H έκθεση του καθηγητή Θάνου Βλαστού για τον Κραυσίδωνα (άρθρο)

18:10 21/5/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

Άμεση ήταν η ανταπόκριση  στο κάλεσμα της Επιτροπής Δημοτών Κραυσίδωνα, του γνωστού καθηγητού  στο  Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο [ΕΜΠ]  κ. Θάνου Βλαστού, Συγκοινωνιολόγου – Πολεοδόμου, ιδρυτού μαζί με τους αξιόλογους συνεργάτες του, της Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας [ΜΒΚ] που λειτουργεί από το 1998 στο ΕΜΠ. Σκοπός της ΜΒΚ να συμμετάσχει στην μεγάλη στροφή που έγινε και γίνεται στις Ευρωπαϊκές κοινωνίες, προς ένα αύριο πιο ανθρώπινο, πολιτισμένο και βιώσιμο αλλά και να διδάξει τη Βιώσιμη Κινητικότητα

σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές [ΕΔΩ] – [ ​]​ ​.​

Αν και  η διαμόρφωση της οδού Καραμπατζάκη σε Γραμμικό Πάρκο, οι κυκλοφοριακές κυψέλες και τα δύο πεζοδρομημένα τμήματα της οδού για τη διασφάλιση της ΗΠΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ του ήταν γνωστά, βρέθηκε επί τόπου στην περιοχή τον Ιούλιο του 2019 για να συναντηθεί με την Επιτροπή Δημοτών Κραυσίδωνα. Ευχαρίστως δέχθηκε να συντάξει σχετική ΕΚΘΕΣΗ για την αξιολόγηση της περιοχής και την προτεραιότητα που πρέπει να έχει ως χώρος συνολικά και όχι τοπικά, για τις πόλεις του Βόλου και της Ν. Ιωνίας. Δεν παρέλειψε να τονίσει την υποχρέωση της επιστημονικής κοινότητας να στηρίζει προσπάθειες διαφύλαξης και ανάδειξης χώρων, όπως η περιοχή του χειμάρρου Κραυσίδωνα και της παρόχθιας περιοχής Καραμπατζάκη – Ζάχου και θερμά τον ευχαριστούμε.

Παραθέτουμε αποσπάσματα και τα συμπεράσματα από αυτή την σημαντική έκθεση, για την αξιολόγηση της περιοχής και της παρέμβασης του Δήμου Βόλου, η οποία προστίθεται  στην ομόφωνη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ενιαίου Συλλόγου Διδασκόντων  Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τις 23 υπογραφές  καθηγητριών και καθηγητών διδασκόντων στο Πανεπιστήμιο  Θεσσαλίας. Η δημοσιοποίησή της έχει και αυτή την ιστορική της σημασία και έρχεται τη στιγμή που ο Δήμος Βόλου ξεκινά μια παρέμβαση στην περιοχή, καταργώντας το πλήθος δυνατοτήτων και κοινωνικό -περιβαλλοντικών ευκαιριών , που ως Επιτροπή έχουμε αναδείξει όλο αυτό το διάστημα!

Επισημαίνει ο καθηγητής του ΕΜΠ Θ. Βλαστός:

«…Εκ των πραγμάτων λοιπόν, όταν ένας δρόμος, λόγω της χάραξής του και της συνδεσμολογίας με τα γειτονικά του τμήματα ενταχθεί ως τμήμα ενός δακτυλίου, ο ρόλος του είναι να απορροφά ροές και όχι να τις περιορίζει σε ταχύτητα και σε φόρτο. Δρόμος που αποτελεί τμήμα δακτυλίου δεν μπορεί να είναι ήπιας κυκλοφορίας. Σήμερα η οδός Καραμπατζάκη λειτουργεί ως ήπιας κυκλοφορίας διότι, αν και η χάραξή της βρίσκεται πάνω σε έναν υποτιθέμενο δακτύλιο, όμως έχει διαμορφωθεί κατά τέτοιο τρόπο η σύνδεσή της με τα γειτονικά της τμήματα, ώστε οι κινήσεις να διακόπτονται και η όλη γεωμετρία τους δεν επιτρέπει τη διέλευση οχημάτων. Αν αυτές οι διαμορφώσεις καταργηθούν και η ροή αναπτύσσεται ελεύθερα μεταξύ περιφερειακού και Γρηγ. Λαμπράκη – Δημητριάδος/Ιάσωνος, δια μέσου της Καραμπατζάκη, τότε αυτομάτως η τελευταία, ακόμη και αν ονομάζεται ψευδώς ήπιας κυκλοφορίας, θα μετατραπεί σε αρτηρία με υψηλό φόρτο και ταχύτητες»

«Συμπεράσματα: Η καθαίρεση όλων εκείνων των διαμορφώσεων που εξασφαλίζουν τη λειτουργία της οδού Καραμπατζάκη ως ήπιας κυκλοφορίας, επιτρέποντας σε κατοίκους και επισκέπτες να έρχονται κοντά στον ποταμό, να περπατούν, να κάνουν ποδήλατο και να στέκονται, στον ποταμό που έτσι εντάσσεται και συνεισφέρει σημαντικά στην ποιότητα του περιβάλλοντος της πόλης, είναι εντελώς ασύμβατη με τις αρχές του πολεοδομικού και κυκλοφοριακού σχεδιασμού, που ο ίδιος ο Δήμος επικαλείται, εν όψει της εκπόνησης από αυτόν Στρατηγικής Βιώσιμης Κινητικότητας (σχετικά αποσπάσματα από όσα ο Δήμος δηλώνει αναφέρονται στο κεφ. 5). Η καθαίρεση αυτών των διαμορφώσεων (πρασίνου κ.λπ.) αποτελεί επίσης αναχρονισμό σε σχέση με την ευρωπαϊκή εκστρατεία προς πόλεις βιώσιμες, λιγότερο εξαρτημένες από το αυτοκίνητο, πιο ανθρώπινες, πιο συνεκτικές κοινωνικά, που αναγνωρίζουν και αναδεικνύουν τις αξίες του φυσικού τους περιβάλλοντος και κυρίως αντιμετωπίζουν υπεύθυνα τη μεγάλη απειλή της κλιματικής αλλαγής, περιορίζοντας την παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου. Πράγματι, οι ευρωπαϊκές πόλεις παίρνουν μέτρα ώστε να αμβλύνουν την εξάρτησή τους από το αυτοκίνητο, δηλαδή να μειώνουν τη χρήση του και να υποκαθιστούν κάποιες μετακινήσεις που εκτελούνται με αυτό, από τη δημόσια συγκοινωνία, το ποδήλατο και το περπάτημα.

Η μετατροπή της Καραμπατζάκη σε αρτηρία  μέσω των παρεμβάσεων του Δήμου αποτελεί αναχρονισμό, ιδιαίτερα σήμερα που οι ελληνικές πόλεις καλούνται να καλύψουν το χάσμα που τις χωρίζει από πάρα πολλές ευρωπαϊκές. Η μετατροπή αυτή κρύβει έναν απολύτως ουτοπικό στόχο, που είναι η πόλη να λειτουργήσει με ακόμη περισσότερα αυτοκίνητα, ενώ είναι προφανές ότι οι επιπτώσεις κάθε νέου αυτοκινήτου που προστίθεται στο δίκτυο θα αυξάνουν εκθετικά διότι θα συναντά όλο και πιο δυσμενείς συνθήκες για την κίνησή του.

Στην Ελλάδα ελάχιστες είναι οι πόλεις που έχουν την τύχη να τις διατρέχουν ποτάμια, όπως τον Βόλο ο Κραυσίδωνας και ο Άναυρος.  Η συμβολή τους στο περιβάλλον της, ως αγωγοί καθαρού αέρα, με τη δροσιά και την αισθητική τους, είναι πολύτιμη. Η οδός Καραμπατζάκη ως παρόχθιος του Κραυσίδωνα μαζί με τη Ζάχου, στην άλλη πλευρά, και τους παρόχθιους του Άναυρου, είναι οι δρόμοι της πόλης που ανήκουν στο περιβάλλον των δύο ποταμών (προέκυψαν εξ’ άλλου με τεχνικά έργα διευθέτησης της κοίτης τους). ‘Παρόχθιες αρτηρίες’ θα ήταν ξένα σώματα σε αυτό το φυσικό περιβάλλον. Η πόλη θα έχανε όλα όσα θα μπορούσε να κερδίζει από τα δυο ποτάμια. Το μόνο έργο στη ζώνη επιρροής του Κραυσίδωνα το οποίο, σύμφωνα με τα παραπάνω, θα ήταν συνεπές με την ταυτότητα του ποταμού, θα ήταν η αποκατάσταση της οδού Ζάχου, επίσης σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας, και η ανάλογη διαμόρφωση σε ήπιας κυκλοφορίας, εγκάρσιων στο ποτάμι δρόμων που διεισδύουν στον αστικό ιστό, ώστε να διευκολύνεται η προσπέλαση των παρόχθιων από τους κατοίκους του Βόλου. 

Το ζήτημα που τίθεται με την οδό Καραμπατζάκη δεν είναι προάσπισης των τοπικών συμφερόντων κάποιων περιοίκων εις βάρος των συμφερόντων μιας ολόκληρης πόλης. Αυτό ίσως θα είχε κάποια βάση αν ο Κραυσίδωνας αφορούσε μόνο τους κατοίκους της Καραμπατζάκη και των γύρω δρόμων. Ωστόσο ο Κραυσίδωνας, χάρις στην κλίμακά του, αποτελεί ένα ισχυρό φυσικό στοιχείο, έχει υπερτοπική σημασία, αφορά την πόλη στο σύνολό της.  Κραυσίδωνας, Άναυρος και η ακτή, αποτελούν τα πιο πολύτιμα στοιχεία της γεωγραφίας της πόλης, που κατά προτεραιότητα αξίζει να προστατευτούν και να αξιοποιηθούν ως μοχλοί μιας γενικότερης εκστρατείας αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος»

 

 

www.ert.gr