Παράλυτο κράτος

11:05 23/2/2012 - Πηγή: Aixmi

Η ελληνική Πολιτεία αδυνατεί να επιτελέσει ακόμη και λειτουργίες που ανήκουν στον σκληρό πυρήνα κάθε σύγχρονου κράτους, όπως να εγγυηθεί την ασφάλεια προσώπων και περιουσιών. Για τις τεράστιες καταστροφές στο κέντρο της Αθήνας και σε άλλες πόλεις, σοβαρές εξηγήσεις ή ανάληψη πολιτικής ευθύνης δεν υπήρξαν, πέρα από την ομολογία της Αστυνομίας ότι αιφνιδιάστηκε για ακόμη μια φορά.

Την ίδια στιγμή το κοινωνικό κράτος καταρρέει. Ενώ οι περικοπές εις βάρος συνταξιούχων και ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων διευρύνονται, οι σπατάλες

που οφείλονται σε συστημικές δυσλειτουργίες, παγιωμένες κακές πρακτικές ή εστίες διαφθοράς δεν αντιμετωπίζονται, είτε λόγω έλλειψης πολιτικής βούλησης είτε λόγω διοικητικής ανεπάρκειας. Οι θεσμοί κοινωνικής προστασίας αποδομούνται, οι εργασιακές σχέσεις ωθούνται προς την εξατομίκευση και την πλήρη ανασφάλεια.

Οι παρεμβάσεις για μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και μείωση της γραφειοκρατίας παραμένουν στα χαρτιά. Ταυτίζοντας το μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης με τη μείωση προσωπικού και το κλείσιμο οργανικών μονάδων δεν επιτυγχάνεται αναβάθμιση της λειτουργίας του κράτους, αλλά τυφλές περικοπές δαπανών με καθαρά λογιστική λογική. Από την άλλη πλευρά, η πολιτική τάξη έχει μπλοκάρει όλες τις πρωτοβουλίες που άπτονται της ανανέωσης και της διαφάνειας του πολιτικού συστήματος, όπως ο έλεγχος του πολιτικού χρήματος και η εκλογική νομοθεσία.

Η ανατροφοδοτούμενη ανασφάλεια ως προς την παραμονή της χώρας στην Eυρωζώνη και η χρηματοδοτική αδυναμία του τραπεζικού συστήματος εξουθένωσαν την επιχειρηματικότητα. Πολιτικές καταπολέμησης της ανεργίας, κατ’ ουσίαν, δεν υφίστανται. Ενώ τα εισοδήματα κατακρημνίζονται, το κόστος διαβίωσης δεν μειώνεται, αφού οι κανόνες διασφάλισης του ανταγωνισμού μένουν κενό γράμμα.

Δεν υπάρχει έξοδος από την κρίση με ένα κράτος παράλυτο, εγκλωβισμένο σε ένα αυτοαναπαραγόμενο σύστημα θεσμικών, πολιτικών και διοικητικών παθογενειών. Οι εξαγγελίες του εκσυγχρονισμού του κράτους το 1996 και της επανίδρυσής του το 2004, που φάνηκαν εκ πρώτης όψεως να κινητοποιούν δυνάμεις αλλαγής, υπήρξαν χαμένες ευκαιρίες.

Σήμερα, πίσω από τη βιτρίνα της νομοθετικής επικύρωσης των δανειακών δεσμεύσεων, που εξασφαλίζουν μικρές παρατάσεις στη χρηματοδότηση του κράτους, κρύβεται στην πραγματικότητα μια ακραία αδράνεια στους περισσότερους τομείς δημόσιας πολιτικής. Καθώς η διενέργεια εκλογών εγκυμονεί τον κίνδυνο ακυβερνησίας, η κατάσταση αυτή μοιάζει αδιέξοδη. Όμως, μόνο μέσα από την ανανέωση του πολιτικού προσωπικού και του κομματικού συστήματος θα μπορούσαν να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις για τις αναγκαίες αλλαγές στο κράτος και την οικονομία.

Ο Ξενοφών Κοντιάδης είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Πρόεδρος Ιδρύματος Τσάτσου