Φρύνη: Μία γυμνή αλήθεια…

23:39 7/5/2014 - Πηγή: Aixmi

Ο αγοραίος έρωτας υπήρξε ένα ιδιόρρυθμο επάγγελμα τόσο στην αρχαία Ελλάδα όσο και στο Βυζάντιο, με πολλές και ενδιαφέρουσες προσωπικότητες στο ενεργητικό του. Η πορνεία έγραψε την δική της ιστορία, καθώς δεν ήταν λίγες οι εταίρες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην άσκηση της εξουσίας. Και αν κάποιος αναρωτηθεί, ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στις κοινές πόρνες και τις εταίρες, εκεί τα πράγματα λίγο περιπλέκονται.

Οι πόρνες (ανεξάρτητες ή όχι) ήταν απλές, καθημερινές γυναίκες, πολλές φορές δούλες, που πουλούσαν το κορμί τους για το προς το ζην. Οι εταίρες υπάγονταν σε διαφορετική κατηγορία, «ανώτερη» θα έλεγε κάποιος, μιας και στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν μορφωμένες γυναίκες που συχνά λάμβαναν μέρος σε συζητήσεις με γνωστούς φιλοσόφους, ποιητές και καλλιτέχνες. Την κοινωνική ελίτ, δηλαδή, της εποχής. Οι πιο γνωστές εταίρες της ελληνικής ιστορίας υπήρξαν η Ασπασία και η αυτοκράτειρα Θεοδώρα, αυτό το κείμενο όμως γράφτηκε για κάποια άλλη. Εξίσου μορφωμένη και έξυπνη, αλλά ασύγκριτα όμορφη. Τόσο όμορφη, που είχε δημιουργηθεί ο μύθος πως στην πραγματικότητα ήταν η ίδια η θεά Αφροδίτη…

Η Φρύνη (ή Μνησαρετή, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα) γεννήθηκε το 365 π.Χ. (κάποιες άλλες πηγές λένε το 371 πΧ) στις Θεσπιές Βοιωτίας. Η ίδια ξεκίνησε να εργάζεται σε πολύ μικρή ηλικία (μαζεύοντας και πουλώντας κάπαρη), με σκοπό να βοηθήσει οικονομικά τη φτωχή οικογένειά της. Μεγαλώνοντας, η φιλόδοξη Φρύνη, θέλησε να αναζητήσει μία καλύτερη τύχη στην Αθήνα ως αυλητρίδα, πολύ σύντομα όμως άρχισε να ασκεί εκεί το επάγγελμα της εταίρας. Δεν άργησε να γίνει γνωστή στους εύπορους και καλλιτεχνικούς κύκλους της πόλης. Πάντα ήταν προσκεκλημένη στα σπουδαιότερα συμπόσια της εποχής, τις περισσότερες φορές με σκοπό να συνδεθεί ερωτικά με πολλούς σημαντικούς άνδρες της πόλης. Εργένηδες ή παντρεμένους. Κανένας, άλλωστε, δεν μπορούσε να της αντισταθεί. Ή σχεδόν κανένας…

Η μοναδική εξαίρεση υπήρξε ο φιλόσοφος Ξενοκράτης. Ο γνωστός μαθητής του Πλάτωνα και μετέπειτα δάσκαλος του Δημοσθένη. Σύμφωνα με τον Διογένη τον Λαέρτιο, η Φρύνη στοιχημάτισε κάποτε να αποπλανήσει τον Ξενοκράτη. Έτσι, ένα βράδυ τον επισκέφτηκε στην οικία του, λέγοντας δήθεν, ότι την κυνηγούν κακοποιοί. Κάποια στιγμή η Φρύνη τον πλησίασε με έντονη ερωτική διάθεση αλλά ο Ξενοκράτης δεν ενέδωσε. Χάνοντας το στοίχημα η ίδια αρνήθηκε να δώσει πίσω τα χρήματα, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι: «στοιχημάτισα να νικήσω άνθρωπο, όχι άγαλμα».

Η Φρύνη δεν υπήρξε, μόνο μια πανέμορφη γυναίκα. Ήταν καλλιεργημένη, έξυπνη και με ιδιαίτερο χιούμορ. Και ναι, υπήρξε μία ιδιαίτερη περίπτωση εταίρας. Ιδιόρρυθμη όσο καμία. Πιο συγκεκριμένα στους πελάτες που πραγματικά της άρεσαν έπαιρνε ελάχιστα χρήματα, ενώ σε αυτούς που δεν ποθούσε κόστιζε μία περιουσία.

Κάποτε πήγε με τον φιλόσοφο Διογένη (τον Σινωπέα), αλλά αρνήθηκε να πάρει χρηματική αμοιβή, καθώς (όπως έλεγε) θαύμαζε το μυαλό του. Αυτή η αμοραλίστρια, φιλοχρήματη εταίρα, θέλησε κάποτε –σύμφωνα με τον Καλλίστρατο- να ανοικοδομήσει τα τείχη της Θήβας, τα οποία είχαν καταστραφεί από τον Μέγα Αλέξανδρο (το 336 π.Χ). Έναν μονάχα όρο ζήτησε. Να τοποθετηθεί εκεί μία επιγραφή που να λέει: «Καταστράφηκαν από τον Μ. Αλέξανδρο, επισκευάστηκαν από τη Φρύνη την εταίρα». Όπως ήταν φυσικό, οι αρχές της πόλης δεν δέχθηκαν ποτέ κάτι τέτοιο.

Αυτό δεν ήταν παρά ένα μόνο παράδειγμα από την προκλητική προσωπικότητά της. Σ’ έναν εορτασμό προς τιμήν του Ποσειδώνα στην Ελευσίνα, η ίδια αφαίρεσε όλα της τα ρούχα, έλυσε τα μαλλιά της και έπειτα προχώρησε γυμνή προς τη θάλασσα. Και όλα αυτά, μπροστά στα μάτια του κόσμου. Λέγεται, μάλιστα, πως ο ζωγράφος Απελλής εμπνεύστηκε από εκείνη την μέρα το περίφημο έργο του «Αφροδίτη Αναδυόμενη». Επίσης, η ίδια πόζαρε ως μοντέλο για το διάσημο άγαλμα του Πραξιτέλη, γνωστό ως «Αφροδίτη της Κνίδου».

Κάποτε κατηγορήθηκε από τον Ευθία, έναν πρώην εραστή της, ότι προσπαθούσε να εισάγει στην Αθήνα μια ξένη θεότητα και μέσω αυτής να διαφθείρει τις νεαρές Αθηναίες. Στο δικαστήριο ανέλαβε την υπεράσπισή της ο ρήτορας Υπερείδης, ο οποίος ήταν εκείνη την περίοδο εραστής της (ένας απ’ τους πολλούς). Όλο το συντηρητικό δικαστήριο ήταν εναντίον της, μέχρι που ο Υπερείδης τράβηξε και έσκισε τα ενδύματά της, αποκαλύπτοντας το γυμνό σώμα της στους δικαστές. Το μοναδικό θέαμα, εντυπωσίασε τα μέλη του δικαστηρίου που την αθώωσαν πανηγυρικά. Πολλοί, μάλιστα, αναφώνησαν πως είναι η θεά Αφροδίτη.

Η Φρύνη δεν παντρεύτηκε ποτέ. Δεν μπορούσε να ανήκει σε κανέναν άντρα. Ούτε καν στον μεγαλύτερό της έρωτα, τον Πραξιτέλη. Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε πολλά για το τέλος της ζωής της. Παρά μόνο ότι μέχρι τα γεράματά της, παρέμεινε εταίρα, προκλητική και ακατανίκητα γοητευτική…