Ευρώπη διαφορετικών ταχυτήτων και με τη «βούλα» της Κομισιόν (άρθρο)

07:23 2/3/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Ο πρόεδρος της Κομισιόν παρουσίασε μια «λευκή βίβλο» με εναλλακτικά σενάρια για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτοντας για πρώτη φορά επισήμως την προοπτική για τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης πολλών ταχυτήτων.

Η συζήτηση θα ξεκινήσει στην πανηγυρική σύνοδο κορυφής στα τέλη Μαρτίου, η οποία έρχεται 60 χρόνια μετά τη Συνθήκη της Ρώμης η οποία το 1957 δημιούργησε την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας, από όπου προήλθε η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στην έκθεση του κ. Γιούνκερ, γίνεται αναφορά

σε πέντε διαφορετικές μεθόδους ήτοι: 1) Να συνεχίσει η Ε.Ε. χωρίς αλλαγές, 2) να περιοριστεί στην κοινή αγορά, 3) αυτοί που θέλουν, να κάνουν περισσότερα μόνοι τους, 4) να υπάρξει αποτελεσματικότερη συνεργασία σε λιγότερους τομείς, 5) να κάνουν όλες οι χώρες μαζί πολύ περισσότερα (διαβάστε περισσότερα κάνοντας κλικ εδώ ).

Στην έκθεση επισημαίνεται, μάλιστα, ότι δεν πρόκειται για εναλλακτικά σενάρια, αλλά για καταγραφή διαφορετικών μεθόδων που μπορούν να συνδυαστούν για να προχωρήσουν οι θεσμικές αλλαγές στην Ε.Ε.

Στην ουσία ο κ. Γιούνκερ καταγράφει για πρώτη φορά επισήμως δύο βασικές κατευθύνσεις οι οποίες φαίνεται ότι θα κυριαρχήσουν στο νέο τοπίο: Αφενός την «Ευρώπη α λα καρτ» και αφετέρου την βαθύτερη ενοποίηση «όσων θέλουν και το μπορούν».

Μια Ευρώπη, για παράδειγμα, όπου λίγες χώρες θα προχωρήσουν μπροστά, με μεγαλύτερη ενοποίηση, εξομοιώνοντας τις φορολογίες και τις οικονομικές πολιτικές τους, αλλά θα αφήνουν εκτός την κοινωνική πολιτική και την εργασιακή νομοθεσία.

Ή μια Ευρώπη που θα επιστρέψει στα κράτη μέλη αρμοδιότητες οι οποίες σήμερα έχουν προκαλέσει ένα κύμα αμφισβήτησης σε πολλά κράτη μέλη, όπως κατ’ εξοχήν οι πολιτικές μετανάστευσης.

Είναι ενδεικτικό ότι τα συγκεκριμένα παραδείγματα αναφέρονται ως ενδεικτικές συνέπειες διαφορετικών μεθόδων που περιγράφονται στην «λευκή βίβλο» της Κομισιόν.

Είναι σαφές ότι η Κομισιόν εισάγει στο δημόσιο διάλογο, με τον πιο επίσημο τρόπο, προτάσεις που κυκλοφορούν το τελευταίο διάστημα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες σχετικά με την Ευρώπη των διαφορετικών ταχυτήτων, στην οποία άλλωστε είχε αναφερθεί κάποια στιγμή και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.

Στην πραγματικότητα η Ευρώπη των διαφορετικών ταχυτήτων είναι γεγονός εδώ και χρόνια και ενισχύθηκε από το 2004 που ξεκίνησε μεγάλη διεύρυνση η οποία περιέλαβε και τις πρώην ανατολικές χώρες.

Το ζήτημα είναι τώρα ότι θα επιχειρηθεί να θεσμοθετηθούν οι διαφορετικές αυτές ταχύτητες, σε μια προσπάθεια που φαίνεται θα επιχειρήσει να συγκεράσει την ανάγκη των μεγάλων οικονομικών κέντρων της Ευρώπης να ενισχύσουν την οικονομική συνεργασία και να διασφαλίσουν την διατήρηση του ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή θα αποπειραθούν να κατευνάσουν το αντιευρωπαϊκό αίσθημα που ανθεί σε διάφορες χώρες, επιστρέφοντας αρμοδιότητες στα εθνικά κοινοβούλια.

Διότι δεν είναι μόνο η γαλλική ακροδεξιά που αμφισβητεί το ευρώ και την Ε.Ε.

Σήμερα, την ώρα που στην «παλιά Ευρώπη» οι ηγεσίες ανησυχούν για τη χαλάρωση του γαλλογερμανικού άξονα, σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία υπάρχει σοβαρή ανησυχία ότι ακριβώς ο γαλλογερμανικός άξονας θα λειτουργήσει σε βάρος των δικών τους συμφερόντων και θα τις οδηγήσει σε ένα περιθώριο της Ε.Ε.

Την ώρα που το Brexit κάνει τους «φεντεραλιστές» του ευρωπαϊκού πυρήνα να σκέφτονται ότι μπορούν να διαφυλάξουν το όραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης εάν το μοιράζονται λιγότερα κράτη, σε χώρες της πρώην ανατολικής Ευρώπης θέλουν να επιστραφούν αρμοδιότητες στα εθνικά κοινοβούλια, αλλά να μην κλείσει ο δρόμος τους για το ευρώ.

Η έκθεση του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ άρχισε την αντίστροφη μέτρηση για το τέλος της Ε.Ε. με τη σημερινή της μορφή, χωρίς όμως ακόμη να έχει διαφανεί η νέα αρχιτεκτονική που θα υπερισχύσει.