Η Μέρκελ αποχωρεί, η πολιτική της όμως μένει – Του Τρ. Καρατράντου, συνεργάτη ΕΛΙΑΜΕΠ

13:05 26/9/2021 - Πηγή: ΕΡΤ

«Οι εκλογές στη Γερμανία είναι ένα κρίσιμο πολιτικό γεγονός. Αφενός, η Γερμανία είναι μία χώρα με ειδικό βάρος και σημαντική επιρροή στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών πολιτικών, η μισή καρδιά της Ε.Ε. (η άλλη μισή είναι η Γαλλία). Αφετέρου, η αποχώρηση της Μέρκελ από τη θέση της Καγκελαρίου είναι ένα ιδιαιτέρως σημαντικό ζήτημα».

 

Γράφει ο Τριαντάφυλλος

Καρατράντος – Δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και νέων απειλών,  επιστημονικός Συνεργάτης ΕΛΙΑΜΕΠ

«Η Μέρκελ, με πολλούς εχθρούς, αλλά και ένθερμους υποστηρικτές είναι η ηγέτης που διαχειρίστηκε τις δύο από τις τρεις μεγάλες κρίσεις που γνώρισε η Ε.Ε. τα τελευταία δέκα και κάτι χρόνια (οικονομική κρίση, προσφυγική- μεταναστευτική κρίση). Σε αυτή είχε δώσει το «χρίσμα» της ηγεσίας της Δύσης ο Πρόεδρος Ομπάμα όταν αποχώρησε. Βέβαια, δεν κατάφερε να διαδραματίσει έναν τέτοιο ρόλο, το πιθανότερο είναι και να μην ήθελε, αλλά ο συμβολισμός και μόνο δείχνει πολλά για το πολιτικό αποτύπωμα της απερχόμενης Καγκελαρίου.

Φυσικά, η Άγκελα Μέρκελ αποτέλεσε και κεντρικό πρόσωπο για την Ελλάδα, καθώς ήταν αυτή, μαζί με τον Φρανσουά Ολάντ και την ηγεσία των θεσμών της Ε.Ε. που διαχειρίστηκε τη διάσωση της Ελλάδας. Για αυτό το λόγο είχε σημαντική θέση στην πολωμένη πολιτική αντιπαράθεση της περιόδου των Μνημονίων. Νομίζω πως η πλέον χαρακτηριστική στιγμή αυτής της επίδρασης της Καγκελαρίου Μέρκελ ήταν η περίφημη αποστροφή του Αλέξη Τσίπρα σε μία προεκλογική του ομιλία «Go Back Κυρία Μέρκελ!». Η ιστορία βέβαια, ευτυχώς για την Ελλάδα, γράφτηκε αλλιώς, και η χώρα, παρά το σκληρό πρόγραμμα προσαρμογής, κάτι που παραδέχτηκε και η ίδια η Μέρκελ, ως τη δυσκολότερη στιγμή της θητείας της, διασώθηκε και παρέμεινε στην Ε.Ε..

Όποιος και αν είναι ο νικητής των εκλογών, καθώς οι δημοσκοπήσεις μέχρι τέλους δείχνουν μία αμφίρροπή αναμέτρηση, η επόμενη κυβερνητική ημέρα στη Γερμανία, αλλά και στην Ευρώπη δεν θα περιλαμβάνει την Αγκέλα Μέρκελ. Πόσο διαφορετική θα είναι όμως η επόμενη ημέρα για τη Γερμανία, την Ε.Ε., αλλά και την Ελλάδα.

Καταρχάς, πρέπει να τονιστεί πως οι Γερμανικές εκλογές βρίσκουν την Ε.Ε. σε μία κρίσιμη καμπή. Οι πρόσφατες εξελίξεις σε επίπεδο διεθνούς πολιτικής (Αφγανιστάν, AUKUS) έχουν αναδείξει από τη μία πλευρά ορισμένα ζητήματα εμπιστοσύνης στη σχέση της Ε.Ε. με την ΗΠΑ και από την άλλη, την ξεκάθαρη πλέον ανάγκη, η Ένωση να αποκτήσει την περίφημη στρατηγική της αυτονομία, για να μπορέσει να έχει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη των διεθνών υποθέσεων. Η στρατηγική αυτονομία περνά μέσα από την αμυντική ολοκλήρωση, την απόκτηση δηλαδή από την Ε.Ε., αυτόνομων στρατιωτικών δυνατοτήτων (Ευρωστρατός).
Αυτό το κεντρικό ζήτημα για την Ε.Ε. δεν αποτέλεσε προτεραιότητα για την Καγκελάριο Μέρκελ, σε αντίθεση με τον Πρόεδρο Μακρόν.

Δεν ήταν όμως μία προσωπική μη επιλογή της Γερμανίδας πολιτικού, αλλά μία διαχρονική προσέγγιση της μεταπολεμικής Γερμανίας στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και της παρέμβασης σε διεθνές επίπεδο. Στη στρατηγική κουλτούρα της μεταπολεμικής Γερμανίας δεν υπάρχει ως προτεραιότητα η επένδυση στις στρατιωτικές δυνατότητες για να υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης σε διεθνές επίπεδο. Για αυτό και η Γερμανία, διαχρονικά, ασκεί μία διαφορετική πολιτική εξωτερικής επιρροής. Παρά τις επιμέρους διαφοροποιήσεις (π.χ. διακυβέρνηση Σρέντερ) αυτή η δομική επιλογή είναι σταθερή.

Αυτό το παράδειγμα αναδεικνύει με αποτελεσματικό τρόπο πως δεν πρέπει να περιμένουμε μία ριζικά διαφορετική Γερμανία να ξεπροβάλλει μετά τις εκλογές, ακόμη και αν ο επόμενος Καγκελάριος (κάτι πολύ πιθανό) προέρχεται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα. Από τη μία πλευρά η έννοια του διαρκούς εθνικού συμφέροντος, κάτι που χαρακτηρίζει την μεταπολεμική Γερμανία, και από την άλλη η κουλτούρα των Κυβερνήσεων συνεργασίας (συνασπισμός των δεινοσαύρων) έχουν φέρει τα κόμματα και τα πολιτικά προγράμματα πολύ κοντά.

Σαφώς και σε περίπτωση που ο Σολτς αναλάβει Καγκελάριος θα υπάρξουν διαφοροποιήσεις, κυρίως στον τομέα της οικονομίας και του κοινωνικού κράτους, αυτές όμως θα αφορούν κυρίως το εσωτερικό της Γερμανίας και όχι για παράδειγμα κάποια σημαντική αλλαγή στο πλαίσιο δημοσιονομικής σταθερότητας. Η Γερμανία και επί Σολτς θα στηρίζει την δημοσιονομική πειθαρχία.

Σημαντικές αλλαγές δεν πρέπει να περιμένουμε και στους δύο άλλους σημαντικούς τομείς που αφορούν την Ελλάδα, τη μεταναστευτική πολιτική και τη σχέση, όποια μορφή και αν πάρει τελικά αυτή, με την Τουρκία.

Η Μέρκελ σε λίγες εβδομάδες θα αποχωρήσει, αλλά η πολιτική της, κυρίως σε επίπεδο Ε.Ε. και διεθνών υποθέσεων, θα είναι για καιρό εδώ, καθώς αποτελούν θεμελιακές επιλογές της εξωτερικής παρουσίας της Γερμανίας. Βέβαια, ο τελικός συσχετισμός δυνάμεων και τα πρόσωπα της νέας Κυβέρνησης θα διαδραματίσουν ρόλο στην όποια αλλαγή πολιτικής και σίγουρα, θα είναι λιγότερο φορτισμένα, τουλάχιστον στην πρώτη περίοδο, από την Καγκελάριο των κρίσεων».

www.ertnews.gr

Το άρθρο Η Μέρκελ αποχωρεί, η πολιτική της όμως μένει – Του Τρ. Καρατράντου, συνεργάτη ΕΛΙΑΜΕΠ εμφανίστηκε πρώτα στο ERT.GR.