Αυτές είναι οι επιπτώσεις της θαλάσσιας μόλυνσης από το πετρέλαιο!

17:18 15/9/2017 - Πηγή: Aixmi

Η Ειρήνη είναι κάτοικος Γλυφάδας. Μητέρα τριών μικρών παιδιών και ενός σκύλου, μία από τις αγαπημένες οικογενειακές συνήθειες ήταν να φορτώνει «στο αυτοκίνητο παιδιά και σκυλιά», όπως η ίδια μου είπε, και να πηγαίνουν σε κάποια κοντινή παραλία για παιχνίδι.

Η μόλυνση των ακτών, από τα ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου στη Σαλαμίνα, έφτασε σήμερα και στην δική της γειτονιά. Και η αγωνία της είναι μεγάλη αφού όπως μου ανέφερε «δεν περιμένω να ενημερωθώ από τις τηλεοπτικές εκπομπές ή τους πολιτικούς για τις επιπτώσεις του πετρελαίου

και των προϊόντων του στην θάλασσα. Είμαι ευαισθητοποιημένη εδώ και πολλά χρόνια στα περιβαλλοντικά θέματα κι έτσι σκαλίζοντας λίγο τα αρχεία μου, βρήκα μία Έκθεση της Ελληνικής Greenpeace, από τον Αύγουστο του 2006, με τίτλο ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙ∆Η. Διαβάζοντάς την, μόνο θυμό και απαισιοδοξία νιώθω«.

Την παρακάλεσα να μου την στείλει και μοιράζομαι μαζί σας κάποια από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της.

«Tα υδατοδιαλυτά συστατικά του αργού πετρελαίου και των διυλισµένων προϊόντων του, περιέχουν µια ποικιλία ενώσεων που είναι τοξικές για ένα ευρύ φάσµα θαλασσίων οργανισµών. Τα αυγά, οι προνύµφες των ψαριών και τα νεαρά άτοµα είναι γενικά πιο ευαίσθητα στη ρύπανση από πετρελαιοειδή. Το πετρέλαιο προκαλεί διαταραχές στη φυσιολογία και τη συµπεριφορά των οργανισµών, καθώς και ανωµαλίες στην ανάπτυξη των ψαριών, οδηγώντας τελικά στον πρόωρο θάνατό τους…

Σε συγκεντρώσεις 20-40 µg/l το πετρέλαιο µπορεί να επιφέρει αλλαγές στη σύσταση του φυτοπλαγκτού, ευνοώντας πχ. τα µικρότερα είδη, ανατρέποντας κατ’ αυτό τον τρόπο τις ισορροπίες ολόκληρης της τροφικής αλυσίδας (Lee, 1977).

Αµµώδεις ακτές:

Το πετρέλαιο δεν αποκολλάται εύκολα από τις αµµώδεις ακτές. Όταν µάλιστα βρίσκεται ακόµα σε υγρή µορφή, τότε απορροφάται σε µεγαλύτερο βάθος. Εκεί λόγω χαµηλότερης διαθεσιµότητας οξυγόνου δεν ευνοείται η αποδόµηση του πετρελαίου, το οποίο διατηρεί έτσι τις τοξικές του ιδιότητες για µεγαλύτερο διάστηµα (Rostron, 1990)… Τα συστατικά του πετρελαίου µπορούν να παραµείνουν στα ιζήµατα ακόµη και για δεκάδες ή εκατοντάδες χρόνια αν επικρατούν αναερόβιες συνθήκες (Howarth & Marino, 1991).

Βραχώδεις ακτές:

Όπως προκύπτει από την εµπειρία από ατυχήµατα όπως αυτό του Torrey Canyon τον Μάρτιο του 1967 στη νοτιοδυτική Αγγλία ή του Tampico Maru στο Μεξικό (Μάρτιος 1957), οι επιπτώσεις των πετρελαιοκηλίδων στα οικοσυστήµατα των βραχωδών ακτών είναι ιδιαίτερα σοβαρές. Ένας µεγάλος αριθµός ζώων και τα πιο ευαίσθητα κόκκινα και πράσινα άλγη πεθαίνουν. Σε όλες τις περιπτώσεις υπήρξε διαταραχή του οικοσυστήµατος και η επανάκαµψη δεν έγινε δυνατή για πολλά χρόνια εξαιτίας µιας αρχικής εξάλειψης των κυρίαρχων φυτοφάγων οργανισµών, µε αποτέλεσµα την υπέρµετρη ανάπτυξη και επικράτηση των αλγών, γεγονός που µε τη σειρά του εµπόδισε την επαναποικιοποίηση της περιοχής µε φυτοφάγους οργανισµούς (Wardley-Smith, 1983). Στην περίπτωση του Torrey Canyon, ακόµα και δέκα χρόνια µετά, η πανίδα της περιοχής δεν είχε τον πλούτο και την ποικιλία που είχε πριν το ατύχηµα (Clark, 1986).

Παράκτια βλάστηση:

Το πετρέλαιο προσκολλάται στα παράκτια φυτά και δεν ξεπλένεται εύκολα µε την παλίρροια. Τα φύλλα κιτρινίζουν και τελικά νεκρώνονται µετά από µερικές µέρες. Όταν η ρύπανση είναι µικρής έκτασης, τα φυτά ξαναβγάζουν νέα φύλλα µέσα σε τρεις εβδοµάδες περίπου. Σε περίπτωση όµως σοβαρής ρύπανσης νεκρώνονται τελείως. Τα ετήσια φυτά νεκρώνονται από την επάλειψη µε πετρέλαιο και η επανάκαµψη του οικοσυστήµατος απαιτεί δύο µε τρεις περιόδους.

Πλαγκτόν:

Το πλαγκτόν και ιδιαίτερα το νευστόν που ζει στην επιφάνεια της θάλασσας είναι ιδιαίτερα ευπαθές στις πετρελαιοκηλίδες. Μια σειρά από άλλες επιπτώσεις σε πλαγκτονικούς µικροοργανισµούς µαρτυρούν ότι το πετρέλαιο δρα ως δηλητήριο για το πλαγκτόν, παρεµποδίζοντας την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασµό του και οδηγώντας στον πρόωρο θάνατο πολλών οργανισµών. Το ζωοπλαγκτόν καταναλώνει µικρά σταγονίδια πετρελαίου και µ’ αυτόν τον τρόπο οι υδρογονάνθρακες περνούν σε υψηλότερα τροφικά επίπεδα. Επιπλέον, µη αφοµοιώσιµες ουσίες καταλήγουν στο βένθος µε τα εκκρίµατα των οργανισµών αυτών. Αν και δεν έχει προχωρήσει αρκετά η έρευνα σχετικά µε το µεταβολισµό των υδρογονανθράκων από το ζωοπλαγκτόν, υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι δυνατός ο µεταβολισµός πολλών υδρογονανθράκων από ορισµένους µικροοργανισµούς, αλλά οι µεταβολίτες που προκύπτουν παραµένουν στους οργανισµούς αυτούς και δεν αποβάλλονται στο περιβάλλον. Σε πολλές περιπτώσεις οι µεταβολίτες αυτοί και κάποια ενδιάµεσα προϊόντα είναι καρκινογόνα (Rostron, 1990).

Κίνδυνοι για τη δηµόσια υγεία:

Αν και οι άµεσες επιπτώσεις του πετρελαίου στις τροφικές αλυσίδες και δίκτυα θεωρούνται συχνά µικρής κλίµακας, δεν αποκλείονται µακροχρόνιες επιπτώσεις καθώς και φαινόµενα βιοσυσσώρευσης κυρίως καρκινογόνων πολυκυκλικών αρωµατικών υδρογονανθράκων. Οι βενθικοί οργανισµοί που φιλτράρουν την τροφή τους (π.χ µύδια, στρείδια) συσσωρεύουν υδρογονάνθρακες µε γοργούς ρυθµούς. Τα στρείδια αποκτούν δυσάρεστη γεύση όταν οι συγκεντρώσεις υδρογονανθράκων φτάνουν τα 10 ppb. Για τα ψάρια και τα καρκινοειδή οι αντίστοιχες συγκεντρώσεις κυµαίνονται από 4-300 ppm (Rostron, 1990). Τα θαλασσινά περιέχουν γενικά µικρές ποσότητες καρκινογόνων πολυκυκλικών υδρογονανθράκων (ΡΑΗ). Η κατανάλωση θαλασσινών εκτιµάται ότι συνεισφέρει 2-3% της συνολικής κατανάλωσης ΡΑΗ από τρόφιµα. Ακόµη κι αν οι συγκεντρώσεις αυτές των ΡΑΗ δεν αποτελούν άµεσο κίνδυνο για τον άνθρωπο, οι καρκινογόνες αυτές ουσίες ευθύνονται για όγκους και απολεπίσεις ψαριών από περιοχές µε χρόνια ρύπανση µε πετρελαιοειδή και όγκους και προκαρκινικές καταστάσεις σε όστρακα αυτών των περιοχών (Clark, 1986).

Greenpeace Greece, Αύγουστος 2006»

thisismarias.com