Τέλος για το Newsweek. Για την έντυπη δημοσιογραφία;

05:12 29/12/2012 - Πηγή: Aixmi

Πριν από λίγες μέρες εκδόθηκε το τελευταίο τεύχος του Newsweek. Από τα μέσα Οκτωβρίου είχε ανακοινωθεί πως το γνωστό αμερικανικό περιοδικό θα εγκατέλειπε την έντυπη μορφή του και θα συνέχιζε μόνο σε ηλεκτρονική. Και, το «τέλος», πράγματι, έφτασε. Κατά την άποψη της διευθύντριάς του Tina Brown, πάντως, «οι αλλαγές είναι μερικές φορές απαραίτητες». Το Φεβρουάριο θα είναι διαθέσιμο το νέο ψηφιακό περιοδικό το οποίο βρίσκεται ακόμα υπό διαμόρφωση.

Το

«τέλος» του περιοδικού Newsweek όπως το γνωρίζαμε, επαναφέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση για τον αντίκτυπο του διαδικτύου και των νέων τεχνολογιών στην έντυπη δημοσιογραφία. Πριν από μερικές βδομάδες, άλλωστε, και οι Financial Times Deutschland ανέστειλαν την έκδοσή τους. Εύλογα, ολοένα και περισσότεροι πιστεύουν ότι το μέλλον της δημοσιογραφίας θα είναι αποκλειστικά και μόνο συνυφασμένο με τον ψηφιακό κόσμο. Δηλαδή με το iPad, το Kindle και τα κινητά τηλέφωνα.

Τα παραδοσιακά ΜΜΕ αντιμετωπίζουν, σήμερα, σημαντικά οικονομικά προβλήματα. Δεν είναι μόνο η πτώση στην κυκλοφορία των εφημερίδων αλλά και η μείωση του αριθμού των διαφημίσεων που επηρεάζουν τη λειτουργία τους. Έτσι, μεγάλο δίλημμα των εκδοτών είναι αν πρέπει να εγκαταλείψουν τις έντυπες εκδόσεις διατηρώντας μόνον τις διαδικτυακές. Επίσης, αν χρειάζεται να κλειδώνουν το περιεχόμενο των ιστοσελίδων τους, δίνοντας πρόσβαση μόνον σε συνδρομητές. Το μοντέλο αυτό, για παράδειγμα, εφαρμόζουν οι Times του Λονδίνου, που, μάλιστα, έχουν απαγορεύσει στο google να αναπαράγει τις ειδήσεις και τα άρθρα τους. Αντίστοιχη πολιτική – χωρίς το google – ακολουθούν η Wall Street Journal και η βρετανική Financial Times.

Βρισκόμαστε σε μεταβατική φάση για την έντυπη δημοσιογραφία. Για τους δημοσιογράφους, το διαδίκτυο είναι εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο. Χάρη σε αυτό έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν έρευνα χωρίς να κοπιάζουν ιδιαίτερα, απλώς χρησιμοποιώντας τον υπολογιστή τους. Από εκεί και πέρα, βέβαια, ο όρος «προθεσμία», όπως τον γνώριζαν, παύει ουσιαστικά να ισχύει. Υπάρχουν, πλέον, ιστότοποι που ανανεώνονται όλο το εικοσιτετράωρο και απαιτούν τη συνεχή τροφοδοσία τους με καινούρια δεδομένα. Οι διαδικτυακοί κόμβοι που έχουν δημιουργηθεί στις περισσότερες εφημερίδες για την ελληνική κρίση αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Παράλληλα, οι απλοί πολίτες συμμετέχουν πολύ περισσότερο στο δημόσιο διάλογο. Αυτό μπορεί να συμβεί με τρεις διαφορετικούς τρόπους. Πρώτον, με την αποστολή κειμένων ή σχολίων σε διάφορες ιστοσελίδες. Δεύτερον, με τη δυνατότητα που έχουν να αποτυπώνουν ή να κινηματογραφούν τις εξελίξεις με το προσωπικό κινητό τους τηλέφωνο και την ερασιτεχνική φωτογραφική τους μηχανή. Και τρίτον με τη χρησιμοποίηση από μέρους τους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως του facebook και του twitter, για την ταχύτερη διάδοση ειδήσεων και πληροφοριών. Οι αραβικές εξεγέρσεις το επιβεβαίωσαν.

Λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα για τη δημοσιογραφία στην ψηφιακή εποχή και τα οικονομικά προβλήματα πολλών παραδοσιακών ΜΜΕ, φαίνεται με μια πρώτη ματιά πως η βιωσιμότητα των εφημερίδων τίθεται σε μεγάλο κίνδυνο. Είναι, όμως, ακόμα πολύ νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα. Πολλά θα εξαρτηθούν από το κόστος των παρεχομένων υπηρεσιών στο διαδίκτυο, που ίσως να μην παραμείνει δωρεάν σε – ευρεία κλίμακα – όπως συμβαίνει σήμερα. Όπως και να έχει, οι εφημερίδες που λογικά θα επιβιώσουν, θα είναι αυτές που δεν θα αρκούνται στην ειδησεογραφία αλλά – με βάση αυτή – θα προσφέρουν πρωτότυπα κείμενα, έγκυρες αναλύσεις και ρεπορτάζ-έρευνες. Όσα, δηλαδή, δε βρίσκουν οι επισκέπτες του διαδικτύου με ένα απλό «κλικ».