«Εξάντας»: Μαθήματα από τους Βίκινγκς

05:10 24/2/2012 - Πηγή: Apospasma

Το 2008 η Ισλανδία ήρθε αντιμέτωπη με μια άνευ προηγουμένου οικονομική καταστροφή. Οι τρεις τράπεζές της κατέρρευσαν συμπαρασύροντας στο γκρεμό όλη την κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας. Τέσσερα χρόνια μετά, το 2012, η Ισλανδία άρχισε να δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Η ανεργία μειώνεται, η ανάπτυξη βρίσκεται περίπου στο 2,5%. Ωστόσο για να γίνει αυτό, μπήκαν σε εφαρμογή ανορθόδοξοι χειρισμοί, τελείως διαφορετικοί από αυτούς που επιβάλλει η Ε.Ε. και το Δ.Ν.Τ. σε χώρες της ευρωζώνης που πλήττονται από την κρίση. Χειρισμοί που πολλές φορές έφεραν τη χώρα αντιμέτωπη με τη Διεθνή Κοινότητα

και τις αγορές. Πλέον ακόμα και το Δ.Ν.Τ. παραδέχεται πως η διαφορετική διαχείριση της κρίσης από τους Ισλανδούς έφερε καρπούς. Πώς τα κατάφεραν οι απόγονοι των Βίκινγκς;«Ο Θεός να ευλογεί την Ισλανδία!», δήλωνε στις 6 Οκτωβρίου του 2008, σε διάγγελμά του προς τον ισλανδικό λαό, ο τότε πρωθυπουργός και πρόεδρος του δεξιού Κόμματος της Ανεξαρτησίας, Γκέιρ Χάαρντε. Η ελεύθερη αγορά είχε πια σταματήσει να δίνει την ευλογία της και το νεοφιλελεύθερο οικονομικό θαύμα της νησιωτικής χώρας είχε αποδειχθεί ένα ισλανδικό παραμύθι. Οι τρεις τράπεζες της χώρας πτώχευσαν και σα να βρυχήθηκε το ρήγμα πάνω στο οποίο βρίσκεται η Ισλανδία, η οικονομία της κατέρρευσε. Πώς, όμως, μια χώρα, «η καλύτερη για να ζεις» σύμφωνα με τον ΟΗΕ το 2007, έφτασε μόλις ένα χρόνο μετά στο χείλος της καταστροφής;Η Ισλανδία είναι ένα ιδιαίτερα όμορφο, ηφαιστειογενές νησί του Βόρειου Ατλαντικού, με μόλις 320 χιλιάδες κατοίκους. Βρίσκεται κυριολεκτικά στην άκρη του κόσμου, πάνω στο ρήγμα της ευρωπαϊκής με την αμερικανική τεκτονική πλάκα. Λόγω αυτού, έχει πλούσιες γεωθερμικές πηγές και οι άφθονες ποσότητες ανανεώσιμης ενέργειας καλύπτουν σχεδόν το σύνολο των ενεργειακών αναγκών της. Παραδοσιακά, οι κάτοικοί της απασχολούνταν στην αλιεία, τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Μέχρι, όμως, τα μέσα της δεκαετίας του 1990.ΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΤΟΥ «ΙΣΛΑΝΔΙΚΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ»«Στις αρχές του 1990 ένα καινούργιο νεοφιλελεύθερο κόμμα ανέβηκε στην εξουσία, φέρνοντας ένα νέο τρόπο πολιτικής σκέψης», μας λέει ο καθηγητής των πολιτικών επιστημών Έιρικουρ Μπέργκμαν. Η συνταγή ήταν γνωστή: Ιδιωτικοποιήσεις, μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις, πλήρης απελευθέρωση της αγοράς, αδύναμα αντανακλαστικά των ελεγκτικών μηχανισμών και άφθονο πλαστικό χρήμα και δάνεια για τις χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις.Φιλόδοξα golden boys, και νεαροί τραπεζίτες που ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για τα μεγαλύτερα κέρδη έδιναν τον τόνο και η υπόλοιπη κοινωνία ακολουθούσε. Όλοι ήταν ευχαριστημένοι και ελάχιστοι ήταν αυτοί που έλειπαν από το ξέφρενο αυτό πάρτι του χρήματος. Απλοί εργαζόμενοι άρχισαν να παίρνουν αφειδώς δάνεια για πολυτελή σπίτια και αυτοκίνητα και το όνειρο της «μεγάλης ζωής» είχε κατακτήσει κάθε πτυχή της καθημερινότητας.Η ΣΚΛΗΡΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝΌμως η ευδαιμονία δεν κράτησε για πολύ. Η κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 επηρέασε άμεσα τις ισλανδικές τράπεζες. Η διατραπεζική αγορά πάγωσε καθώς άρχισε να επικρατεί δυσ