Πέντε σπήλαια – ονειρικά κρησφύγετα στην Κρήτη

17:00 15/8/2017 - Πηγή: Aixmi

Η ομορφιά της Κρήτης δεν τελειώνει ποτέ! Ακόμη και μέσα στα σπλάχνα της κρύβει σπουδαία μυστικά. Τα μοναδικά σπήλαιά της που όχι μόνο είναι τα περισσότερα της Ελλάδας αλλά συγκαταλέγονται και στα βαθύτερα της Ευρώπης.

Μια από τις ετυμολογικές προσεγγίσεις της λέξης «κρησφύγετο» υποστηρίζει πως το πρώτο συνθετικό προέρχεται από το «Κρης» – «Κρητικός», με την έννοια ότι στην Κρήτη

οι κάτοικοι κατέφευγαν σε σπηλιές. Καθόλου τυχαία. Η μεγαλόνησος διαθέτει αναλογικά με την έκτασή της τα περισσότερα σπήλαια σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Εκτιμάται ότι ο αριθμός τους ανέρχεται σε 3.500, με τα περισσότερα να παραμένουν ανεξερεύνητα. Τα βαθύτερα σπηλαιοβάραθρα της Ελλάδας, που συμπεριλαμβάνονται και στα βαθύτερα της Ευρώπης, εντοπίζονται στην Κρήτη. Οι μεγάλοι ορεινοί όγκοι του νησιού αποτελούνται από ασβεστόλιθους μέσα στους οποίους διανοίγονται τα σπήλαια, ενώ τη δημιουργία τους ευνοούν οι έντονες τεκτονικές μετατοπίσεις στην ευρύτερη περιοχή.

Δεν πρέπει, άλλωστε, να ξεχνάμε πως η Κρήτη είναι ξαπλωμένη πάνω στο σημείο σύγκρουσης δύο λιθοσφαιρικών πλακών, με αποτέλεσμα τα πετρώματά της να έχουν υποστεί έντονες ρηγματώσεις.

Σπήλαιο Ελεφάντων: Μοναδικό στον κόσμο
Ενα από τα πιο σημαντικά σπήλαια της Δυτικής Κρήτης είναι το λεγόμενο «σπήλαιο των ελεφάντων», στον Βάμο Χανίων, που εξερευνήθηκε τα τελευταία χρόνια και πήρε το όνομά του από τα απολιθωμένα οστά που βρέθηκαν εκεί. Μετά από συστηματικές έρευνες στον τομέα Ιστορικής Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών αποδείχθηκε πως τα οστά ανήκαν σε ένα εντελώς καινούργιο είδος ελέφαντα, που δεν απαντάται πουθενά αλλού στον κόσμο, τον Elephas chaniensis, όπως ονομάστηκε.

Πρόκειται για ενάλιο σπήλαιο με υποβρύχια είσοδο στην απόκρημνη ακτή του ακρωτηρίου Δρέπανο. Τα πρώτα 40 μέτρα είναι καλυμμένα με νερό, γι’ αυτό η πρόσβαση είναι απαγορευτική για όσους δεν έχουν τον απαραίτητο εξοπλισμό και ειδική εκπαίδευση. Ολο το δάπεδο καλύπτεται από νερό, ενώ εξαίσιοι χρωματικοί συνδυασμοί κόκκινων, λευκών και κίτρινων σταλακτικτών και σταλαγμιτών προσδίδουν μια απόκοσμη χροιά στο «άντρο» του κρητικού ελέφαντα.

Γαβριλάκη (Σαμωνά): Θαυμάσια λίμνη

Ενα πανέμορφο σπήλαιο με εντυπωσιακούς σταλακτιτικούς σχηματισμούς ανακαλύφθηκε τυχαία το 2001, κατά τη διάνοιξη ενός αγροτικού δρόμου, δίπλα στο χωριό Σαμωνάς. Το λιμναίο αυτό σπηλαιοβάραθρο διασώθηκε και έγινε επισκέψιμο χάρη στην ευσυνειδησία και την αποφασιστικότητα του τότε αρχαιοφύλακα Κωστή Γαβριλάκη. Γι’ αυτό και φέρει το όνομά του.

Βρίσκεται σε υψόμετρο 350 μέτρων, 29 χλμ. από τα Χανιά. Ενα κάθετο βάραθρο 25 μέτρων οδηγεί στην πρώτη αίθουσα. Περνώντας ανάμεσα από μεγάλες σταλαγμιτικές κολόνες, ο επισκέπτης φθάνει σε μια υπόγεια λίμνη με κρυστάλλινα νερά, τα οποία καλύπτουν περίτεχνες νεφροειδείς λιθωματικές μορφές, μοναδικές στην Ελλάδα.

Ζωνιανών: Η τρύπα του Σφενδόνη
Στα Ζωνιανά εντοπίζεται το εν μέρει τουριστικά αξιοποιημένο σπήλαιο «Σφενδόνη», που δέχεται πολλούς επισκέπτες κάθε χρόνο. Οι όμορφες λιθωματικές λεκάνες, που στη σπηλαιολογική ορολογία ονομάζονται «γκουρ», κυριαρχούν.

Σχηματίσθηκαν από τη ροή του νερού στο δάπεδο της σπηλιάς και την απόθεση του ανθρακικού ασβεστίου που είναι διαλυμένο σε αυτό.

Οπως τραγουδούν και οι Ζωνιανοί: «Οποιος της φύσης τσ’ ομορφιές θέλει να καμαρώνει, στα Ζωνιανά να ‘ρθει να δει την τρύπα του Σφεντόνη». Το σπήλαιο καταλαμβάνει έκταση 3.000 τ.μ. Κι είναι από τα εντυπωσιακότερα στην Ελλάδα. Στα 270 μέτρα της διαδρομής του, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει τους αυτοσχεδιασμούς της φύσης, που δημιουργούν ένα αισθητικό υπερθέαμα.

Κουρνά: Λαμπερός διάκοσμος

Ανάμεσα στο χωριό Κουρνά και την ομώνυμη λίμνη, στα δεξιά του δρόμου, εντοπίζεται ένα μικρό σχετικά αλλά εντυπωσιακό σπήλαιο, που δεν ξεπερνά τα 35 μέτρα βάθος. Ενα μικρό βάραθρο οδηγεί στην πρώτη αίθουσα, την οποία διαδέχονται και άλλες που χωρίζονται από σταλαγμιτικές κολόνες.

Το κίτρινο χρώμα κυριαρχεί στον λιθωματικό διάκοσμο, ο οποίος είναι ιδιαίτερα λαμπερός. Για να φτάσει κανείς στη σπηλιά πρέπει ν’ ακολουθήσει ένα μονοπάτι, κοντά στον κεντρικό δρόμο. Ενδείκνυται η απογευματινή επίσκεψη, καθώς το ελάχιστο φως που μπαίνει κάνει το εσωτερικό του σπηλαίου πραγματικά εντυπωσιακό.

Σπήλαιο Ιδαίον Άντρο

Το σπήλαιο Ιδαίο Αντρο (που επίσης θα το βρείτε γραμμένο σαν Ιδαίον Αντρον) βρίσκεται στον Ψηλορείτη ή όρος Ιδη, το ψηλότερο βουνό στην Κρήτη. Σε υψόμετρο 1498 μέτρα. Το σπήλαιο βρίσκεται 20 χιλιόμετρα μετά το χωριό Ανώγεια και λίγα μέτρα ψηλότερα από το οροπέδιο Νίδα.
Το Ιδαίο Αντρο είναι ένα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά σπήλαια στην Κρήτη και άκμασε στην αρχαιότητα (4.000 π.Χ. μέχρι 1ο μ.Χ. αιώνα), ενώ θεωρείται αντίστοιχης αξίας με τα μεγαλύτερα πανελλήνια ιερά.

Τη φήμη του το Ιδαίο Αντρο, αντλούσε από το μύθο που θέλει το Δία, πατέρα και θεό των θεών να έχει γεννηθεί και ανατραφεί εδώ. Βέβαια τη γέννηση του Δία εκτός από το Ιδαίο Αντρο διεκδικεί και το Δικταίο Αντρο στην Ανατολική Κρήτη γιατί ο Ησίοδος στη Θεογονία του δεν διευκρινίζει με ακρίβεια την τοποθεσία της γέννησης του Δία στην Κρήτη. Μπαίνοντας στο Ιδαίο Αντρο θα βρεθείτε στην κεντρική αίθουσα που έχει 40 μέτρα μήκος και 50 μέτρα πλάτος.

Η αίθουσα αυτή έχει ανασκαφεί δύο φορές, μια το 1885 από τον Federico Halbherr και το 1982 από τον Γιάννη Σακελλαράκη. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το Ιδαίο Αντρο σαν σπήλαιο δεν έχει κάτι το εντυπωσιακό, αντίθετα με το Δικταίο Αντρο που το επισκέπτονται χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο.

Ωστόσο δεν είναι καθόλου τυχαίο που επιλέχτηκε το Ιδαίο Αντρο για να γεννηθεί και να λατρευτεί ο σημαντικότερος θεός στην αρχαία Ελλάδα.

Το Ιδαίο Αντρο βρίσκεται πάνω στο βουνό – σύμβολο της Κρήτης, τον Ψηλορείτη, που στη νότια πλευρά του βρίσκεται ένα άλλο σημαντικό λατρευτικό σπήλαιο, το σπήλαιο των Καμαρών. Μάλιστα μέχρι και τις μέρες μας στην ψηλότερη κορυφή του Ψηλορείτη, στα 2456 μέτρα, υπάρχει πετρόχτιστο εκκλησάκι που λειτουργείται μια δυο φορές το χρόνο αφιερωμένο στον Τίμιο Σταυρό. Ο μύθος λέει ότι η Ίδη έχει το προνόμιο να βλέπει τον ήλιο πριν την ανατολή. Είναι γεγονός ότι τις μέρες που η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, από την Ίδη μπορεί κάποιος να δει σχεδόν όλη την Κρήτη, τις Νότιες Κυκλάδες, μέχρι και τον Ταϋγετο στην Πελοπόννησο.

Πηγή: thetravelbook.gr