Ελληνικά Ηχοτόπια κατά τη δεκαετία του 1960 στο Ισραήλ

15:32 12/10/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Την Τετάρτη 18/10/2017 και ώρα 18:30 στην αίθουσα Πολυμέσων του ΙΑΚΑ, ο Dr. Oded Erez (The Martin Buber Society of Fellows, Hebrew University of Jerusalem) θα μιλήσει με θέμα Becoming Mediterranean: Greek Audiotopias in 1960s Israel.

Στη δεκαετία του 1960 η ελληνική λαϊκή μουσική και οι μουσικοί της απέκτησαν ευρεία δημοτικότητα στο Ισραήλ, ειδικότερα μεταξύ των Εβραίων μεταναστών από τις Αραβικές και Μουσουλμανικές χώρες, όσο και σε ορισμένους

κύκλους αστικής ελίτ. Οι κύριοι πρωταγωνιστές του «ελληνικού κύματος» ήταν ο δεξιοτέχνης κιθαρίστας Aris San (Αριστείδης Σεϊσανάς, 1940-1992), που έγινε ο αδιαφιλονίκητος βασιλιάς της ελληνικής μουσικής στο Ισραήλ, οι συνθέτες και οι στάρλετ του διεθνούς ελληνικού κινηματογράφου (Θεοδωράκης, Χατζηδάκις, Αλίκη Βουγιουκλάκη) και ο Στέλιος Καζαντζίδης.

Η ιδιαίτερη αμφισημία μεταξύ της λογοθετικής αξίας της ελληνικής δημοφιλούς μουσικής (της «εικόνας») και της σημειωτικής δυνατότητας της πρακτικής και του ήχου της ενεργοποίησε τη διπλή αποδοχή της από την εργατική τάξη των μεταναστών από τη Μέση Ανατολή και της Ευρω-Ισραηλιτικής ελίτ. Η αμφισημία αυτή ανέδειξε πραγματικούς και δυνητικούς (ηχητικούς) χώρους που συγκροτήθηκαν μέσα από την παρουσία της ελληνικής μουσικής ως ετεροτοπίας (ή ακουστικο-τοπίας) σε κομβικούς τόπους για την παράκαμψη, διαπραγμάτευση και ανατροπή της διχοτομίας «Εβραίος/Άραβας», η οποία ήταν κυρίαρχη στην εννοιολογική διευθέτηση της εθνικής κουλτούρας του Ισραήλ και την περιθωριοποίηση των Εβραίων της Μέσης Ανατολής.

Ειδικά για τους τελευταίους, οι περισσότερο ανατολικές εκδοχές του λαϊκού τραγουδιού αποτέλεσαν μία ready-made υβριδική μορφή που εξέφραζε ταυτόχρονα μία μη-Αραβική νεωτερικότητα και μία μορφή ανατολικής διαφορετικότητας. Ανιχνεύοντας επιστημολογίες ηχητικής αναπλαισίωσης, η μελέτη αυτή διαφοροποιείται από προηγούμενες επιστημονικές προσεγγίσεις υιοθετώντας την προοπτική του δημώδους κοσμοπολιτισμού. Μέσα από την σκέψη του H. Bhabha μπορούμε να διαβάσουμε την οικειοποίηση της ελληνικής μουσικής ως μία μορφή δημώδους-κοσμοπολιτικής διαχείρισης της Μιζραχί (Εβραϊκής-Ανατολικής) ταυτότητας σε σύγκριση (και σε αναλογία) με παρόμοιες αισθητικές διαμορφώσεις περιθωριοποιημένων ομάδων που συγκροτούνται μεταξύ εθνικών, διεθνικών και υπο-εθνικών ταυτοτήτων, όπως τα ρεμπέτικα και το τουρκικό αραμπέσκ.