Επαναλήφθηκε το πείραμα του Μίλγκραμ για την υπακοή στην εξουσία

12:19 15/3/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Το πείραμα του Μίλγκραμ, που είχε προκαλέσει αναστάτωση τη δεκαετία του ’60 επειδή απέδειξε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να υπακούσουν στις εντολές της εξουσίας ακόμα και όταν πρόκειται να βλάψουν κάποιον, επαναλήφθηκε με παρόμοια αποτελέσματα από Πολωνούς κοινωνικούς ψυχολόγους.

Το αρχικό πείραμα είχε σκοπό να ρίξει φως στις συνθήκες που επικρατούσαν στη ναζιστική Γερμανία (και όχι μόνο). Ο Αμερικάνος ψυχολόγος, Στάνλεϊ Μίλγκραμ του Πανεπιστημίου Γιέηλ είχε αποδείξει

ότι, υπό συνθήκες πίεσης από την εξουσία, οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να εκτελέσουν τις εντολές, ακόμη και αν πρόκειται να βλάψουν τους άλλους. Στην εν λόγω «δοκιμασία» οι συμμετέχοντες είχαν την επιλογή να υπακούσουν ή να αγνοήσουν την εντολή, να κάνουν ηλεκτροσόκ σε συνανθρώπους τους. Αν και στην πραγματικότητα το πείραμα δεν περιλάμβανε την πρακτική του πραγματικού ηλεκτροσόκ, οι συμμετέχοντες -που νόμιζαν ότι κάνουν ηλεκτροσόκ- υπάκουσαν, στην πλειονότητα τους, στις άνωθεν εντολές.

Οι ερευνητές της Σχολής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Αθρωπιστικών Επιστημών του Βρότσλαβ της Πολωνίας, με επικεφαλής τον Τόμας Γκρζιμπ, επανέλαβαν το πείραμα με τη συμμετοχή 40 ανδρών και 40 γυναικών, ηλικίας 18 έως 69 ετών.

Στο πλαίσιο της διαδικασίας, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να πατούν δέκα κουμπιά, που το καθένα αντιστοιχούσε σε ολοένα ισχυρότερο ηλεκτροσόκ (που δεν ήταν πραγματικό, αλλά οι συμμετέχοντες δεν το γνώριζαν). Αποδείχθηκε ότι, το 90% (εννέα στους δέκα) ήταν πρόθυμοι να πατήσουν το κουμπί με το πιο έντονο ηλεκτροσόκ.

Προκειμένου να καθοδηγήσουν τις συμπεριφορές, οι ερευνητές σκοπίμως παρότρυναν τους συμμετέχοντες με φράσεις όπως «το πείραμα απαιτεί να συνεχίσετε», «είναι απολύτως ουσιώδες να συνεχίσετε» και «δεν έχετε άλλη επιλογή παρά να συνεχίσετε».

Από τα αποτελέσματα προέκυψε ότι, όταν το «θύμα» (στην πραγματικότητα ένας ή μια ηθοποιός) που βρισκόταν σε διπλανό δωμάτιο και δεχόταν το «ηλεκτροσόκ» ουρλιάζοντας υποκριτικά, ήταν γυναίκα, τότε ο αριθμός των συμμετεχόντων που αρνούνταν να εκτελέσουν την εντολή, ήταν τριπλάσιος από ό,τι όταν το «θύμα» ήταν άνδρας.

«Η μελέτη μας έδειξε για μια ακόμη φορά την τρομερή δύναμη των συνθηκών του κοινωνικού περιβάλλοντος και πόσο εύκολα οι άνθρωποι μπορούν να συμφωνήσουν στο να κάνουν πράγματα που βρίσκουν δυσάρεστα», δήλωσε ο Γκρζιμπ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ