Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων: Όλα όσα αναφέρονται στην έκθεση ασφαλείας του 2021 – Ανενεργή η επιτροπή διερεύνησης ατυχημάτων

19:58 2/3/2023 - Πηγή: Enikos

Αποκαλυπτική είναι η τελευταία ετήσια έκθεση ασφαλείας της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων για το 2021. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα έγινε γνωστό πως η Αρχή ξεκίνησε διαδικασία αυτεπάγγελτης έρευνας μετά το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη.

Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων είναι ο φορέας που εποπτεύει την εφαρμογή των Συστημάτων Διαχείρισης Ασφαλείας (ΣΔΑ), τα οποία είναι υποχρεωμένοι να συντάσσουν και να τηρούν ο Διαχειριστής Υποδομής (ΔΥ), δηλαδή ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) και οι Σιδηροδρομικές Επιχειρήσεις, στην προκειμένη περίπτωση η Hellenic

Train Α.Ε.

Στην τελευταία έκθεσή της η ΡΑΣ αναφέρει, μεταξύ άλλων για τους σημαντικούς κοινούς δείκτες ασφαλείας, ότι το 2021 ο αριθμός των σημαντικών ατυχημάτων ήταν 14 (αυξημένος συγκριτικά με το 2020 – 9 ατυχήματα), ενώ ο μέσος όρος των τελευταίων πέντε ετών ανέρχεται σε 17 ατυχήματα.  Για το 2021 εμφανίζεται αυξημένος κατά 55,6% συγκρινόμενος με τα συμβάντα του 2020 και μειωμένος κατά 17,6% συγκριτικά με το μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.

Επισημαίνεται ότι κατά το 2021, σημειώθηκαν 6 θάνατοι (2 θάνατοι το 2020), ενώ ο μέσος όρος των τελευταίων πέντε ετών ανέρχεται σε 11, σχεδόν διπλάσιος. Και αυτός ο δείκτης εμφανίζεται αυξημένος κατά 83% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος και μειωμένος κατά 54,5% συγκριτικά με το μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.

«Το έτος 2021 η παγκόσμια κοινότητα συνέχισε να αντιμετωπίζει δυσκολίες εξαιτίας της πανδημίας Covid-19. Στο πλαίσιο αυτό, και στις σιδηροδρομικές μεταφορές στην Ελλάδα αλλά και όλον τον κόσμο, συνεχίσθηκε η εφαρμογή περιοριστικών μέτρων για την αποφυγή της εξάπλωσης της πανδημίας με αποτέλεσμα το μειωμένο παραγωγικό έργο των Σ.Ε. Τα σημαντικά ατυχήματα που καταγράφηκαν το 2021 παρουσίασαν μείωση συγκριτικά με τα προ Covid έτη, αλλά αύξηση συγκριτικά με τους δείκτες του έτους 2020», σημειώνεται μεταξύ άλλων στην έκθεση για το 2021 που δόθηκε στη δημοσιότητα τον περασμένο Σεπτέμβριο. Έκθεση ασφαλείας για το 2022 δεν υπάρχει ακόμα.

Δείτε εδώ ολόκληρη την έκθεση

Τα ατυχήματα

Σύμφωνα με την ΡΑΣ, μεγάλο ποσοστό των ατυχημάτων (5 στον αριθμό, ποσοστό 35,7%) προκλήθηκαν σε άτομα από κινούμενο τροχαίο υλικό. Πρόκειται για παρασύρσεις πεζών από τρένα κατά μήκος της γραμμής (με εξαίρεση τις ισόπεδες διαβάσεις). Η κατηγορία αυτή παραμένει σταθερά η κύρια αιτία σοβαρών ατυχημάτων. Συγκριτικά με το 2020 δεν παρατηρήθηκε διαφοροποίηση της τιμής του δείκτη.

«Ο σημαντικότερος λόγος των ατυχημάτων είναι η συνήθεια περίοικων (περιοχών που διέρχεται το τρένο) να διασχίζουν πεζή ή να περπατούν παράλληλα στις γραμμές σε σημεία που απαγορεύεται η διέλευση, αντί να χρησιμοποιούν υπέργειες διαβάσεις πεζών ή Ισόπεδες Διαβάσεις , καθώς και η έλλειψη κουλτούρας σε θέματα οδικής συμπεριφοράς.

Η επόμενη κατηγορία σοβαρών ατυχημάτων και αυτή με τα περισσότερα ατυχήματα για το έτος 2021 (7 στον αριθμό, ποσοστό 50%) αφορά σε Ισόπεδες Διαβάσεις. Τα ατυχήματα αυτά αφορούν σύγκρουση οχημάτων με τρένο και οφείλονται κατά κύριο λόγο σε παραβάσεις σημάτων και ενδείξεων, φωτεινών και ηχητικών, των διαβάσεων από διερχόμενους οδηγούς.

Το 2021 είχαμε 2 συμβάντα σε αφύλακτες διαβάσεις (1 συμβάν το 2020), 2 σε διαβάσεις με χειροκίνητη λειτουργία συστήματος προστασίας (0 συμβάν το 2020) και 3
συμβάντα σε διαβάσεις με αυτόματο σύστημα προστασίας (1 συμβάν το 2020).

Παρουσιάζεται σημαντική αύξηση συγκριτικά με το 2020 (2 συμβάντα), εξαιτίας και της χαλάρωσης των αυστηρών μέτρων που λήφθηκαν το 2020, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την απαγόρευση κυκλοφορίας (καραντίνα).

Ο αριθμός των θανάτων το 2021 συγκρινόμενος με τα προηγούμενα χρόνια, με εξαίρεση το 2020, για τους λόγους που αναφέρθηκαν ανωτέρω, εμφανίζει μείωση, όπως και με το μέσο όρο των πέντε τελευταίων ετών (54,5%). Οι έξι θάνατοι κατά το έτος 2021 προέρχονται από ατυχήματα σε ισόπεδες διαβάσεις (5 συμβάντα) και παρασύρσεις πεζών από τροχαίο υλικό σε κίνηση- εξαιρούνται οι αυτόχειρες- (1 συμβάν).

Ο αριθμός των σοβαρά τραυματισμένων κατά την διάρκεια του 2021 (6 συμβάντα) κινείται  περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2020 (7 συμβάντα) και παρουσιάζει μείωση κατά 16%. Είναι, επίσης, μειωμένος και σε σύγκριση με το μέσο όρο των πέντε τελευταίων ετών (8,6%).

Το μεγαλύτερο ποσοστό (66,7%) των ατυχημάτων προκλήθηκε σε άτομα από κινούμενο τροχαίο υλικό. Πρόκειται για παρασύρσεις πεζών από τρένα κατά μήκος της γραμμής (με εξαίρεση τις ισόπεδες διαβάσεις), το οποίο αποτελεί την κύρια αιτία σοβαρών ατυχημάτων. Η δεύτερη κατηγορία με τους περισσότερους σοβαρούς τραυματισμούς αφορά Ισόπεδες Διαβάσεις όπου είχαμε 2 περιστατικά (ποσοστό 28%). Τα ατυχήματα αυτά αφορούν σύγκρουση οχημάτων με τρένο και οφείλονται κατά κύριο λόγο σε παραβιάσεις σημάτων και ενδείξεων των διαβάσεων από διερχόμενους οδηγούς», τονίζεται στην έκθεση.

Το κόστος των υλικών ζημιών σε συρμούς και επιδομή, λόγω σημαντικών ατυχημάτων, είναι 0,37 εκατ. € και είναι ιδιαίτερα αυξημένο σε σχέση με το 2020 κατά 184,6%.
Οι καθυστερήσεις επιβατικών, λόγω σημαντικών ατυχημάτων, είναι 1457’ και παρουσιάζουν αύξηση της τάξης του 43,3%, ενώ των εμπορευματικών συρμών είναι
240΄και παρουσιάζουν μείωση της τάξης του 29% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Η ανύπαρκτη επιτροπή διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων στην Ελλάδα

Η έκθεση της ΡΑΣ είναι διαθέσιμη σε διάφορους φορείς, οι οποίοι αναφέρονται αναλυτικά. Μεταξύ αυτών και ο Εθνικός Φορέας Διερεύνησης Ατυχημάτων Σιδηροδρόμων (NIB). Μια μικρή λεπτομέρεια… Υπάρχει δίπλα η επισήμανση ότι ο Φορέας δεν είναι προς το παρόν ενεργός.

Επίσης, στην ενότητα συστάσεις ασφαλείας, αίσθηση προκαλεί η εξής επισήμανση:  «Η Επιτροπή Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Συμβάντων, η οποία συστάθηκε με το άρθρο 2 του ν.4313/2014 (Α’ 261), δεν έχει προς το παρόν ενεργοποιηθεί. Συνεπώς, κατά την διάρκεια του 2021 δεν εκδόθηκαν συστάσεις ασφαλείας».

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή που υποτίθεται ότι συστάθηκε το 2014 παρέμενε έως τον Σεπτέμβριο του 2022, δηλαδή 8 χρόνια μετά, ανενεργή. 

Ανάλογη αναφορά υπάρχει και σε άλλο σημείο της έκθεσης: «Η Επιτροπή Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Συμβάντων είναι Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή, η οποία συστάθηκε με το ν.4313/2014 για την εκτέλεση των καθηκόντων του Εθνικού Φορέα Διερεύνησης του άρθρου 22 της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/796. Η συγκεκριμένη Επιτροπή δεν δραστηριοποιείται προς το παρόν».

Στην Ελλάδα σήμερα ουσιαστικά δεν υπάρχει ειδική επιτροπή διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων, ή για την ακρίβεια υπάρχει μόνο στα χαρτιά.

Υπενθυμίζεται ότι η Βουλή ψήφισε τον Ιανουάριο τον νόμο 5014/2023 για τη σύσταση του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ).  Ωστόσο, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη σύσταση μιας νέας ανεξάρτητης και υπερκομματικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, η οποία θα εξετάσει πλήρως τα αίτια του δυστυχήματος, αλλά και τις διαχρονικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των σιδηροδρομικών έργων.

O πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), Ιωάννης Κονδύλης, τόνισε, σύμφωνα με την Καθημερινή, πως ο οργανισμός δεν επιλαμβάνεται αυτή τη στιγμή του θέματος γιατί δεν υπάρχουν οι ερευνητές των τρένων. «Έχουμε εδώ στο γραφείο τους διερευνητές των αεροσκαφών, δεν έχουν τους διερευνητές των τρένων. Δεν έχουν κληθεί ακόμα», είπε.