Αστρονόμοι ανίχνευσαν ραδιοσήμα από έναν εξωπλανήτη

10:51 19/12/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

Ομάδα αστρονόμων από το «Breakthrough Listen Project», ένα έργο που αναζητά εξωγήινη ζωή στο διάστημα, εντόπισε ραδιοσήμα προερχόμενο από τον αστερισμό Βοώτη (Boötes). Αυτή θα μπορούσε να είναι η πρώτη εκπομπή ραδιοσημάτων που εντοπίζεται από έναν πλανήτη πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.

Το ραδιοσήμα εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια 30ωρης παρατήρησης με το τηλεσκόπιο Parkes στην Αυστραλία τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2019 και φαίνεται ότι προήλθε από το Proxima Centauri, το πιο κοντινό αστέρι στον Ήλιο.

Παρόλο που παρόμοιες εκπομπές ραδιοκυμάτων έχουν αποδοθεί σε ανθρωπογενείς παρεμβολές,

όπως οι δορυφόροι, η φύση του πρόσφατου ραδιοσήματος συνάδει με την κίνηση ενός πλανήτη, γεγονός που έκανε τους επιστήμονες να το μελετήσουν πιο προσεκτικά.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον μεταδιδακτορικό ερευνητή του Πανεπιστημίου Cornell Jake Turner, τον Philippe Zarka του Observatoire de Paris και τον Jean-Mathias Griessmeier του Université d’Orléans δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο περιοδικό «Astronomy & Astrophysics».

«Η ομάδα Breakthrough Listen έχει εντοπίσει πολλά ασυνήθιστα σήματα και τα ερευνά προσεκτικά. Πρόκειται πιθανώς για παρεμβολές που δεν μπορούμε ακόμη να εξηγήσουμε πλήρως. Προς το παρόν απαιτείται περαιτέρω ανάλυση», δήλωσε ο Pete Worden, πρώην διευθυντής του ερευνητικού κέντρου Nes’s Ames στην Καλιφόρνια και εκτελεστικός διευθυντής των πρωτοποριακών πρωτοβουλιών, στην εφημερίδα «Guardian».

«Παρουσιάζουμε μια από τις πρώτες ενδείξεις για την ανίχνευση ενός εξωπλανήτη διαμέσου της ραδιοαστρονομίας», δήλωσε ο Turner. «Το σήμα προέρχεται από το σύστημα του Βοώτη, το οποίο περιέχει ένα δυαδικό σύστημα άστρων και έναν εξωπλανήτη. Υποθέτουμε ότι προέρχεται από τον εξωπλανήτη. Η ένταση και η πόλωση του ραδιοσήματος και το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη, είναι συμβατά με θεωρητικές μας προβλέψεις».

«Aν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί και από άλλες παρατηρήσεις», λέει ο Ray Jayawardhana συν- συγγραφέας της μελέτης, «τότε η ανίχνευση αυτού του ραδιοσήματος ανοίγει ένα νέο παράθυρο στην αναζήτηση εξωπλανητών – ένα νέο τρόπο έρευνας εξωγήινων κόσμων που βρίσκονται σε απόσταση δεκάδων ετών φωτός από τη Γη».

Χρησιμοποιώντας το δίκτυο ραδιοτηλεσκοπίων Low Frequency Array (LOFAR), που βρίσκεται στην Ολλανδία, ο Turner και οι συνεργάτες του εντόπισαν εκρήξεις ραδιοεκπομπών από ένα σύστημα άστρων που φιλοξενεί έναν αέριο γιγαντιαίο πλανήτη σε πολύ κοντινή τροχιά γύρω από τον «ήλιο» του. Παρατήρησαν επίσης κι άλλους πιθανούς εξωπλανητικούς υποψήφιους για εκπομπές ραδιοσημάτων στα συστήματα 55 Καρκίνου και Ύψιλον Ανδρομέδας.

Ωστόσο, μόνο στο σύστημα εξωπλανητών του Βοώτη που βρίσκεται στα περίπου 51 έτη φωτός μακριά από τη Γη, εντοπίστηκε μια σημαντική ραδιοφωνική «υπογραφή», πιθανόν, το πρώτο στην ιστορία της ραδιοαστρονομίας σήμα που προέρχεται από μαγνητικό πεδίο εξωπλανήτη.

Η παρατήρηση του μαγνητικού πεδίου ενός εξωπλανήτη βοηθά τους αστρονόμους να αποκρυπτογραφήσουν τις εσωτερικές και ατμοσφαιρικές ιδιότητες ενός πλανήτη, καθώς και την φυσική των αλληλεπιδράσεων μεταξύ άστρων και πλανητών, σύμφωνα με τον  Turner.

Το μαγνητικό πεδίο της Γης την προστατεύει από τους κινδύνους του ηλιακού ανέμου, διατηρώντας τον πλανήτη κατοικήσιμο, εξηγεί ο επιστήμονας. Θωρακίζουν τις δικές τους ατμόσφαιρες από τον ηλιακό άνεμο και τις κοσμικές ακτίνες και προστατεύουν τον πλανήτη από την ατμοσφαιρική απώλεια.

Πριν από δύο χρόνια, ο Turner και οι συνεργάτες του βασιζόμενοι στην έρευνά τους σχετικά με τις ραδιοεκπομπές από τον πλανήτη Δία, προσομοίωσαν τις πιθανές υπογραφές από έναν μακρινό εξωπλανήτη που θα έμοιαζε με τον Δία. Αυτά τα αποτελέσματα έγιναν το πρότυπο για την αναζήτηση ραδιοεκπομπών από εξωπλανήτες που απέχουν 40 έως 100 έτη φωτός από τη Γη.

Μετά από 100 ώρες και πλέον ραδιοφωνικών παρατηρήσεων, οι ερευνητές κατάφεραν να ανιχνεύσουν το αναμενόμενο ραδιοσήμα από τον εξωπλανήτη του συστήματος του Βοώτη. «Μάθαμε από τον δικό μας Δία πώς μοιάζει και πώς ανιχνεύεται ένα τέτοιο σήμα. Το αναζητήσαμε και το βρήκαμε», είπε ο Turner.

Ο Τέρνερ και η ομάδα του έχουν ήδη ξεκινήσει μια εκστρατεία για την χρήση πολλών ραδιοτηλεσκοπίων με σκοπό την μελέτη του συγκεκριμένου σήματος.

ΠΗΓΗ: UCornell, Guardian

www.ert.gr