«Ισπανικός Εμφύλιος (1936-1939): Διαίρεση, διχόνοια και διχασμός στην Ισπανία του 20ού αιώνα»: γράφει ο Δημήτρης Φιλιππής

12:02 5/9/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Παρά το γεγονός ότι η παρούσα παγκόσμια συγκυρία αμφισβητεί, ανατρέπει και αντιστρέφει δεδομένα και θέσφατα, θα υποστήριζα την αισιόδοξη άποψη ότι η σημερινή/ές ισπανική/ές κοινωνία/ες των πολιτών, ανεξάρτητα από την εκάστοτε κεντρική ή/και την περιφερειακή διακυβέρνηση στην οποία υπάγεται/ονται, εκφράζει/ουν μια σύγχρονη και εξελιγμένη καπιταλιστική χώρα και εκφράζεται/ονται απ’ αυτή. Κάθε πολίτης έχει την ευκαιρία και τη δυνατότητα να δημιουργηθεί μέσα σε αυτή και να δημιουργήσει τη δική του ψηφίδα στο μωσαϊκό της. Ιστορικά «πληθυντική»,

η Ισπανία είναι, αναπόφευκτα, μια χώρα «άνιση», που όμως έχει καταφέρει σε αξιοζήλευτο βαθμό να κατακτήσει την ισονομία και να κατοχυρώσει τα πολιτικά δικαιώματα των πολιτών της. Επιπλέον, η πολιτισμική της ανάπτυξη είναι από τις πλέον δυναμικές στην Ευρώπη – για παράδειγμα, η Εθνική Βιβλιοθήκη στη Μαδρίτη θεωρείται από τις καλύτερες στον κόσμο.

Παρά το συνεχιζόμενο «καταλανικό proces», δηλαδή το πολιτικό «αίτημα-αγώνισμα απόσχισης της Καταλονίας», όπως αυτό εκφράζεται «θεαματικά» τα τελευταία χρόνια, και παρά άλλες συχνές, πλην δευτερεύουσες αντιπαραθέσεις (π.χ., για τα της μεταφοράς των οστών του Φράνκο από το μνημείο του στην Κοιλάδα των Πεσόντων), η Ισπανία είναι σήμερα μια ειρηνική χώρα. Φαίνεται να έχει αφήσει πίσω της τόσο την κοινωνικο-οικονομική διχόνοια και διαίρεσή της, όσο και τον εθνικό διχασμό της, δηλαδή ό,τι την οδήγησε στον Εμφύλιο και, μετά, στον Φρανκισμό, με άλλα λόγια, ό,τι σφράγισε το μεγαλύτερο μέρος του ισπανικού 20ού αιώνα. Σήμερα, ο Εμφύλιος και ο Φρανκισμός είναι κυρίως θέματα ιστορικής και ιστοριογραφικής διαμάχης, καθώς, όπως πάντα και παντού συμβαίνει, υπάρχουν νικητές και ηττημένοι, θιασώτες και νοσταλγοί, κήνσορες και θεράποντες της ιστορικής μνήμης ή/και της λήθης.

Το βιβλίο (θέλει να πιστεύει ότι) «ανασυνθέτει» την πολυκύμαντη ιστορία για τον Ισπανικό Εμφύλιο και τον Φρανκισμό και «συνοψίζει» (χωρίς να «συμψηφίζει») τις τάσεις της πλούσιας και πληθωρικής ιστοριογραφίας για τον ισπανικό 20ό αιώνα. Πρωτίστως δε (αποσκοπεί να) έχει χαρακτήρα εγχειριδίου για φοιτητές και φιλίστορες, θέλει, δηλαδή, να είναι χρήσιμο. Τώρα, αν είναι και ενδιαφέρον, ας το κρίνει ο αναγνώστης…

Δημήτρης Ε. Φιλιππής

Το βιβλίο του Δημήτρη Ε. Φιλιππή Ισπανικός Εμφύλιος (1936-1939): Διαίρεση, διχόνοια και διχασμός στην Ισπανία του 20ού αιώνα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εστία, στη σειρά Ιστορία και Πολιτική (σελ.: 224, τιμή: €15,00).

Εικόνα εξωφύλλου: Διαβάστε. Πολεμώντας την άγνοια θα νικήσετε τον φασισμό. Το Υπουργείο Δημόσιας Εκπαίδευσης ανοίγει τις βιβλιοθήκες στο λαό
Καλλιτέχνης: Willa, Βαλένθια 1937
© Αρχείο Ιδρύματος Πάμπλο Ιγκλέσιας

Ο Δημήτρης Ε. Φιλιππής γεννήθηκε στην Ενορία Κύμης, το 1961. Είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Προπτυχιακό Πρόγραμμα «Ισπανικής Γλώσσας και Πολιτισμού»). Έχει εκτεταμένο ερευνητικό έργο στο πεδίο της ιστορίας και του πολιτισμού της Ισπανίας, των σχέσεών της με την Ελλάδα και άλλες χώρες. Για τον Μεσοπόλεμο, τον Φασισμό και τον Ισπανικό Εμφύλιο έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες σε ελληνικά και ξένα περιοδικά καθώς και, μεταξύ άλλων, τα βιβλία:
1936: Ελλάδα και Ισπανία (επιμ.), Πρακτικά Επιστημονικής Διημερίδας, Βιβλιόραμα-Ινστιτούτο Θερβάντες-Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα 2007.
Προφασισμός, εκφασισμός, ψευδοφασισμός. Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία στον Μεσοπόλεμο, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2010.
Historia y Literatura. La Guerra Civil Española en Grecia, Ediciones del Orto-Universidad de Minnesota, Μαδρίτη 2008.
Recuperación documental. La Herencia Histórica Española en Grecia/Ανάκτηση Αρχειακού Υλικού: Η Ισπανική Ιστορική Κληρονομιά στην Ελλάδα. Μέρος Α: Ισπανικός Εμφύλιος (1936-39).·Μέρος Β: Β’ Ισπανική Δημοκρατία (1931-36). Διπλωματικά έγγραφα από το Ιστορικό και Διπλωματικό Αρχείο του Υπ. Εξωτερικών της Ελλάδας. Ηλεκτρονική και έντυπη έκδοση: Ministerio de Cultura de España-Yπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας-Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας– Foro de Formación y Ediciones–Ediciones del Orto, Μαδρίτη 2010.
Περισσότερα για το διδακτικό και ερευνητικό έργο του συγγραφέα μπορείτε να δείτε στην προσωπική ιστοσελίδα του: