ΕΡΤ1 – Οι Έλληνες κουρσάροι του Αιγαίου στη «Μηχανή του χρόνου»

03:06 21/1/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Τις ανεξερεύνητες ιστορίες των Ελλήνων πειρατών και κουρσάρων από τις αρχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι και τη σύσταση του ελληνικού κράτους, παρουσιάζει η «Μηχανή του χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, το Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2017 και ώρα 17:00 στην ΕΡΤ1.

«Η ιστορία της πειρατείας»

Β΄ μέρος: «Οι Έλληνες κουρσάροι του Αιγαίου»

Η εκπομπή στο δεύτερο μέρος της έρευνας για την πειρατεία στο Αιγαίο ξεκινά από τις αρχές

του 17ου αιώνα. Αρκετοί Έλληνες την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, λόγω της οικονομικής ανέχειας, έγιναν ληστές των θαλασσών. Η πειρατεία επηρέασε σε σημαντικό βαθμό τη δόμηση των παράλιων οικισμών και έβαλε σε δοκιμασία τις τοπικές οικονομίες.

Οι Μανιάτες πρωταγωνίστησαν αρχικά ως πειρατές της στεριάς και έγιναν γνωστοί ως «κακαβούληδες». Προκαλούσαν με διάφορα τεχνάσματα ναυάγια και λεηλατούσαν τα εμπορεύματα. Διάσημος πειρατής της Μάνης ήταν ο μονόφθαλμος Σάσσαρης, του οποίου η ιστορία τραγουδιέται μέχρι σήμερα, στο μοιρολόι του κουρσάρου.

Στις Κυκλάδες υπήρχαν μερικά από τα πιο γνωστά αραξοβόλια των πειρατών. Τους χειμερινούς μήνες οι πειρατές διασκέδαζαν εκεί και αρκετοί έκαναν οικογένειες. Ο πειρατής που απέκτησε τη μεγαλύτερη φήμη ήταν ο Ιωάννης Κάψης, που παντρεύτηκε την αγαπημένη του στη Μήλο και αυτοανακηρύχτηκε βασιλιάς του νησιού.

Η εκπομπή εξηγεί τα δυσδιάκριτα όρια ανάμεσα στην πειρατεία και τον κούρσο, δηλαδή τις νόμιμες επιδρομές κατά αντίπαλων πλοίων. Ο Λάμπρος Κατσώνης για παράδειγμα, όσο χτυπούσε οθωμανικά πλοία υπό τη ρωσική σημαία ήταν νόμιμος, αλλά όταν έχασε την αναγνώριση της Ρωσίας, έγινε πειρατής.

Η «Μηχανή του χρόνου» παρουσιάζει τον καθοριστικό ρόλο που έπαιξαν αρκετοί Έλληνες πειρατές στην Επανάσταση του 1821. Ο Κολοκοτρώνης, όπως και άλλοι γνωστοί αγωνιστές του ’21, υπήρξαν στα νιάτα τους πειρατές. Η πολεμική εμπειρία που απέκτησαν συνέβαλε τα μέγιστα στην επιτυχή έκβαση του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα.

Η έρευνα αναδεικνύει τον καθοριστικό ρόλο του Ιωάννη Καποδίστρια και του ναύαρχου Ανδρέα Μιαούλη στην εξάλειψη της πειρατείας με τη σύσταση του ελληνικού κράτους. Σύμφωνα με αρκετούς ιστορικούς, η συγκεκριμένη απόφαση του κυβερνήτη, δεν ήταν μόνο το κύκνειο άσμα για την πειρατεία αλλά και για τον ίδιο.

Στην εκπομπή μιλούν οι ιστορικοί Αλεξάνδρα Κραντονέλλη, Σωτήρης Μετεβέλης, Δημήτρης Μπελέζος, Ηλίας Κολοβός και David J. Starkey από το Πανεπιστήμιο του Χαλ.

Μιλούν ακόμα, η λέκτορας Νομικής του Πανεπιστημίου Μάλτας Joan Abela, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας Εmrah Saga Gurkan, ο καθηγητής του ΕΜΠ Νίκος Μπελαβίλας, η καθηγήτρια Ναυτιλιακής Ιστορίας Τζελίνα Χαρλαύτη και η διευθύντρια του Μουσείου Ύδρας Ντίνα Αδαμοπούλου.

Επίσης, συμμετέχουν ο μικροναυπηγιστής Ευάγγελος Γρυπιώτης, ο ερευνητής Λεωνίδας Γουργουρίνης, ο δημοσιογράφος Ιωάννης Θεοδωράτος, οι συγγραφείς Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου και Κατερίνα Καριζώνη, ο κάτοικος Μάνης Κυριάκος Σάσσαρης και ο κάτοικος Μήλου Θοδωρής Κοπακάκης.