«Ιστορία της Λατινικής Αμερικής»: γράφει η Μαρία Δαμηλάκου

03:11 8/1/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

ΜΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ,

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Η σχέση μου με τη Λατινική Αμερική ήταν αρχικά προσωπική, βιωματική. Μετά προστέθηκε το ακαδημαϊκό κομμάτι: οι σπουδές, η έρευνα και αργότερα η διδασκαλία της λατινοαμερικανικής ιστορίας στους φοιτητές μου μού επέτρεψαν να κοιτάξω την περιοχή με μια διαφορετική περιέργεια που έψαχνε να καταλάβει, να εξηγήσει μέσα από τη γνώση του παρελθόντος μια πολυσύνθετη πραγματικότητα, να βάλει τις ψηφίδες του μωσαϊκού στη θέση τους.

Τούτο το βιβλίο είναι αποτέλεσμα αυτής της δεύτερης σχέσης που ανέπτυξα με τη Λατινική Αμερική.

Προσπάθησα να γράψω μια ιστορία που να συνθέτει τη σύγχρονη διαδρομή των χωρών της περιοχής δείχνοντας τόσο τις ρήξεις όσο και τις συνέχειες.

Η σύνθεση δεν ήταν εύκολη υπόθεση: παρόλο που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τη Λατινική Αμερική ως ενότητα, υπάρχουν πολλές και μεγάλες διαφορές μεταξύ των επιμέρους χωρών και συνεπώς είναι δύσκολο να φτιάξει κανείς ένα γενικό αφήγημα που να ενσωματώνει την ιδιαιτερότητα και να μην προδίδει την εξαίρεση.

Για την επιλογή των θεμάτων μου στηρίχτηκα σε μεγάλο βαθμό στα ενδιαφέροντα της σύγχρονης λατινοαμερικανικής ιστοριογραφίας αλλά και στις δημόσιες συζητήσεις – γύρω από τον λαϊκισμό, τις πολιτικές κοινωνικής ενσωμάτωσης, τη συμμετοχική δημοκρατία, τα κινήματα των ιθαγενών και τους «πολέμους» της εθνικής μνήμης, μεταξύ άλλων – που κυριαρχούν σήμερα σε πολλές τοπικές κοινωνίες της περιοχής προκαλώντας κάποτε έντονες αντιπαραθέσεις και διχασμούς.

Πρέπει, πάντως, να ομολογήσω ότι πίσω από το ακαδημαϊκό ενδιαφέρον που έχω για τη Λατινική Αμερική, διατηρώ πάντα εκείνη την πρώτη, προσωπική σχέση που διαμόρφωσα εξαρχής μαζί της, αυτή που με κάνει να νιώθω την περιοχή λίγο «δική μου». Αυτό το συναίσθημα συνέβαλε σημαντικά στην απόφασή μου να επιχειρήσω να αφηγηθώ τη σύγχρονη διαδρομή της Λατινικής Αμερικής σεβόμενη, όσο μπορώ, την ιστορική ακρίβεια.

Γιατί πρέπει να πω ότι πραγματικά ενοχλούμαι και θυμώνω με τις τόσες ανακρίβειες και επιπολαιότητες που πολύ συχνά λέγονται γύρω από τη συγκεκριμένη περιοχή αλλά και με την επίμονη τάση – όχι μόνο στην Ελλάδα, βέβαια – να διαβάζεται η ιστορία της μέσα από παχείς ιδεολογικούς φακούς, σκεπασμένους, μάλιστα, από επάλληλα στρώματα σκόνης.

Μαρία Δαμηλάκου

Το βιβλίο Ιστορία της Λατινικής Αμερικής: από το τέλος της αποικιοκρατίας μέχρι σήμερα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΑΙΩΡΑ (σελ.: 304, τιμή: 19,00 €).

Η ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΗΛΑΚΟΥ είναι επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, με γνωστικό αντικείμενο την Ιστορία της Αμερικανικής Ηπείρου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν κυρίως στη μετανάστευση, στην εργασία και στη λατινοαμερικανική ιστοριογραφία. Έχει ζήσει πολλά χρόνια στην Αργεντινή, όπου πραγματοποίησε διάφορες μελέτες γύρω από την κοινωνική ιστορία της Λατινικής Αμερικής.
Είναι συγγραφέας του έργου Έλληνες μετανάστες στην Αργεντινή (1900-1970): διαδικασίες συγκρότησης και μετασχηματισμοί μιας μεταναστευτικής κοινότητας (Ιστορικό Αρχείο Εμπορικής Τράπεζας, Αθήνα 2004) και έχει επιμεληθεί τον τόμο Θέματα και τάσεις της σύγχρονης λατινοαμερικανικής ιστοριογραφίας (Ε.Μ.Ν.Ε. Μνήμων, Σειρά Θεωρία και Μελέτες Ιστορίας, Αθήνα 2010). Επίσης έχει μεταφράσει τα βασικά πολιτικά κείμενα του Σιμόν Μπολίβαρ για το βιβλίο Σιμόν Μπολίβαρ, ο απελευθερωτής των συνειδήσεων (Νότιος Άνεμος, 2014).
Περισσότερες πληροφορίες για το ερευνητικό έργο της συγγραφέα μπορείτε να βρείτε στη σχετική ιστοσελίδα του Ιονίου Πανεπιστημίου.

Συνέντευξη της Μαρίας Δαμηλάκου για την Ιστορία της Λατινικής Αμερικής μπορείτε να ακούσετε εδώ.

Διαβάστε στην ιστοσελίδα του εκδοτικού οίκου Αιώρα το κεφάλαιο για «Το κοινωνικό κόστος του φιλελευθερισμού».

Η επίσκεψη του Φιντέλ Κάστρο, τον Νοέμβριο του 1971, στη Χιλή του Αγιέντε, που αναζητούσε τον δικό της δρόμο προς τον σοσιαλισμό, έχει σημαντική θέση στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Λατινικής Αμερικής.Φιντέλ Κάστρο και Τσε Γκεβάρα: Ο Φιντέλ και ο Τσε ενσάρκωσαν τα δύο διαφορετικά πρόσωπα της Κουβανικής Επανάστασης, το πραγματικό και το ιδεαλιστικό.Συγκέντρωση διαμαρτυρίας της οργάνωσης Μητέρες της Πλατείας Μαΐου στην Αργεντινή.

Σημείωση: Το φωτογραφικό υλικό είναι από το βιβλίο της Μαρίας Δαμηλάκου «Ιστορία της Λατινικής Αμερικής».