«Ηπειρώτικο μοιρολόι»: γράφει ο Christopher C. King

12:08 30/3/2019 - Πηγή: ΕΡΤ

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Lament from Epirus: An Odyssey into Europe´s Oldest Surviving Folk Music

I wrote this book as a love letter to Epirus – the people, the culture and especially the music of northwestern Greece. But

how the book came about in the beginning is a different story. Before writing this book, I’d only ever written essays for the Oxford American, the Paris Review, and for the music collections that I had produced. But a few years ago I was invited by a friend of mine, Amanda Petrusich, to play some 78 rpm discs at a book event for her in Brooklyn. I played three records and the last one was Epirotiko Mirologi by Alexis Zoumbas. I spoke a few words before playing it and then when it was finished playing, the whole room of around 100 people went silent.

At the end of the event a very tall, bearded bald guy came up to me and bought the Alexis Zoumbas LP that I had produced and had written the notes for. This giant of a man said that he really enjoyed the music and that was that. Two days later I receive an email from this man. He tells me that during the day he is the Vice President and Senior Editor for W.W. Norton and Company, one of the oldest and most respected publishers in the United States. He then asks me whether I’d ever considered writing a book. He said I told a very good story and was passionate. I took this as a dare. «Could I tell a story about a music that I love.» Could I write a love letter about demotika.

And this story is this book.

During the course of researching and writing this book, I traveled all over Epirus and much of Greece. I wanted to confirm what I had already felt though my strong emotional attachment to Epirus -that the music here serves a curative, medicinal function. I learned from the people of Epirus that the best way to preserve one’s music is through the act of love -to embrace and cherish the sounds made throughout the centuries and to live them as if they were made yesterday.

While traveling, I met several people with whom I will be lifelong friends. And perhaps that is one of the hidden yet greatest joys of writing this book. Writing it has healed me and also given me a new perception on my own life. I now have the potential to spend the rest of my life pursuing my dream of immersing myself in a living, breathing folk music. And as I have learned while writing the book, there is vital demotika throughout all of Greece and the islands. This is a cultural phenomenon that I wish to study and collect and love for the rest of my life.

Christopher C. King

Θρήνος από την Ήπειρο: Οδύσσεια στα βάθη της αρχαιότερης επιζώσας δημοτικής μουσικής της Ευρώπης

Το βιβλίο αυτό είναι ερωτική επιστολή στην Ήπειρο – στους ανθρώπους της, τον πολιτισμό της, και ιδιαίτερα τη μουσική της βορειοδυτικής Ελλάδας. Αλλά το πώς ξεκίνησε το βιβλίο αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Πριν να το γράψω είχα γράψει μόνο πραγματείες για το Oxford American, την Paris Review, και για τις μουσικές συλλογές που είχα παρουσιάσει. Όμως πριν από λίγα χρόνια προσκλήθηκα από μια φίλη μου, την Amanda Petrusich, να παίξω δίσκους 78 στροφών σε μια παρουσίαση βιβλίου από μέρους της στο Μπρούκλιν. Ο τρίτος δίσκος που έπαιξα ήταν το Ηπειρώτικο Μοιρολόι του Αλέξη Ζούμπα. Είπα μερικά λόγια πριν και όταν τελείωσε η μουσική, οι εκατό παρευρισκόμενοι βουβάθηκαν.

Προσωπογραφία του Αλέξη Ζούμπα από τον Ρόμπερτ Κραμπ.

Στο τέλος της βραδιάς ένας ψηλός, με γένια, καραφλός, ήρθε και αγόρασε τον δίσκο του Αλέξη Ζούμπα που είχα φτιάξει συμπεριλαμβανομένων και των σημειώσεών μου. Αυτός ο γίγαντας μου είπε ότι του άρεσε πάρα πολύ η μουσική και έφυγε. Δυο μέρες αργότερα μου στέλνει ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Μου λέει ότι είναι αντιπρόεδρος και επικεφαλής αρχισυντάκτης του W.W. Norton and Company, από τους πιο αξιόπιστους εκδoτικούς οίκους των Ηνωμένων Πολιτειών. Με ρωτά εάν θα σκεφτόμουν να γράψω βιβλίο. Προσθέτει ότι η διήγησή μου είναι πολύ καλή και ότι έχω πάθος. Το πήρα σαν πρόκληση. «Θα μπορούσα να διηγηθώ την ιστορία μιας μουσικής που αγαπώ». Θα μπορούσα να γράψω ερωτική επιστολή για τα δημοτικά.

Περί αυτού πρόκειται.

Προσωπογραφία του Κίτσου Χαρισιάδη από τον Ρόμπερτ Κραμπ. Ο Χαρισιάδης, γράφει στο βιβλίο του ο Κινγκ, «ήταν απλώς ο μέγιστος των μουσικών δασκάλων αυτού του τόπου που έκοψε δίσκους 78 στροφών».

Κατά τη διάρκεια των ερευνών και της συγγραφής του βιβλίου, έκανα τον γύρο της Ηπείρου και μεγάλου μέρους της Ελλάδας. Ήθελα να επιβεβαιώσω ότι αυτό που αισθάνθηκα τόσο δυνατά για την Ήπειρο, δηλαδή, ότι η μουσική εδώ έχει ιαματική, ιατρική λειτουργικότητα. Έμαθα από τους ανθρώπους της Ηπείρου ότι ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσει κανείς τη μουσική του είναι μέσω της αγαπητικής πράξης, δηλαδή να αγκαλιάζεις και να λατρεύεις τους ήχους που βγαίνουν από τους αιώνες και να το ζήσεις αυτό σαν να γράφτηκαν εχθές.

Ο Γιάννης Χαλδούπης «παίζει μέσα» σε μια ακροάτρια. «Χορεύω γύρω απ’ τους μουσικούς με ολοένα μεγαλύτερη αυτοεγκατάλειψη» γράφει ο Κρίστοφερ Κίνγκ «Και τότε οι μουσικοί θέλουν να παίξουν μέσα μου. Και θέλω κι εγώ να παίξουν μέσα μου».

Ταξιδεύοντας, γνώρισα πρόσωπα με τα οποία θα είμαστε φίλοι όλη μας τη ζωή. Και ίσως αυτό είναι μία από τις κρυφές αλλά μεγαλειώδεις χαρές που μου έδωσε η συγγραφή του βιβλίου. Γράφοντάς το γιατρεύτηκα και βλέπω τη δική μου τη ζωή αλλιώς. Τώρα έχω τη δυνατότητα να περάσω την υπόλοιπή μου ζωή κατακτώντας το όνειρό μου να ζω και να αναπνέω δημοτική μουσική. Συν τοις άλλοις έμαθα ότι υπάρχουν πολύτιμα δημοτικά σε όλη την Ελλάδα και τα νησιά. Αυτό είναι πολιτιστικό φαινόμενο. Θα το μελετήσω, θα κάνω συλλογές και θα το αγαπώ όλη την υπόλοιπή μου ζωή.

Κρίστοφερ Κινγκ

Το βιβλίο του Κρίστοφερ Κινγκ Ηπειρώτικο μοιρολόι κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Δώμα | βιβλία στην Αθήνα, σε μετάφραση του Αριστείδη Μαλλιαρού (σελ.: 427, τιμή: €20).

Τίτλος πρωτοτύπου: Lament from Epirus:
An Odyssey into Europe’s Oldest Surviving Folk Music

Ζωγραφιά εξωφύλλου: Robert Crumb, Η ηπειρώτικη κομπανία του Λάζαρου Ρούντα στη Βίτσα, περ. 1930
Προσαρμογή εξωφύλλου: Ιφιγένεια Βασιλείου

O Christopher C. King (1971) γεννήθηκε στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, όπου και ζει. Σπούδασε φιλοσοφία στο Radford University και στο Virginia Tech. Έχει επιμεληθεί, επεξεργαστεί και εκδώσει πολλές μουσικές ανθολογίες, κατά βάση προπολεμικής μουσικής. Το 2002 βραβεύτηκε με Grammy για τη δουλειά του ως μουσικού παραγωγού, ενώ στη συνέχεια έλαβε άλλες πέντε υποψηφιότητες για το ίδιο βραβείο. Γράφει τακτικά στο Paris Review και στο Oxford American.

Σημείωση: οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το κείμενο του Κρίστοφερ Κινγκ περιλαμβάνονται στο βιβλίο Ηπειρώτικο μοιρολόι και μας παραχωρήθηκαν από τον εκδοτικό οίκο Δώμα για την παρουσίαση.

www.ert.gr