ΕΡΤ1 – Η μηχανή του χρόνου: «Η Δίκη των Αεροπόρων»

10:06 20/5/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Τη σκευωρία που οδήγησε στην περίφημη «Δίκη των Αεροπόρων» στα χρόνια του ψυχρού πολέμου στην Ελλάδα, παρουσιάζει η «Μηχανή του χρόνου» το Σάββατο 20 Μαΐου 2017 και ώρα 17:00 στην ΕΡΤ1. Ο Χρίστος Βασιλόπουλος ανοίγει το φάκελο αυτής της σκοτεινής υπόθεσης και παρουσιάζει στοιχεία και ντοκουμέντα.

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1951, ένα εκπαιδευτικό αεροπλάνο της Σχολής Ικάρων κάνει «σκληρή»

προσγείωση κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης και την τελευταία στιγμή αποφεύγει τη συντριβή. Λίγες ημέρες αργότερα, σε αίθουσα της Σχολής βρέθηκε γραμμένο σύνθημα υπέρ του παράνομου τότε ΚΚΕ. Ο αρχηγός ΓΕΑ, αντιπτέραρχοςΕμμανουήλ Κελαϊδής, συσχετίζει τα δύο γεγονότα και διατάσσει ένορκη προανάκριση.

Είκοσι άνθρωποι, αξιωματικοί και υπαξιωματικοί της Βασιλικής Αεροπορίας αλλά και πολίτες, στάλθηκαν τον Αύγουστο του 1952 στο εδώλιο του αεροδικείου σαν προδότες. Κατηγορήθηκαν για δολιοφθορές, κατασκοπεία και σύσταση κομμουνιστικής οργάνωσης. Οι ίδιοι ισχυρίσθηκαν ότι ήταν αθώοι και ότι οι ομολογίες τους ήταν προϊόν φρικτών βασανιστηρίων.

Η εκπομπή περιγράφει το πολιτικό περιβάλλον της μετεμφυλιακής Ελλάδας και το ψυχροπολεμικό κλίμα που τροφοδοτούσε η αντιπαράθεση Ανατολής και Δύσης. Μυστικοί πράκτορες και παρακρατικοί μηχανισμοί δραστηριοποιήθηκαν με σκοπό να εξυπηρετηθούν καλύτερα τα συμφέροντα των ξένων δυνάμεων στη διχασμένη Ελλάδα.

Ένας από τους πρωταγωνιστές της υπόθεσης και μοναδικός επιζών, ο αεροπόρος Γιώργος Γαλανός που κατηγορήθηκε σαν σαμποτέρ και κομμουνιστής, καταθέτει την προσωπική του μαρτυρία στη «Μηχανή του χρόνου». Πώς βασανίστηκε μέρες για να ομολογήσει ότι κάνει δολιοφθορές και να ονοματίσει συναδέρφους του ως μέλη κομμουνιστικής οργάνωσης.

Ο Γρηγόρης Παπαντωνίου θυμάται τα όσα έζησε ο κατηγορούμενος πατέρας του στη φυλακή. Τις φάλαγγες, τις εικονικές εκτελέσεις, το μαρτύριο της δίψας και της πείνας.

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Πέτρος Δούκας, αφηγείται πώς έζησε τα γεγονότα της δίκης ο πατέρας του, Γιώργος Δούκας, που ήταν υπαρχηγός ΓΕΑ και αεροδίκης.

Η εκπομπή παρουσιάζει τον σκοτεινό ρόλο των Αμερικανών που ενίσχυαν οικονομικά τη χώρα και «επόπτευαν» τις αδύναμες και βραχύβιες κυβερνήσεις της μετεμφυλιακής Ελλάδας. Η δημοσιογραφική έρευνα φωτίζει ακόμη τη δίκη του Νίκου Μπελογιάννη και των τριών συντρόφων του που εκτελέστηκαν σαν κατάσκοποι. Η συγκεκριμένη υπόθεση πυροδότησε την αντικομμουνιστική υστερία και άνοιξε το δρόμο για εκκαθάριση του στρατεύματος.

Μερικά ατυχήματα κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικών πτήσεων θεωρήθηκαν σαμποτάζ και 14 αξιωματικοί στάλθηκαν στα κρατητήρια μαζί με πέντε πολίτες.

Οι σκευωροί παγίδευσαν ακόμα έναν νεαρό Ίκαρο, τον Νίκο Ακριβογιάννη, ο οποίος πείστηκε ότι θα εκτελούσε μια δύσκολη εθνική αποστολή πετώντας στην Αλβανία. Ο αεροπόρος υπάκουσε και όταν προσγειώθηκε στους Αγίους Σαράντα συνελήφθη. Παρά τους ισχυρισμούς του ότι είναι φυγάς από την Αθήνα, τον εκτέλεσαν. Στην Ελλάδα η είδηση ότι ένας αεροπόρος αυτομόλησε στην Αλβανία του Χότζα, «επιβεβαίωσε» στην κοινή γνώμη ότι και η Αεροπορία είχε διαβρωθεί από κομμουνιστές.

Την υπόθεση Ακριβογιάννη θα παρακολουθήσετε σε επόμενο επεισόδιο, καθώς υπάρχουν νέα στοιχεία μέσα από τα αλβανικά Αρχεία, που αποδεικνύουν ότι στάλθηκε σε αποστολή θανάτου.

Στην εκπομπή μιλούν οι δημοσιογράφοι Πάνος Λουκάκος, Δημήτρης Ταταρούνης, καιΣταύρος Τζήμας, οι ιστορικοί-ερευνητές Σταύρος Ντάγιος, Κωνσταντίνος Λαγός καιΕλευθερία Μαντά, ο συγγραφέας-σεναριογράφος Αντώνης Σιμιτζής, καθώς και συγγενείς του νεαρού Ίκαρου Ακριβογιάννη που εκτελέστηκε στην Αλβανία.