Αφιέρωμα στα 150 χρόνια από το Κεφάλαιο του Μαρξ

19:11 25/5/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Εκατόν πενήντα (150) χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη στιγμή που κυκλοφόρησε το Κεφάλαιο, ένα από τα σημαντικότερα και πιο επιδραστικά δημιουργήματα της ανθρώπινης διάνοιας στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ένα μεγαλοφυές έργο ενός από τα πιο ανήσυχα μυαλά της ιστορίας, του Καρλ Μαρξ.

Η σημασία, η επίδραση , η αξία και ο ρόλος του στο σήμερα, η συμβολή του στην κατανόηση της σύγχρονης πραγματικότητας και η ικανότητα επίδρασης του στη σύγχρονη εποχή είναι, τουλάχιστον για τους μαρξιστές θεωρητικούς

αδιαμφισβήτητα.

Στην επέτειο των 150 χρόνων από την έκδοση του πρώτου τόμου του «Κεφαλαίου» του Μαρξ, ήταν αφιερωμένη η εκπομπή Ανήσυχη Παρέα του δημοτικού ραδιοθαλάμου Τρικάλων του Δικτύου ΕΡΤ Θεσσαλίας .

Το Κεφάλαιο» έχει προκαλέσει σε όλο τον κόσμο κατά καιρούς πολλές συζητήσεις και έχει γονιμοποιήσει την επαναστατική δράση ποικίλων πολιτικών σχηματισμών που αναφέρονται στην Αριστερά.

Έχει ταυτόχρονα οδηγήσει και σε πολλές παραναγνώσεις που με τη σειρά τους έχουν οδηγήσει σε ερμηνείες πολύ μακριά από την αυθεντική προβληματική του Μαρξ.

Η δυσκολία και το μέγεθος του έργου το καθιστά περίπου απρόσιτο για τον μέσο αναγνώστη. Ο πρώτος τόμος περιλαμβάνει στη γερμανική έκδοση 25 κεφάλαια και εκτείνεται σε 750 σελίδες χωρίς τους προλόγους. Αυτό σημαίνει 1.957.200 σημεία, συμπεριλαμβανομένων των διαστημάτων.

Το Κεφάλαιο για τους μαρξιστές είναι ένα εργαλείο κατανόησης της σύγχρονης πραγματικότητας. Εργαλείο κατανόησης του καπιταλισμού και, κυρίως των εγγενών αντιθέσεών του.

Ο οικονομολόγος κ. Νίκος Στραβελάκης, που μίλησε στην «Ανήσυχη Παρέα» επεσήμανε ότι το κέντρο του επιχειρήματος του Μαρξ, τουλάχιστον αυτό που έγινε αντιληπτό διαβάζοντας εδώ και ενάμιση αιώνα το κεφάλαιο είναι ότι το κίνητρο του κέρδους έχει εσωτερική αντιφατικότητα, η οποία κάθε 30-40 χρόνια δημιουργεί μεγάλες καπιταλιστικές κρίσεις που είναι εγγενείς στο σύστημα. Όσο αυτή η σχετική κανονικότητα επαναλαμβάνεται όπως γίνεται τα τελευταία 200 χρόνια, το Κεφάλαιο θα παραμένει πάντα επίκαιρο και ο Μαρξ θα παραμένει στο κέντρο της οικονομικής συζήτησης και ανάλυσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι, μεταξύ των ακαδημαϊκών εκδοτών, ήταν ο οικονομολόγος που πούλησε καλύτερα το 2013.

Σημαντική επέτειο – χαρακτήρισε από την πλευρά του ο κ. Χρήστος Μπαλωμένος, από την ιδεολογική επιτροπή του ΚΚΕ – τα 150 χρόνια από το Κεφάλαιο, καθώς η εργατική τάξη απέκτησε ένα θεωρητικό πυρηνικό όπλο, κάνοντας την πάλη της απέναντι στο κεφάλαιο πιο ισχυρή και επιστημονικά τεκμηριωμένη.

Το έργο είναι επίκαιρο. Θα αρκούσε – λέει ο κ. Μπαλωμένος – μία ματιά σε έναν από τους προλόγους του Κεφαλαίου, όπου προσδιορίζει το αντικείμενο της μελέτης του, που είναι ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής. Στον βαθμό που αυτός κυριαρχεί, τόσο διευρύνεται και το πεδίο επίδρασης όλων όσων περιλαμβάνονται στο έργο.

Ο Μαρξ δεν έγραψε απλώς ένα αφήγημα για τον εθνικό καπιταλισμό. Μέσα από το Κεφάλαιο και κυρίως από τα σημεία των αντιφάσεων του καπιταλισμού ξεπηδάει η ανάγκη ξεπεράσματος του συστήματος. Και παρότι η μαρξιστική θεώρηση του κόσμου ανάγεται στον 19ο αιώνα, ο μαρξισμός, τονίζει ο κ. Στραβελάκης, έχει μέλλον, διότι μέσα στα εκατομμύρια πράγματα που έχουν αλλάξει τα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει, η κανονικότητα των κρίσεων παραμένει, άρα η αντιφατικότητα που ξεπηδά από τις σχέσεις παραγωγής παραμένει. Όσο αυτό αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο του συστήματος, ο μαρξισμός θα αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο της κατανόησης και συνάμα της αμφισβήτησής του.

Ακούστε την εκπομπή εδώ: