Rafale: Όσα πρέπει να ξέρετε για το μαχητικό πολλαπλών ρόλων που αποκτά η Ελλάδα

12:11 14/9/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

Την απόκτηση γαλλικών μαχητικών Rafale ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ στο πλαίσιο της της ενίσχυσης της αμυντικής ισχύος της χώρας. Ο  Ιπποκράτης Δασκαλάκης, αντιστράτηγος εν αποστρατεία και διευθυντής Μελετών στο ΕΛΙΣΜΕ μίλησε σε συνέντευξη  στο ert.gr για τα μαχητικά. Όπως τόνισε, το γαλλικό μαχητικό αεροσκάφος 4ης γενιάς, Ντασσό Ραφάλ (Dassault Rafale), είναι αεροσκάφη των ένοπλων δυνάμεων όπου

μπορούν να μεταφέρουν μεγάλη ποσότητα όπλων τα οποία δεν μπορεί να μεταφέρει το F16. Διαθέτουν πιο εξελιγμένο ραντάρ, αντλεί στοιχεία από το ραντάρ που βρίσκεται στο έδαφος, στοιχεία από ιπτάμενα ραντάρ, στοιχεία από άλλα αεροπλάνα, μεταφέρει στοιχεία και θέσεις του εχθρού χωρίς να χρειάζεται η άμεση επικοινωνία. 

Σήμερα η χώρα μας διαθέτει τέσσερις τύπους μαχητικών F-16 πολλά από τα οποία μεταξύ τους δεν μπορούν ν’ ανταλλάξουν πληροφορίες που αφορούν το τακτικό πεδίο. Ο κάθε τύπος αεροσκάφους είναι διαφορετικός και επιπλέον όλες αυτές οι επιδόσεις εξαρτώνται από τα συγκεκριμένα οπλικά συστήματα που μεταφέρει τη συγκεκριμένη στιγμή. «Πρέπει να βλέπουμε το αεροσκάφος σαν μια πλατφόρμα μεταφοράς οπλικών συστημάτων αλλά και μια πλατφόρμα με διάφορα ηλεκτρονικά συστήματα (αυτοπροστασίας,παρεμβολών, ανίχνευσης, ραντάρ, στοχοποίησης). Αυτό που λέμε αεροσκάφος είναι ένα σύνολο ή μάλλον καλύτερα η απόδοση του αεροσκάφους είναι ένα αποτέλεσμα συνεργασίας 20-30 βασικών υποσυστημάτων. Αυτό που έχει σημασία να γνωρίζουμε είναι ότι το Ραφάλ είναι δικινητήριο αεροσκάφος, εχει δηλαδή, δύο κινητήρες, σε αντίθεση με το F-16 και το μιραζ 2000 που έχουν ένα κινητήρα», υποστήριξε ο κ. Ιπποκράτης Δασκαλάκης.

Φωτογραφία Αρχείου :(AP Photo/Manish Swarup)

Όλες αυτές οι δυνατότητες σε συνεργασία και με άλλα αεροσκάφη, πλοία και συστήματα είναι αυτές που κατά πάσα πιθανότητα θα επιφέρουν και το επιθυμητό αποτέλεσμα σε μια σύγκρουση. Οι καθημερινές παραβιάσεις και οι κλειστές αερομαχίες που λαμβάνουν χώρα στο Αιγαίο, σε μια ενδεχόμενη σύγκρουση κατά πάσα πιθανότητα η εκτόξευση των βλημάτων κρούσης θα γίνει από μεγάλες αποστάσεις, πέραν της οπτικής επαφής, από αεροσκάφη και πιλότους που ποτέ δεν θα συναντηθούν ή ειδωθούν στους αιθέρες.

«Κατά συνέπεια, διάφοροι παράγοντες, όπως η επίγνωση της τακτικής κατάστασης, η έγκαιρη αναγνώριση των εχθρικών στόχων, η μη αποκάλυψή μας (ικανότητες stealth αλλά και παθητική λειτουργία του radar), το βεληνεκές των βλημάτων κρούσης, θα κρίνουν μάλλον το αποτέλεσμα. Κανένα αεροσκάφος δεν πετάει μόνο του, είναι εντεταγμένο σε ένα δικτυοκεντρικό περιβάλλον και η καλύτερη αξιοποίηση αυτού του χώρου, λόγω φορέα (Αεροσκαφών), μεταφερόμενων συστημάτων, εκπαίδευσης πιλότων, ορθής τακτικής και δόγματος, λοιπών συνεργαζόμενων μέσων θα δώσουν την νίκη».

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Το Rafale είναι Γαλλικό δικινητήριο μαχητικό αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων. Το αεροσκάφος είναι επιχειρησιακό με τη Γαλλική Πολεμική Αεροπορία και το Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό, σε ρόλους αεροπορικής υπεροχής και κρούσεως, ενώ έχουν πόκτηθεί από Ινδία, Αίγυπτο και Κατάρ. Η ύπαρξη 2 κινητήρων προσφέρει τη δυνατότητα μεταφοράς ενισχυμένου φορτίου σε σχέση με τα λοιπά αεροσκάφη και δη τα μονοκινητήρια, όπως το F-16. Λόγω του συνδυασμού πτέρυγας τύπου Δέλτα και των πτερυγίων ελιγμών ( canards ), έχει εξαιρετική ευελιξία και παράλληλα διατηρεί τη σταθερότητα κατά τη διάρκεια της πτήσης. Μπορεί να απογειωθεί από μικρούς αεροδιαδρόμους της τάξης των 400 μέτρων, όπως επίσης και από αεροπλανοφόρα.

Αν και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί stealth, το Rafale έχει σχεδιαστεί από απόψεως σχήματος και υλικών κατασκευής ώστε να έχει όσο το δυνατόν χαμηλότερο ίχνος ραντάρ. Τμήμα της σχεδίασης αυτής αποτελεί το σύστημα αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου SPECTRA της εταιρείας Thales. Η
κατηγοριοποίηση της τεχνολογίας που χρησιμοποιείται ως άκρως απόρρητη και η άρνηση της Thales να επιτρέψει τη χρήση του σε άλλα αεροσκάφη, έχει προκαλέσει την ανάπτυξη φημολογίας ότι το σύστημα χρησιμοποιεί τεχνολογία ενεργής ακύρωσης για να
εξουδετερώνει τα εισερχόμενα σήματα ραντάρ.

Το αεροσκάφος φέρει το ραντάρ RBE2 της  Thales, το οποίο είναι ικανό να ιχνηλατεί ταυτόχρονα πολλαπλούς στόχους στον αέρα. Παράλληλα μπορεί να δημιουργεί τρισδιάστατους χάρτες εδάφους για πλοήγηση ή στοχοποίηση σε πραγματικό χρόνο. Επίσης, εάν απαιτείται από την αποστολή, το Rafale έχει την ικανότητα να ιχνηλατήσει ένα στόχο και να εξαπολύσει πύραυλο αέρος-αέρος χωρίς να χρειαστεί να αποκαλύψει τη θέση του, χάρη στο
σύστημα OSF της Thales. Το συγκεκριμένο σύστημα είναι πλήρως ενσωματωμένο στο αεροσκάφος και λειτουργεί με τεχνολογία υπέρυθρης ακτινοβολίας.

Φωτογραφία Αρχείου :(AP Photo/Manish Swarup)

ΒΑΣΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ:
Είναι οι δυνατότητες που προσφέρει το δικινητήριο αεροσκάφος μαχητικού τις οποίες δεν τις έχουν ούτε κατά προσέγγιση τα Mirage 2000-5Mk ή  τα F-16C/D Block 70 που θα αποκτήσει μελλοντικά η Πολεμική Αεροπορία. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να εκτελεί ταυτόχρονα αποστολές διαφορετικού τύπου, όπως εναέριας υπεροχής, κρούσης, αναγνώρισης κλπ. Φέρει συνδυασμό πτέρυγας τύπου Δέλτα και πτερυγίων ελιγμών (canards), κάτι που του δίνει εξαιρετική ευελιξία και παράλληλα διατηρεί τη σταθερότητα κατά τη διάρκεια της πτήσης.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του Rafale ακολουθούν την πεπατημένη για τα σύγχρονα μαχητικά. Καθοδηγούμενο από ένα σύστημα ελέγχου το οποίο χρησιμοποιεί την τεχνολογία fly-by-wire τριών ψηφιακών διαύλων και ενός αναλογικού, επιτρέπεται στο αεροσκάφος να είναι αεροδυναμικά ασταθές για να πετυχαίνει τη μέγιστη δυνατή εξελιξιμότητα. Τα όρια επιταχύνσεων του αεροσκάφους είναι +9g/-3.2g.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ
•Τα πρώτα Rafale παραγωγής που εντάχθηκαν σε υπηρεσία ήταν τα Rafale M της γαλλικής Ναυτικής Αεροπορίας, στο τέλος του 2001. Είχαν δυνατότητες αέρος, δηλαδή μεταφορά εξωτερικών δεξαμενών και πυραύλων MICA.
•Ακολούθησαν τα Rafale F2 για τη Γαλλική Αεροπορία το 2006.
Από το 2009 διαδέχθηκε η F3 με  προσθήκες τον AM-39 Exocet, τους ΑΑSM (HAMMER/SBU-38, 54 and 64) ), το ατρακτίδιο στοχοποίησης Damocles, το ατρακτίδιο φωτοαναγνώρισης AREOS και τον πύραυλο πυρηνικής κρούσης ASMP-A. Από το 2012 στα Rafale παραγωγής τοποθετείται πλέον το ραντάρ AESA RBE 2AA (τεχνολογίας ηλεκτρονικής σάρωσης-AESA),αντικαθιστούν τα κατηγορίας PESA, και
•Από το 2019 τα παλαιότερα μαχητικά αναβαθμίζονται στην έκδοση F-3R.

Αλλάζει η ισορροπία ισχύος με την προμήθει των Rafale;  

«Η ισορροπία ισχύος συνήθως δεν μεταβάλλεται δραματικά μόνο και μόνο με την προμήθεια ενός κυρίου υλικού, όσες δυνατότητες και αν αυτό έχει», τονίζει ο κ. Δασκαλάκης. «Είναι όμως αλήθεια ότι η Πολεμική Αεροπορία εξοπλισμένη με RAFALE & F16 BLOCK 70/VIPER σε συνδυασμό με τα ανάλογα οπλικά συστήματα θα έχει αποκτήσει σημαντικές ικανότητες έναντι μιας τουρκικής δύναμης έστω και με διπλάσιο αριθμό F-16 έστω αναβαθμισμένων σε block 50+. Η χρήση του METEOR θα δώσει το πλεονέκτημα της προσβολής των τουρκικών αεροσκαφών από μεγαλύτερη απόσταση ενώ τα ελληνικά αεροσκάφη δεν θα έχουν μπει στην ακτίνα των τουρκικών AMRAAM».

Φωτογραφία Αρχείου :(AP Photo/Manish Swarup)

«Καίριο ερώτημα είναι η απόκτηση F-35 από την Τουρκία. Να επισημάνουμε ότι η Πολεμική Αεροπορία θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί μια πανσπερμία τύπων αεροσκαφών (F16, VIPER, BLOCK 30/40/50, F4, MIRAGE 2000-5) με πιθανή την ένταξη των F35 που φυσικά αποτελούν και τον βέλτιστο συνδυασμό χρήσης με τα F16/ VIPER. Συνοπτικά, δεν θα υπάρξει δραματική μεταβολή της ισορροπίας ισχύος με την προμήθεια 18-20 RAFALE αλλά σίγουρα θα υπάρξει μια σημαντική ενίσχυση των δυνατοτήτων της Πολεμικής Αεροπορίας σε σύντομο χρονικό διάστημα (12-18 μηνών) που θα αναγκάσει την Τουρκία να προβεί σε διορθωτικές ενέργειες ή να επιταχύνει τυχόν ριψοκίνδυνες αποφάσεις που σχεδιάζει».

F-35 ή Rafale;
Το επόμενο αεροσκάφος «κυρίαρχος των αιθέρων», για διάφορους λόγους θα κριθεί ανάμεσα στα F-35A/B και στο Rafale F3/4. «Οι υπόλοιποι διεκδικητές του θρόνου, είτε δεν θα έρθουν στον διαγωνισμό, είτε δεν έχουν λόγο ύπαρξης», σημείωσε ο Κος Δασκαλάκης.  Το F-35 έχει δημιουργηθεί για να καταστρέφει αντιαεροπορικά  συστήματα όπως το S-400, είναι το αεροσκάφος της πρώτη μέρας του πολέμου, που θα καταστρέψει τα εχθρικά συστήματα αεράμυνας, τα ραντάρ, τα κέντρα επιχειρήσεων και διοίκησης, τα έχει παραλύσει τις επικοινωνίες, και θα ανοίξει τον δρόμο στα υπόλοιπα αεροσκάφη, 4ης γενιάς, να «αποτελειώσουν» τον αντίπαλο.

Αξίζει να σημειωθεί πως και η Γαλλική Αεροπορία έχει στα επιχειρησιακά της σχέδια αντιμετώπιση απειλών όπως προηγμένα αντιαεροπορικά συστήματα όπως το S-300 και το S-400. Πως μπορεί να γίνει αυτό με το Rafale; καταρχάς, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το Rafale, και ειδικά τα F3R και F4 έχουν ειδικές πινελιές stealth, και πιστεύεται πως το ίχνος που δίνουν στα εχθρικά ραντάρ είναι εξαιρετικά μικρό. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως έχει τις επιδόσεις ενός F-35 απέναντι σε σκληρές αεράμυνες, ούτε όμως πως δεν θα καταφέρει να επιτελέσει την αποστολή του.

Οι Γάλλοι έχουν φροντίσει να εφοδιάσουν το μαχητικό τους με ένα εξαιρετικά προηγμένο σύστημα αυτοπροστασίας, ενώ τα νεότερα F4 και F4.2 θα έχουν τόσες προβλέψεις για κατανίκηση εχθρικής αεράμυνας που πραγματικά θεωρείται αρκετά ικανό να εισβάλει σε απαγορευμένες περιοχές και να καταστρέφει είτε τους στόχους που του έχουν ανατεθεί».

«Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το Rafale δεν είναι συμβατό με τα περισσότερα όπλα που αυτή την στιγμή διαθέτει το ελληνικό οπλοστάσιο. Σημειώνουμε όμως πως αυτά τα όπλα μέχρι την πιθανή επιλογή του αεροσκάφους θα εξοπλίζουν τα ελληνικά F-16V. Η Ελληνική πολεμική αεροπορία θα πρέπει να συνεχίσει να διατηρεί οπλικά συστήματα για δυο διαφορετικούς τύπους μαχητικών, με ότι σημαίνει αυτό για την λογιστική της υποστήριξη. Μέσα aπό το πρίσμα της πραγματικής επιχειρησιακής αξίας του γαλλικού μαχητικού και των όπλων του. Η οποία είναι ότι τις δυνατότητες του δικινητήριου μαχητικού δεν τις έχουν ούτε κατά προσέγγιση τα Mirage 2000-5Mk.2 και τα F-16C/D Block 70 που θα αποκτήσει μελλοντικά η Πολεμική Αεροπορία. Όσο και αν έχουν αναβαθμιστεί, είναι μονοκινητήρια μαχητικά της κατηγορίας των 10 τόνων, με ότι αυτό συνεπάγεται από πλευράς ακτίνας, μεταφορικής ικανότητας σε όπλα και καύσιμο και φυσικά σε εξοπλισμό συστημάτων αποστολής. Ανεβαίνουμε επίπεδο επομένως. Και αυτό είναι που έχει την πραγματική ουσία και τη μεγαλύτερη σημασία. Δηλαδή πάμε σε δυνατότητες συγκρίσιμες με F-15EX και F/A-18EF Super Hornet Block II από πλευράς επιδόσεων, ακτίνας μάχης (combat radius) και μεταφορικής ικανότητας σε οπλικό φορτίο».

»Οι δυνατότητες των μαχητικών από μόνες τους φυσικά δεν σημαίνουν απολύτως τίποτα, αν δεν συνοδευτούν από τα κατάλληλα όπλα. Μόνο η Γαλλία αποδεσμεύει προς την Ελλάδα. Αντίστοιχα των METEOR, MICA NG, SCALP-EG, Exocet AM-39, HUMMER, όπλα θα μπορούσαν να μας αποδεσμεύσουν και οι ΗΠΑ, μαζί με δικινητήρια μαχητικά όπως το F-15EX, το Super Hornet Block III και φυσικά και το 5ης γενιάς, χαρακτηριστικών stealth, F-35A. Για λόγους που εξυπηρετούν τα δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα και τη δική τους εξωτερική πολιτική, δεν το κάνουν. Θα συμφωνήσουμε με το ότι τα Rafale προέκυψαν από το πουθενά, όχι χωρίς λόγο όμως. Τα χρήματα που θα δαπανηθούν για τη συγκρότηση μίας μόνο Μοίρας εξοπλισμένης με Rafale (και μάλιστα ανομοιογενούς), θα ήταν υπέρ επαρκή για να εξοπλίσουμε δύο Μοίρες με Mirage 2000-5Mk.2. Αυτό που θα αντιτείνουμε όμως, παραθέτοντας στοιχεία παρακάτω, είναι ότι η Μοίρα των Rafale θα λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής ισχύος και για τα 24 Mirage 2000-5Mk.2 της 331 Μοίρας. Το πρόγραμμα αναβάθμισης των F16 θα καθυστερήσει να ολοκληρωθεί , ίσως ολοκληρωθεί με το τελευταίο αεροσκάφος το 2027».

«Εαν άλλαζε η ισορροπία δραματικά με μια αγορά ενός οπλικού συστήματος αξίας ενός ή δύο δισεκατομμυριών δολαρίων, πότε εμείς και πότε η Τουρκία θα αγοράζαμε ένα τέτοιο οπλικό σύστημα για να εξασφαλιστούμε. Δεν αλλάζει η ισορροπία απλώς δίνεται, μια σημαντική ενίσχυση στην ελληνική αμυντική ισχύ».

«Το να έχεις αυτά τα αεροσκάφη στα χέρια σου τους επόμενους μήνες είναι ένα μεγάλο ατού. Προσέξτε όμως μπορεί το αεροσκάφος να φτάσει στην Ελλάδα σε δυο μήνες άλλα για να γίνει η αξιοποίηση του θέλουμε από 12 εως 18 μήνες, θα πρέπει να καταβληθεί πολύ μεγάλη προσπάθεια γιατί είναι τα θέματα των υποδομών, τα θέματα της εκπαίδευσης των πιλότων, τα θέματα της ένταξης στο ενιαίο τακτικό δόγμα της αεροπορίας, αεροσκάφος λίγο διαφορετικής σχεδίασης όπλα που δεν είναι όλα συμβατά με αυτά που έχουμε, για διάφορους λογούς δεν είναι πάντα συμβατά για να γίνουν συμβατά πρέπει να ξοδέψεις πάρα πολλά λεφτά που καμιά χωρά δεν αξίζει να δώσει», τονίζει.

«Άρα, δεν θα πρέπει να περιμένουμε οτι με τα Ραφάλ είμαστε κυρίαρχοι της Μεσογείου και οτι έχουμε γλυτώσει απο τον «εφιάλτη μας». Δημιουργείται μια ποιοτική διαφορά και μάλιστα με το βλήμα το Meteor, που έχει ενα βεληνεκές περίπου 150 χλμ, τα τουρκικά F16 θα έχουν το δικό τους το βλήμα που το έχουμε και εμείς για βεληνεκές 100 χλμ, δημιουργείται λοιπόν μια υπεροχή 50 χλμ».

www.ert.gr