Η καθαρή έξοδος και τα σύννεφα στις αγορές (άρθρο)

07:09 6/3/2018 - Πηγή: ΕΡΤ

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Όποιος διαβάζει με προσοχή τις δηλώσεις που κάνουν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εύκολα αντιλαμβάνεται ότι βλέπουν την Ελλάδα ως μια «επένδυση» η οποία δεν πρέπει να πάει χαμένη.

Τόσο ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ όσο και Ντέγκλαν Κοστέλο της Κομισιόν, σε δηλώσεις τους τις τελευταίες ημέρες χαρακτήρισαν «δικαιολογημένο» και «λογικό» ένα σύστημα παρακολούθησης στη μεταμνημονιακή εποχή για την Ελλάδα,

έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι τα δάνεια που έχει λάβει η χώρα θα πληρωθούν και οι λεγόμενες «μεταρρυθμίσεις» θα ολοκληρωθούν χωρίς παρεκκλίσεις.

Οι λεπτομέρειες της παρακολούθησης αυτής, όπως και η ονομασία της, δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία, όσο το γεγονός ότι η ευρωζώνη είναι αποφασισμένη να διασφαλίσει ότι η Ελλάδα από τη μια πλευρά θα έχει πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίου, αλλά από την άλλη θα υπάρχουν εγγυήσεις ότι η χώρα δεν πρόκειται να ξεφύγει από τις υποχρεώσεις της.

Είναι ενδεικτικό ότι ο κ. Ρέγκλινγκ μιλώντας στο συνέδριο των Δελφών, αναφέρθηκε σε ένα μεταμνημονιακό καθεστώς το οποίο μπορεί να ξεκινήσει με ένα χαλαρό πλαίσιο εποπτείας, αλλά θα υπάρχει η δυνατότητα το πλαίσιο να “σφίγγει” και η εποπτεία να γίνεται αυστηρότερη εφόσον οι συνθήκες το επιβάλλουν.

Με τον τρόπο αυτό, θα εμφανίζεται “και η πίτα σωστή και ο σκύλος χορτάτος”, αφού θα δημιουργείται η εικόνα της επιτυχούς ολοκλήρωσης του μνημονίου, ενώ ταυτόχρονα η ευρωζώνη θα μπορεί να επιβάλλει αυστηρότερο έλεγχο ή να παράσχει στήριξη για την απρόσκοπτη χρηματοδότηση της χώρας.

Στην πράξη, το παιχνίδι δεν θα κριθεί τόσο από το εάν η Ελλάδα έχει στη διάθεσή της προληπτική γραμμή στήριξης ή όχι, αλλά από τον τρόπο με τον οποίο θα διασφαλιστεί η χρηματοδότηση των υποχρεώσεων και η προσαρμογή των πληρωμών για το χρέος ανάλογα με τις συνθήκες και με βάση ένα ανώτατο όριο πληρωμών σε σχέση με το ΑΕΠ.

Επομένως, η συζήτηση για το δίλημμα “καθαρή έξοδος” ή προληπτική γραμμή μάλλον έχει ξεπεραστεί από τα πράγματα, αφού ακόμα και η Γερμανία αλλά και ο ESM φαίνεται ότι έχουν υιοθετήσει τη λογική της λεγόμενης “καθαρής εξόδου” για πολιτικούς κυρίως λόγους.

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, ίσως όλοι οι λογαριασμοί να γίνονται χωρίς τον ξενοδόχο, αφού την ώρα που στις Βρυξέλλες και την Αθήνα γίνονται σχεδιασμοί επί χάρτου για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και την επιστροφή της χώρας στις αγορές, τα μηνύματα για το διεθνές περιβάλλον γίνονται όλο και πιο δυσοίωνα.

Γιαυτό και η λεγόμενη καθαρή έξοδος έχει και τα ρίσκα της, όπως άλλωστε παραδέχονται και κυβερνητικοί παράγοντες, οι οποίοι λένε ξεκάθαρα ότι η συγκεκριμένη επιλογή έχει ορισμένα ρίσκα τα οποία η κυβέρνηση συνειδητά αναλαμβάνει.

Διαρκώς αυξάνονται οι φόβοι για αναταράξεις που θα φέρει το τέλος της εποχής των χαμηλών επιτοκίων, αλλά και η διαφαινόμενη εμπορική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης και ένα τέτοιο πλαίσιο δεν είναι το καλύτερο για την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές.

Έτσι κι αλλιώς, φαίνεται ότι οι λύσεις που εξετάζονται για το χρέος θα είναι σταδιακές και υπό προϋποθέσεις, επομένως το πιθανότερο είναι ότι δεν θα αρθούν εφάπαξ οι όποιες αμφιβολίες για τη βιωσιμότητά του. Η ανάκτηση της εμπιστοσύνης θα είναι μια μακρά διαδικασία και εάν η αστάθεια επανέλθει διεθνώς τότε η χρηματοδότηση της Ελλάδας από τις αγορές δεν θα είναι καθόλου απλή υπόθεση.