Ευρωκοινοβούλιο: Η εξάλειψη της αστεγίας έως το 2030 πρέπει να γίνει στόχος της ΕΕ

13:13 24/11/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

Μία από τις σοβαρότερες μορφές φτώχειας που αποδίδεται σε διαρθρωτικές, θεσμικές και προσωπικές παραμέτρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η αστεγία, η οποία σύμφωνα με νεότερα στοιχεία της Ε.Ε. έχει αυξηθεί τα τελευταία δέκα χρόνια κατά 70% και κύριο ζητούμενο είναι τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να αποποινικοποιήσουν την αστεγία και να παρέχουν ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως η περίθαλψη, η εκπαίδευση και οι κοινωνικές υπηρεσίες.

Το σοβαρό αυτό θέμα έφερε στο προσκήνιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το οποίο στην συνεδρίαση της

Ολομέλειας ενέκρινε σε ψήφισμα του με ευρεία πλειοψηφία, σειρά συστάσεων για την καταπολέμηση της αστεγίας και το τέλος του αποκλεισμού από τη στέγαση στην ΕΕ.

Το ψήφισμα υπογραμμίζει την επισφαλή κατάσταση διαβίωσης περισσότερων από 700.000 ανθρώπων που αντιμετωπίζουν την έλλειψη στέγης κάθε βράδυ στην Ευρώπη, αριθμός που σημείωσε αύξηση κατά 70%τα τελευταία δέκα χρόνια. Τονίζει ότι η στέγαση αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και ζητά την ανάληψη ισχυρότερης δράσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη για την εξάλειψη του φαινομένου στην ΕΕ έως το 2030.

Για να δοθεί τέλος στην αστεγία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει, σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές να στηρίξει τα κράτη μέλη, να βελτιώσει την παρακολούθηση, να συνεχίσει να παρέχει χρηματοδότηση και να παρουσιάσει ένα πλαίσιο της ΕΕ για τις εθνικές στρατηγικές για τους άστεγους.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να υιοθετήσουν την αρχή του «Housing First», η οποία συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της έλλειψης στέγης με τη θέσπιση σχεδίων δράσης και καινοτόμων προσεγγίσεων που βασίζονται στην αρχή ότι η στέγαση είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.

Μεταξύ της σειράς των συστάσεων προς τα κράτη μέλη που απηύθυνε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο περιλαμβάνονται η ανάληψη ευθύνης για την αντιμετώπιση της αστεγίας μέσω της πρόληψης και της έγκαιρη παρέμβασης, η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, η αποποινικοποίηση της αστεγίας, η παροχή ισότιμης πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση και οι κοινωνικές υπηρεσίες και η υποστήριξη της ενσωμάτωσης στην αγορά εργασίας μέσω εξειδικευμένων μέτρων, κατάρτισης και στοχοθετημένων προγραμμάτων

Επιπλέον θα πρέπει να προκριθεί η βελτίωση των μέτρων για τη συλλογή σχετικών και συγκρίσιμων δεδομένων που θα συμβάλουν στην αξιολόγηση της έκτασης του φαινομένου των αστέγων, η παροχή χρηματοδοτικής βοήθειας σε ΜΚΟ και την στήριξη των τοπικών αρχών για τη διασφάλιση ασφαλών χώρων για τους άστεγους και την πρόληψη των εξώσεων, ιδίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, ενώ ζητείται η υλοποίηση μακροπρόθεσμων εθνικών στρατηγικών για την εξάλειψη της αστεγίας, βασισμένων σε στεγαστικές και κοινωνικές πολιτικές, η παροχή συνεχούς και αδιάλειπτης πρόσβασης σε καταφύγια έκτακτης ανάγκης, ως προσωρινές λύσεις καθώς και η προώθηση δραστηριοτήτων κοινωνικής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας σε ατομικό επίπεδο για τη βελτίωση της ενεργούς ένταξης

Το Κοινοβούλιο καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα διαθέσιμα μέσα στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ (2021-2027) και του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για τη βελτίωση των ευκαιριών απασχόλησης και κοινωνικής ένταξης για τα νοικοκυριά ανέργων.

Η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει λάβει πολλές αναφορές που επισημαίνουν τη μαζική αύξηση της αστεγίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία οφείλεται στο υψηλότερο κόστος στέγασης, στις οικονομικές κρίσεις, στη μειωμένη κοινωνική προστασία και στις ανεπαρκείς πολιτικές.

Οι εκθέσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η κρίση COVID-19 επηρέασε την οικονομική προσιτότητα της στέγασης στην ΕΕ δείχνουν ότι η οικονομική ύφεση και η απώλεια θέσεων εργασίας και εισοδήματος ενδέχεται να αυξήσουν περαιτέρω το κόστος στέγασης και τον αριθμό των αστέγων στην Ευρώπη. Αν και η στεγαστική πολιτική δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία της ΕΕ, αυτή μπορεί να επηρεάσει έμμεσα τις συνθήκες στέγασης μέσω κανονισμών (π.χ. κανόνων για κρατικές ενισχύσεις, τη φορολογική νομοθεσία και τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού) και μέτρων, ιδίως μέσω συστάσεων και κατευθυντήριων γραμμών.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εθνικών Οργανισμών που εργάζονται με τους άστεγους, πιλοτική έρευνα τον Μάιο του 2018 που διεξήχθη από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο κατέγραψε τουλάχιστον 1.645 άστεγους σε επτά δήμους της χώρας μεταξύ των οποίων οι δήμοι Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Νέας Ιωνίας, Ηρακλείου, Τρικάλων και Ιωαννίνων. Παράλληλα σε άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο διάστημα μεταξύ Μαρτίου 2015 και Μαρτίου 2016 από τον Δήμο Αθηναίων αποκάλυψε ότι το 47% των 451 αστέγων που ρωτήθηκαν ανέφεραν ως αιτία για την αστεγία την απώλεια εργασίας με το 71% να δηλώνει ότι ήταν άστεγοι πέντε χρόνια πριν την έρευνα συνέπεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εθνικών Οργανισμών εκτιμά ότι η ραγδαία αύξηση των αστέγων στην Ελλάδα είναι το αποτέλεσμα της άνευ προηγουμένου χρηματοοικονομικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης στη χώρα. Η έκρηξη της ανεργίας και τα μειωμένα επίπεδα εισοδήματος έχουν οδηγήσει σε εκθετική αύξηση στην έλλειψη στέγης καθώς τα νοικοκυριά δεν είναι πλέον σε θέση να αντέξουν οικονομικά να διατηρήσουν τα σπίτια τους, ενώ τα δραστικά μέτρα λιτότητας είχαν σημαντικό αντίκτυπο και στην ικανότητα υποστήριξης και αλληλεγγύης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία στην Ελλάδα, το 73,5% των νοικοκυριών το 2018 κατείχαν δικό τους σπίτι (14,2% των νοικοκυριών ήταν κάτοχοι υποθηκών και το 59,3% των νοικοκυριών κατείχε το σπίτι τους εντελώς) το 26,5% νοίκιαζαν (21,3% σε τιμή αγοράς και 5,2% σε τιμή κάτω της αγοράς ή δωρεάν). Στο διάστημα μεταξύ 2008 και 2018, το ποσοστό των ιδιοκτητών μειώθηκε κατά 3,2 εκατοστιαίες μονάδες, ενώ το 90,7% των φτωχών νοικοκυριών ξόδεψαν περισσότερο από το 40% του εισοδήματός τους
στη στέγαση.

Σύμφωνα με τη Eurostat, το 29% του ελληνικού πληθυσμού ζούσε σε υπερπλήρεις κατοικίες και το 41% των φτωχών νοικοκυριών δεν μπορεί για οικονομικούς λόγους να διατηρήσει επαρκή θερμοκρασία στα σπίτια του.

ΕΡΤ Στρασβούργο – Ανταπόκριση: Κώστας Δαβάνης

www.ert.gr