«Αθώα Πλάσματα»: γράφει ο Αλέξης Σταμάτης

12:00 25/3/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Τα «Αθώα Πλάσματα» σε πρώτο επίπεδο είναι ένα νουάρ αφήγημα. Ωστόσο, ο αναγνώστης μπορεί να αποκαλύψει πολλά διαφορετικά πράγματα, εάν θελήσει να εξορύξει τα επιφαινόμενα.

H ιδέα προέκυψε από τη φράση «Παρακολούθησέ με…», κάτι που προτείνει μια μεσήλικη γυναίκα στον κεντρικό ήρωα, τον Στέφανο, ο οποίος είναι ιδιωτικός ερευνητής. Έτσι αρχίζει μια περιπέτεια η οποία εν τω βάθη της σημαίνει πως εξερευνώντας τον άλλο, εξερευνάς τον εαυτό σου. Έτσι δημιουργείται,

ελπίζω, μια ταύτιση του αναγνώστη με τον κεντρικό ήρωα, ο οποίος τον ταξιδεύει σε απρόβλεπτα μονοπάτια ως το απρόσμενο τέλος.

Ο κεντρικός ήρωας, ο Στέφανος, ένας μοναχικός ιδιωτικός ερευνητής, επιστρέφει στην πόλη, φέροντας το τραυματικό του παρελθόν. Εκεί θα δεχτεί μια παράξενη επίσκεψη. Η Μαριάννα, μια επίδοξη πελάτης, του ζητά να την παρακολουθήσει. Αρχικά της αρνείται. Αλλά χωρίς σχεδόν να το καταλάβει, ακολουθεί τα ίχνη της και πέφτει επάνω σε ένα περίεργο ζευγάρι. Από εκεί και πέρα τα πράγματα αποκτούν μια άλλη μορφή. Τα υφέρποντα δίπολα Καλό-Κακό, Εγκληματίας-Άγιος, Έρωτας-Θάνατος οξύνονται και αρχίζει μια περιπέτεια που εμπλέκει όλους τους ήρωες σε έναν τρελό χορό. Τους ήρωες που είναι άνθρωποι ικανοί για το καλύτερο, αλλά και το χειρότερο.

Ο τίτλος Αθώα πλάσματα είναι αλληγορικός, ειρωνικός και μαζί κυριολεκτικός. Βάσει της τρέχουσας κοινά αποδεκτής ηθικής, κανένα από τα πλάσματα του βιβλίου δεν είναι αθώο. Ωστόσο, δεν υπάρχει ψυχή χωρίς σκοτεινές κρύπτες, χωρίς ενστικτώδεις ορμές, χωρίς αποσιωπημένες ανίερες επιθυμίες. Το θέμα είναι, εάν αυτά τα στοιχεία θα βγουν ή όχι στην επιφάνεια.

Εκείνο που με ενδιέφερε περισσότερο στο συγκεκριμένο βιβλίο ήταν μια υπαρξιακή καταβύθιση, σχεδόν σε όλα τα καίρια θέματα του ανθρώπου, κυρίως όμως στον Έρωτα και τον Θάνατο. Το δίπολο αυτό είτε ταλαντώνεται σαν απειλητικό εκκρεμές, είτε πέφτει σαν σκιά στα γεγονότα, οδηγεί την ιστορία σε μια αναπάντεχη διαδρομή που σημαδεύει ανεξίτηλα όλους τους εμπλεκομένους.

Είναι ένα μυθιστόρημα που ήθελα πολύ καιρό να γράψω. Οι οικείοι μου, όταν το διάβασαν, μου τόνισαν το πόσο διαφορετικό τους φάνηκε από τα άλλα. Ωστόσο, πιστεύω ότι στην ουσία διαπραγματεύεται τα ίδια πράγματα όπως και τα προηγούμενα: Την περιπέτεια της ανθρώπινης υπόστασης. Τη φύση της ηθικής, το πώς λειτουργούν οι άνθρωποι με βάση όσα συμβαίνουν στο μυαλό τους, εκεί που φυλάσσονται επτασφράγιστα τα μυστικά τους, τα απωθημένα τους.

Γράφω στο βιβλίο: «Υπάρχει μια μυστική κρύπτη στη ζωή κάθε ανθρώπου, που την κρατά κλεισμένη. Ξέρει ότι υπάρχει εντός του, ξέρει ότι μπορεί να μπει όποτε θέλει, αλλά δεν το τολμά ποτέ. Γιατί; Γιατί είναι βέβαιος ότι από εκεί θα ορμήσουν όλα τα πράγματα που φοβήθηκε από τότε που γεννήθηκε έως τώρα και θα τον κατασπαράξουν».

Οι ιστορίες, τα κρυφά σημάδια, τα χάσματα, είναι χώροι στους οποίους ανθεί εκείνο το μέρος της ύπαρξής μας, το οποίο δύσκολα αφήνουμε να φαίνεται. Το μυθιστόρημα έχει τη δυνατότητα να ανοίγει αυτά τα χάσματα και να χαρίζει κάποιες διαδρομές που εξαρτώνται βέβαια αποκλειστικά από τη διάθεση του αναγνώστη να τις ακολουθήσει.

Αλέξης Σταμάτης
Photo credit: © Patroklos Skafidas

Το μυθιστόρημα του Αλέξη Σταμάτη Αθώα πλάσματα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη (σελ.: 272, τιμή: €16,00). Μπορείτε να αγοράστε το βιβλίο από το ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων Καστανιώτη εδώ.

Ο Αλέξης Σταμάτης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ και έκανε μεταπτυχιακά Αρχιτεκτονικής και Κινηματογράφου στο Λονδίνο. Έχει γράψει είκοσι εννέα βιβλία. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε εννέα γλώσσες.
Το πρώτο του μυθιστόρημα, Ο έβδομος ελέφαντας εκδόθηκε στην Μεγάλη Βρετανία. Το Μπαρ Φλωμπέρ εκδόθηκε στην Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Σερβία και τη Βουλγαρία. Η Αμερικάνικη Φούγκα, κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών και εκδόθηκε στις ΗΠΑ (Etruscan Press). Το πρώτο του παιδικό μυθιστόρημα Ο Άλκης και ο Λαβύρινθος τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Η ποιητική του συλλογή Αρχιτεκτονική εσωτερικών Χώρων τιμήθηκε με το Βραβείο Ποίησης στη μνήμη Νικηφόρου Βρεττάκου. Διδάσκει Δημιουργική Γραφή. Μαθητές του έχουν εκδώσει 28 βιβλία. Αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Το Βήμα».
Είναι παντρεμένος με την ηθοποιό Εύα Σιμάτου και έχουν έναν γιο, τον Ερμή.

www.ert.gr