΕμπορειός Κασόνια οργανωμένηΑργινώντας Βλυχάδια οργανωμένηΓέφυρα Μελιτσάχας + βότσαλοΘέρμα οργανωμένη ΣικάτηΚαλαμιές Μεγάλες Αλμύρες + βότσαλοΌρμος Παλιονήσου χαλικάκιΜικρές Αλμύρες + βότσαλοΧοχλακάς ψιλό χαλίκιΑκτήΠνιγμένος 

ΑξιοθέαταΙερό του Δηλίου Απόλλωνα.Καστρί.Αρχαιολογικό Μουσείο Καλύμνου.Ναυτικό Μουσείο Καλύμνου.Μουσείο Θαλασσίων Ευρημάτων.Λαογραφικό Μουσείο «Καλύμνικο Σπίτι».Κάστρο της Χώρας ή Μεγάλο Κάστρο.Νεοκλασικά αρχοντικά με ιταλικές επιρροές.Μητρόπολη Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.Κάστρο της Χρυσοχεριάς ή Πέρα Κάστρο.Δάμος.Χριστός της Ιερουσαλήμ.Αγία Σοφία.Καστέλλι.Παλαιοχριστιανική νεκρόπολη.Ρωμαϊκός τάφος Φλάσκα.Οχυρωμένος οικισμός Αγίου Κωνσταντίνου.Οικισμός του Κάστελλα.Οχυρωμένη ακρόπολη του Έμπολα.Λόφος Περιστεριάς.Παλαιοχριστιανικός οικισμός της Ρίνας ή Ελληνικά.Οι τρεις πετρόκτιστοι ανεμόμυλοι.Εργαστήρια φυσικών σφουγγαριών.Φυσικά αξιοθέαταΤο κεντητό φιορδ των «Εσπερίδων».Το βραχώδες νησί της Τελένδου.Σπήλαιο Κεφαλάς.Σπήλαιο των επτά Παρθένων.Σπήλαιο Σκαλίων.Σπήλαιο Στημενίων.Σπήλαιο Χοιρομάντρες.Σπήλαιο Αγίας Βαρβάρας.Σπήλαιο Δασκαλειό.Σπορ

Θαλάσσιο Scooter, Σανίδα (Surf Board), Stand Up Paddle (SUP), Κανό Kayak, SKI, Kitesurfing, windsurf, καταδύσεις, πεζοπορία, τρέξιμο, αναρρίχηση, κ.α.

Τοπικές συνταγές και τοπικά προϊόντα

Ανάμα, ντόπιο γλυκό κρασί.Μυρμιζέλι, ντόπια χωριάτικη σαλάτα από κριθαροκούλουρα, ντομάτα και τυρί.Το μουούρι, κατσίκι ή αρνί γεμιστό με ρύζι και εντόσθια από το σφαχτό, ψημένο σε πήλινο σκεύος στον ξυλόφουρνο.Ντολμάδες.Ρεβυθοκεφτέδες.Καπετανάτο, χοιρινό στη γάστρα με πατάτες.Σπινιάλο, από αχινούς, πίνες και σαλάχι που έχουν διατηρηθεί σε θαλασσινό νερό, με κρεμμυδάκι και ελαιόλαδο.Λιαστές αστακοουρές.Καρκάνι, σαλάτα με μαγιονέζα και κρέας από σαλάχι.Γυριστές, που είναι οι καλυμνιώτικοι λουκουμάδες.Επτάζυμο ψωμί ή παξιμάδι, ζυμωμένο με γλυκάνισο και ούζο.Κρίθινες κουλούρες με γλυκάνισο, μαστίχα και μαύρο σουσάμι.Καλύμνικη κοπανιστή.Καλύμνικη μυζήθρα (χλωρή και ξερή).Καλύμνικο καλαθάκι (αλμυρό ημίσκληρο τυρί).Φούσκες.Χταπόδι βουτηγμένο στο ούζο.