«Το σκασιαρχείο»

21:20 29/11/2013 - Πηγή: Aixmi

Τις μέρες αυτές του αναβρασμού στην ελληνική Παιδεία είδα σε ιδιωτική προβολή (σε πολιτιστικό σύλλογο) μια γαλλική ταινία αριστούργημα, «υιοθετημένη» από την Επιτροπή Κινηματογράφου του ΟΗΕ και με μελαγχολία αναρωτήθηκα:

» Σε ποιο κόσμο ζούμε εμείς οι φουκαράδες οι Έλληνες στον 21ο αιώνα; Στον Τρίτο Κόσμο; ΣτονΤέταρτο; Στον εκατοστό»;

Ο τίτλος της ταινίας, η οποία στη χώρα μας δεν έχει προβληθεί σε δημόσια αίθουσα, είναι «Το σκασιαρχείο».

Σκηνοθέτης ο Ζαν Πωλ Λεσανουά.

Το

σενάριο της ταινίας, που γυρίστηκε το 1948, στηρίζεται στη ζωή του μεγάλου Γάλλου παιδαγωγού και μεταρρυθμιστή της παιδείας Σελεστέν Φρενέ (Celestin Freinet 1896-1966) και καταγράφει τον πρώτο χρόνο της εκπαιδευτικής του πορείας, γύρω στο 1920, στην πόλη Bar-sur-Loup, τότε που έθεσε τις βάσεις της νέας εκπαιδευτικής αντίληψης.

Η παιδαγωγική μέθοδος του Φρενέ στόχευε στη δημιουργία ενός άλλου σχολείου, όπου κάθε παιδί αντιμετωπίζεται σαν μια ξεχωριστή προσωπικότητα και έχει τη δυνατότητα να εκφράζεται ελεύθερα. Η Παιδεία δεν είναι αποκομμένη από την κοινωνική πραγματικότητα και ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι, κυρίως, να βοηθάει τα παιδιά να βρίσκουν μόνα τους το δρόμο της γνώσης.

Ο Σελεστέν Φρενέ, πρώτος αυτός, επεδίωξε να εισάγει τις νέες τεχνολογίες της εποχής στην Εκπαίδευση: Τυπογραφία, Ραδιόφωνο, Κινηματογράφο.

Είναι ο πρώτος που έβαλε το τυπογραφείο στην τάξη και καθιέρωσε τη διασχολική αλληλογραφία. Είναι, επίσης, ο πρώτος που έβαλε τον κινηματογράφο στο σχολείο, το 1926!

Οι πρωτοποριακές μέθοδοί του δεν άρεσαν στο κατεστημένο της εποχής εκείνης και ιδιαίτερα στην Καθολική Εκκλησία.

Τον κυνήγησαν ανελέητα και τον υποχρέωσαν να εγκαταλείψει τη δημόσια εκπαίδευση. Αλλά αυτός τα κατάφερε να δημιουργηθεί στη βάση των ιδεών του ένα μεγάλο διεθνές παιδαγωγικό κίνημα που είναι ακόμα ζωντανό.

Το σενάριο της ταινίας στηρίχτηκε σε σημειώσεις της συζύγου του Ελίζας και έχει την αυθεντικότητα του ντοκουμέντου, αλλά ταυτόχρονα έχει μια δυνατή δραματουργική δομή, που την κάνει να κρατά το ενδιαφέρον του θεατή από την αρχή ως το τέλος.

Η ευφάνταστη σκηνοθεσία του Jean-Paul Le Chanois καταφέρνει να αναδείξει άριστα την ατμόσφαιρα της δεκαετίας του 1920 και αποσπά εξαιρετικές ερμηνείες τόσο από τους ενήλικες ηθοποιούς όσο και από τα παιδιά.

Η ταινία βγήκε στις αίθουσες το 1949, σημείωσε τεράστια εμπορική επιτυχία και είναι χαρακτηριστικό ότι για πρώτη φορά οι γνώμες των κριτικών στη Γαλλία ήταν ομόφωνα θετικές. Προβλήθηκε σε δεκάδες Φεστιβάλ, απέσπασε πάνω από 30 βραβεία και υιοθετήθηκε από την Επιτροπή Κινηματογράφου του ΟΗΕ ως ταινία που «υμνεί τα Ανθρώπινα Δικαιώματα».

Ο μεγάλος Γάλλος σκηνοθέτης Φρανσουά Τρυφώ έχει πει ότι επηρεάστηκε βαθιά από αυτή τη ταινία, η οποία κατά τη γνώμη του «σημαδοτεί μια νέα αντίληψη για το σχολείο και την παιδαγωγική διαδικασία».

Το παράδοξο και απογοητευτικό είναι ότι μετά από 60 χρόνια όλα τα ζητήματα που έθεσε ο Σελεστέν Φρενέ, τα οποία ξεδιπλώνονται με άριστο τρόπο μέσα στην ταινία, είναι ακόμα το ζητούμενο και για εμάς στην Ελλάδα.

www.dinaexarhou.com