12 Οκτωβρίου 1944 – Η Αθήνα Ελεύθερη (video)

22:18 11/10/2016 - Πηγή: ΕΡΤ

72 χρόνια συμπληρώνονται απο την 12η Οκτωβρίου του 1944. Η Αθήνα θα ήταν πλέον ελεύθερη και οι μέρες της κατοχής παρελθόν. Ο απολογισμός όμως αμείλικτος:45.000 οι νεκροί από την πείνα, τουλάχιστον 1.800 οι εκτελεσμένοι και 2.000 οι νεκροί από τις εμφύλιες συγκρούσεις. Η χώρα βίωνε οικονομική και δημογραφική καταστροφή, ενώ οι υποδομές ήταν κυριολεκτικά ανύπαρκτες. Κι όμως εκείνη η ημέρα της απελευθέρωσης όπως θα αποτύπωνε ο Γιώργος Σεφέρης «ήταν η πιο όμορφη, η πιο αλαφριά μέρα του κόσμου».

Μια διαφορετική ημέρα ξημέρωσε

για την Αθήνα η Πέμπτη 12 Οκτωβρίου του 1944. Οι Γερμανοί δεν έχουν ακόμη προλάβει να εγκαταλείψουν την πρωτεύουσα και ο λαός της ξεχύνεται στους δρόμους ζητωκραυγάζοντας. Καμπάνες μετέφεραν το χαρμόσυνο γεγονός στον αττικό ουρανό την ώρα που και οι τελευταίοι στρατιώτες της Βέρμαχτ και των SS αποχωρούσαν από την πρωτεύουσα, την οποία είχαν καταλάβει τον Απρίλιο του 1941. Οι 1.264 μέρες φασιστικής κατοχής είναι, πλέον, παρελθόν. Η ήττα αποτυπώνεται στο πρόσωπο του γερμανού στρατιώτη. Οι αντάρτες του ΕΛΑΣ το πρωί εκείνης της μέρας ύψωσαν την ελληνική σημαία στην Ακρόπολη.

Στο Σύνταγμα, την Ομόνοια, την οδό Πανεπιστημίου, στη Σταδίου, στο Ζάππειο και στην Ακαδημίας, ο κόσμος γιόρταζε την απελευθέρωση.

Τα γερμανικά στρατεύματα άρχισαν να αποσύρονται από την Αθήνα, ενώ ο διοικητής τους, στρατηγός Φέλμι, διαβεβαίωνε ότι κατά την αποχώρησή τους δεν θα υπάρξουν καταστροφές. Παρόλα αυτά, δεν παρέλειψαν ν’ αφήσουν ένα μακελειό, αιματηρό ενθύμιο. Εκτέλεσαν Έλληνες πατριώτες στο Δαφνί, ενώ προκάλεσαν καταστροφές σε σημαντικές υποδομές σε διάφορες περιοχές της Αττικής. Νωρίτερα είχαν επιτεθεί στην προσφυγική Καισαριανή, προπύργιο του ΕΑΜ, δολοφονώντας τους αγωνιστές που συνέλαβαν.

Στις ηρωικές σελίδες εκείνων των ημερών η μάχη της Ηλεκτρικής στον Πειραιά, όπου το ΕΑΜ απεσόβησε την καταστροφή του εργοστασίου, πετυχαίνοντας την ηλεκτροδότηση της Αττικής.
Η επίσημη άφιξη της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης έγινε το πρωί της 18ης Οκτωβρίου 1944. Tα μέλη της έγιναν δεκτά με ενθουσιασμό, κατευθύνθηκαν στην Ακρόπολη για την έπαρση της ελληνικής σημαίας και μετά, ο Παπανδρέου εκφώνησε στην Πλατεία Συντάγματος τον «Λόγο της Απελευθέρωσης», όπου εκτός κειμένου ανέφερε την περίφημη φράση «πιστεύομεν εις την Λαοκρατίαν».

Η Ελλάδα έβγαινε βαριά τραυματισμένη από τον πόλεμο, την κατοχή, και τις εσωτερικές αντιθέσεις. Μετά από τριάμισι χρόνια Κατοχής, οι Γερμανοί έφευγαν από την Αθήνα αφήνοντας πίσω τους μια κατεστραμμένη πόλη, 45.000 νεκρούς από πείνα, τουλάχιστον 1.800 εκτελεσμένους και 2.000 νεκρούς από τις εμφύλιες συγκρούσεις. Ολόκληρη η χώρα είχε καταστραφεί οικονομικά, οι υποδομές της ήταν σε τραγική κατάσταση, ενώ οι μαζικές θανατώσεις, οι κακουχίες, ο λιμός, είχαν «εκτελέσει» την Ελλάδα και από δημογραφικής άποψης.

Όμως, στη συνείδηση των απλών ανθρώπων, η ελπίδα κι η αισιοδοξία για ένα καλύτερο μέλλον ποτέ δε βρήκαν καλύτερη στιγμή για να εκφραστούν. Εκείνη η μέρα της απελευθέρωσης, όπως είχε γράψει ο Γιώργος Σεφέρης, ήταν «η πιο όμορφη, η πιο αλαφριά μέρα του κόσμου».

Η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα στην Ευρώπη που αντί να γιορτάζει την απελευθέρωσή της και το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου γιορτάζει την είσοδό της σε αυτόν. Η βασική αιτία είναι ότι μετά την κατοχή από τους Γερμανούς ακολούθησε ο σπαρακτικός εμφύλιος πόλεμος που δίχασε τους Έλληνες.

Πηγή: ΕΡΤ
Ρεπορτάζ: Κάτια Αντωνιάδου