Η 8η Σεπτεμβρίου στο Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο το 1943 και το 1944

07:04 8/9/2018 - Πηγή: ΕΡΤ

Ημέρα με μεγάλο ιστορικό βάρος, τουλάχιστον σε θέματα της περιόδου του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είναι η 8η Σεπτεμβρίου, αφού έγιναν γεγονότα όπως η συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το Ολοκαύτωμα στο Λεόντειο και εκτελέσεις στο Χαϊδάρι.

Αρχικά πρέπει να πούμε ότι το 1943 την ημέρα αυτή ανακοινώθηκε η συνθηκολόγηση της Ιταλίας, η οποία είχε προετοιμαστεί και συμφωνηθεί από τις 3 του ίδιου μήνα. Τόσο στρατιωτικά από τις ήττες στην Αφρική και κυρίως στο ρωσικό μέτωπο, όσο και κοινωνικά, με δυσκολίες που προέκυπταν από μία διαλυμένη οικονομία, αλλά και την αναζωπύρωση

αντιπολεμικών – αντιφασιστικών δραστηριοτήτων, η Ιταλία έδειχνε σημάδια κατάρρευσης.

Δεν έλειπαν και οι απεργίες, γεγονός σημαντικό για μία χώρα που ήταν σε εμπόλεμη κατάσταση. Στη συμφωνία συνθηκολόγησης δεν γίνονταν λόγος για την «κάθαρση» της ιταλικής κυβέρνησης από τα φασιστικά στοιχεία, αλλά αντίθετα υπήρχε ενθάρρυνση της ιταλικής κυβέρνησης να πάρει μέτρα, για όσους θα αντιδρούσαν σε αυτό. Συγκεκριμένα η εγκύκλιος της νέας ιταλικής κυβέρνησης του Μπαντόλιο ανέφερε: «Κάθε κίνημα θα παταχτεί σκληρά στη γέννησή του. Είναι ανάγκη ν’ αποφεύγονται οι παλιές μέθοδοι, τα οδοφράγματα, τα φωναχτά συνθήματα και η προπαγάνδα αντιλήψεων. Τα στρατεύματα πρέπει να χτυπούν τις παραβιάσεις της πειθαρχίας και χωρίς καμία προειδοποίηση να ανοίγουν πυρ εξ αποστάσεως, χωρίς να διστάσουν να χρησιμοποιήσουν τα ολμοβόλα και το πυροβολικό ακριβώς όπως θα πολεμούσαν τον εχθρό. Απαγορεύονται οι πυροβολισμοί στον αέρα αλλά κατευθείαν στο στόχο, όπως και στον πόλεμο και αν υπάρξουν μεμονωμένες περιπτώσεις βίας κατά των ενόπλων δυνάμεων, οι ένοχοι θα τουφεκίζονται αμέσως».

Περίπου ένα μήνα μετά στις 13 Οκτώβρη του 1943, η κυβέρνηση Μπαντόλιο κήρυξε τον πόλεμο κατά της Γερμανίας. Ήδη όμως οι Γερμανοί αξίωναν από τις ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις, ή να προσχωρήσουν στις δυνάμεις τους και να εκτελούν τις διαταγές τους ή τις εξόντωναν.

Στην Ελλάδα, ιταλικές δυνάμεις που δεν είχαν ακόμα πληροφορηθεί τη συνθηκολόγηση, πήραν μέρος στο Ολοκαύτωμα του χωριού Λεόντιο Αχαΐας, που όπως είχε παρουσιάσει το ert.gr, τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς, αποτέλεσε πεδίο στρατιωτικής συντριβής των Ιταλών από ανταρτικές δυνάμεις και οι Ιταλοί οργάνωσαν αντίποινα. Στις 8 Σεπτέμβρη ξεκίνησε η ιταλική επιχείρηση «Χιονίστρα» εναντίον του ΕΛΑΣ.

Περίπου 1.000 Ιταλοί, ανάμεσά τους ως οδηγοί και οι απελευθερωθέντες Ιταλοί αιχμάλωτοι της μάχης του Ιουλίου, έκαψαν σπίτια τόσο στο Λεόντιο, όσο και σε άλλους συνοικισμούς, εκτέλεσαν όσους Έλληνες δεν είχαν διαφύγει στα βουνά, στο Λεόντιο οι εκτελεσθέντες ήταν 10. Ίσως να ήταν η πιο «άδικη» και άτυχη καταστροφή χωριού, αφού μόλις ολοκληρώθηκε, οι Ιταλοί που είχαν μάθει για τη συνθηκολόγηση, παραδόθηκαν στον ΕΛΑΣ, στον οποίο έδωσαν και τον οπλισμό τους.

Λέλα Καραγιάννη

Ένα χρόνο μετά, τo 1944 στο Διομήδειο Κήπο στο Χαϊδάρι, εκτελούνται 59 Έλληνες για δραστηριότητες, κατασκοπείας και σαμποτάζ σε βάρος των Γερμανών.

Μεταξύ τους η Λέλα Καραγιάννη, η «Μπουμπουλίνα της Κατοχής», αλλά και ο δημοσιογράφος και μέλος του ΕΔΕΣ, Μανώλης Λίτινας, που είχε πολεμήσει και στον ελληνοϊταλικό πόλεμο.

Οι εκτελέσεις στο Διομήδειο Κήπο, έγιναν περίπου ένα μήνα πριν αποχωρήσουν οι Γερμανοί από την Αθήνα.

Κάθε 8η Σεπτέμβρη μαζεύονται λιγοστοί συγγενείς των θυμάτων για να τιμήσουν τους ήρωες – συγγενείς τους.

Σχετική είδηση: H Mάχη του Λεοντίου στις 14/7/1943 – Το Βατερλώ των Ιταλών στην Αχαΐα

www.ert.gr