Κέντρο Εφηβικής Ιατρικής του Νοσ. Παίδων «Αγία Σοφία»: δημόσια δομή μόνο για εφήβους

22:50 17/12/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Οι έφηβοι για πολλούς λόγους, βιολογικούς, συναισθηματικούς αλλά και κοινωνικούς, έχουν ανάγκη παρακολούθησης από εξειδικευμένους γιατρούς, καθώς δεν είναι ούτε παιδιά αλλά ούτε και ενήλικες. Η ανάγκη αυτή στην Ελλάδα καλύπτεται, σε επίπεδο δημοσίου, από το Ειδικό Κέντρο Εφηβικής Ιατρικής του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία». Η Φλώρα Μπακοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής και Εφηβικής Ιατρικής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

και επιστημονικά υπεύθυνη του Ε.Κ.Ε.Ι., μίλησε αποκλειστικά στο ert.gr και στην Τζένη Χαραλαμπίδου.

Tο Ε.Κ.Ε.Ι. λειτουργεί σε ξεχωριστό χώρο από το κεντρικό νοσοκομείο, έχει ξεχωριστή είσοδο και στερείται στίγματος.

Συνέντευξη στην Τζένη Χαραλαμπίδου

Από το 2005, στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» λειτουργεί μια πρωτοποριακή δομή για τα ελληνικά δεδομένα, το Ειδικό Κέντρο Εφηβικής Ιατρικής (Ε.Κ.Ε.Ι.) που, μάλιστα, από το 2010 φιλοξενεί τη μοναδική στον κόσμο έδρα της UNESCO για την Εφηβική Ιατρική με επικεφαλής τον δρ. Γεώργιο Χρούσο.

Η μονάδα είναι μέρος της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και παρέχει όλες σχεδόν τις υπηρεσίες που αφορούν στους εφήβους, ηλικίας 8-21 ετών. Η διεπιστημονική ομάδα του Ειδικού Κέντρου Εφηβικής Ιατρικής του Νοσοκομείου Παίδων αποτελείται από παιδίατρους Εφηβικής Ιατρικής, διαιτολόγους, ψυχολόγους, παιδοψυχίατρους, ειδικούς παιδαγωγούς, συνεργαζόμενους γυναικολόγους, παιδογυναικολόγους και παιδοενδοκρινολόγους.

Η δρ. Φλώρα Μπακοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής και Εφηβικής Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικά υπεύθυνη του Ε.Κ.Ε.Ι., μίλησε αποκλειστικά στο ert.gr και στην Τζένη Χαραλαμπίδου για το Ε.Κ.Ε.Ι. το οποίο αποτελεί μια δομή φιλική προς τους εφήβους και τους νέους, λειτουργεί δηλαδή σε ξεχωριστό χώρο από το κεντρικό νοσοκομείο, έχει ξεχωριστή είσοδο και στερείται στίγματος.

«Αυτό σημαίνει ότι ο έφηβος δεν νοιώθει ότι πηγαίνει στο νοσοκομείο. Αισθάνεται ότι πηγαίνει σε μια φιλική δομή για να συζητήσει ένα θέμα του και ίσως μέσω της συζήτησης αυτής να μιλήσει για άλλα θέματα που τον απασχολούν και που θα προκύψουν και αφορούν στην υγεία του. Στο Ειδικό Κέντρο Εφηβικής Ιατρικής του Νοσοκομείου Παίδων παρέχεται μια ολιστική φροντίδα για τους εφήβους και τους νέους», τονίζει η δρ. Φλώρα Μπακοπούλου.

δρ. Φλώρα Μπακοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής και Εφηβικής Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικά υπεύθυνη του Ε.Κ.Ε.Ι.

Στη μονάδα του Ειδικού Κέντρου Εφηβικής Ιατρικής του Νοσ. Παίδων λειτουργεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός ιατρείων όπως: Αγωγής Υγείας, Πρόληψης και Εμβολιασμών, Παχυσαρκίας, Μεταβολικού Συνδρόμου, Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής, Παιδικής Εφηβικής Γυναικολογίας, Εφηβικής ενδοκρινολογίας, Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης και Σεξουαλικών Διαταραχών, Συμπεριφορών Υψηλού Κινδύνου, Ψυχολογικής Υποστήριξης και Συμβουλευτικής τόσο των εφήβων όσο και των γονέων, και το νεοσύστατο ιατρείο «Εργοφυσιολογίας, Εργομετρίας και Αθλητιατρικής».

Οι έφηβοι επισκέπτονται πρώτα από παιδίατρο εφηβικής ιατρικής (μετράται το βάρος, το ύψος, η μάζα σώματος και η αρτηριακή πίεση, εξετάζεται το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό του) και στη συνέχεια, ανάλογα με τον λόγο για τον οποίο προσήλθαν, οι έφηβοι κατευθύνονται στους κατάλληλους ειδικούς. Ακόμα και αν δεν ήταν το αρχικό αίτημά τους, έχουν τη δυνατότητα να λάβουν συστάσεις από διατροφολόγο και ψυχολογική υποστήριξη, εφόσον το επιθυμούν.

Πόσα παιδιά έχετε δει από τότε που ξεκίνησε να λειτουργεί η μονάδα και για τι ηλικίες μιλάμε;
Τώρα βλέπουμε περίπου 2.000 παιδιά τον χρόνο. Οι ηλικίες που βλέπουμε περισσότερο είναι παιδιά 11-16 ετών. Βλέπουμε και οκτάχρονα παιδιά, κυρίως για πρώιμη ήβη.

Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της υγείας των εφήβων σήμερα στην Ελλάδα;
Η έντονη παχυσαρκία και πολλά γυναικολογικά προβλήματα, διαταραχές στην περίοδο κ.ά., τα οποία πάντα προφανώς υπήρχαν, απλώς τώρα υπάρχουν δομές στις οποίες μπορούν να απευθυνθούν. Και παλιότερα υπήρχαν αυτά τα θέματα, απλά ίσως τώρα με την αύξηση της παχυσαρκίας και του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών, να έχουν αυξηθεί σε ένα ποσοστό. Επίσης, παρουσιάζεται έξαρση στα προβλήματα ψυχικής υγείας, στις αγχώδεις διαταραχές, στις καταθλιπτικές διαταραχές, στις διαταραχές πρόσληψης τροφής, στις διαταραχές συμπεριφοράς…

Θέματα αναπτυξιακά;
Έρχονται πολλά παιδιά που τους απασχολεί το χαμηλό ανάστημά τους, το οποίο έχει να κάνει και με την πρώιμη ήβη. Σε μεγάλο ποσοστό βλέπουμε ότι υπάρχει και μια παγκόσμια τάση για να υπάρχει νωρίτερη έναρξη της ήβης. Και, ίσως, αυτό οφείλεται και στην παχυσαρκία, και ίσως και σε άλλους παράγοντες όπως είναι το περιβάλλον, ενδοκρινολογικά ζητήματα, παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο…

Οι γονείς που επισκέπτονται την κλινική με παιδιά που έχουν ψυχολογικά ζητήματα συνήθως προσέρχονται με δική τους πρωτοβουλία ή ζητούν βοήθεια μετά τη συμβουλή των εκπαιδευτικών του σχολείου του παιδιού;
Είναι και οι έφηβοι που μπορεί από μόνοι τους να ζητήσουν από τον γονέα βοήθεια. Αλλά είναι και γονείς που έρχονται συνήθως όταν είναι σε απόγνωση. Ή θα έρθουν νωρίτερα, εφόσον έχουν κάποιον γνωστό που τους έχει συστήσει την κλινική.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι το θέμα της ψυχικής υγείας είναι (ακόμα) «ταμπού» στην Ελλάδα για τον γενικό πληθυσμό. Είναι και για τα παιδιά;
Είναι όντως ταμπού αλλά, παραδόξως, όσοι έρχονται εδώ το επιθυμούν. Ίσως επειδή είναι αποχαρακτηρισμένη η δομή από ψυχιατρική, στερείται του στίγματος της ψυχιατρικής -είναι γενική δομή, οπότε είναι αυτό που λέμε «δομή φιλική προς τους νέους». Αυτός που περιμένει έξω δεν ξέρει κανείς γιατί περιμένει. Και μπορεί στην επίσκεψή του να δει τον παιδίατρο της εφηβικής ιατρικής, μπορεί να δει τον διαιτολόγο και μετά να πάει και στον ψυχολόγο. Δηλαδή δεν αισθάνεται ότι πάει σε έναν επιστήμονα που είναι καθαρά της ψυχικής υγείας. Το βλέπει σαν μια φυσική συνέχεια της επίσκεψής του.

Ποιοι είναι πιο δεκτικοί στην συμβουλευτική, τα παιδιά ή οι γονείς;
Και οι δύο. Όσοι έρχονται εδώ το επιθυμούν και χαίρονται. Δηλαδή αν τους πεις «αν θέλετε να περάσετε έξω, να πούμε ορισμένα πράγματα παραπάνω» βγαίνουν με μεγάλη χαρά. Οι γονείς πιστεύω ότι είναι πλέον εξοικειωμένοι με το θέμα της εφηβείας και θέλουν να πάρουν όσο το δυνατόν κάτι καλύτερο. Αυτοί που έρχονται δεν έχουν ταμπού (πολύ σπάνια αυτό συμβαίνει). Έχουν καταλάβει ότι θέλουν το καλύτερο, θέλουν λύσεις στα προβλήματά τους.

Ισχύει ότι οι έφηβοι ξεκινούν τη σεξουαλική τους ζωή πολύ νωρίτερα από τους νέους της περασμένης 20ετίας π.χ.;
Συνήθως, οι έφηβοι που παρακολουθούμε στη δομή διαπιστώνουμε ότι έχουν τις πρώτες τους σεξουαλικές επαφές περίπου στα 15, στα 16 τους χρόνια. Κάτι που δεν αποτελεί και τόσο μεγάλη απόσταση από την ηλικία που άρχιζαν να έχουν σεξουαλική ζωή οι νέοι πριν από 20 χρόνια.

Ποιο είναι το οικονομικό κόστος;
Οι περισσότερες οικογένειες δεν πληρώνουν: αυτοί που είναι σε κάποιο ερευνητικό πρόγραμμα, εκείνοι που δεν έχουν να πληρώσουν και όσα περιστατικά είναι παραπομπές του νοσοκομείου. Όσοι έρχονται για πρώτη φορά και έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν, πληρώνουν 30 ευρώ την πρώτη επίσκεψη και μετά, για κάθε επανεκτίμηση που μπορεί να αφορά σε πολλούς ειδικούς, 10 ευρώ (σ.σ.: αυτά τα χρήματα εισπράττονται αποκλειστικά για τα έξοδα που έχει η εργασία της γραμματείας του νοσοκομείου, καθώς λειτουργούμε απογευματινές ώρες και χρειάζεται να έχουμε δική μας γραμματεία).

Η οικονομική κρίση αποτρέπει τους γονείς να καταφεύγουν με τα παιδιά τους στους ειδικούς γιατρούς;
Η οικονομική κρίση έχει ενθαρρύνει τους γονείς να αναζητούν βοήθεια σε δομές που λειτουργούν στο πλαίσιο του δημοσίου. Και αυτό είναι καλό βεβαία γιατί οι δομές αυτές, καλώς ή κακώς, δεν μπορεί να υποστηριχθούν ιδιωτικά. Ούτε οι γονείς δεν μπορούν να το αντέξουν οικονομικά. Είναι πολύ δύσκολο ιδιωτικά να στηριχτούν τέτοιες δομές. Ενώ, το πανεπιστήμιο δίνει τη δυνατότητα να προσελκύσει καλούς συνεργάτες μέσω της ανταπόδοσης της έρευνας, της εκπαίδευσης, δηλαδή έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει συνεργάτες που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά και να μειωθεί έτσι το κόστος. Μακάρι όμως να υπήρχε επιχορήγηση για να μπορέσουν αυτοί οι άνθρωποι να έχουν μία τυπική αναγνώριση.

Πόσοι γιατροί εργάζονται στη μονάδα;
Εργάζονται περίπου 20 επιστημονικοί συνεργάτες, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι μεταπτυχιακοί, κάνουν δηλαδή κάποιο μεταπτυχιακό, κάποια διπλωματική εργασία, διδακτορική διατριβή ή είναι σε κάποιο ερευνητικό πρόγραμμα. Πάντως, δεν είναι διορισμένοι, είναι εθελοντές. Κι αυτό είναι πολύ σοβαρό. Αυτός που είναι εθελοντής είναι συνήθως πολύ καλός, γιατί, για να το κάνει, θα πει ότι το αγαπάει πολύ!

info

Εδώ και δύο χρόνια, το Ειδικό Κέντρο εφηβικής Ιατρικής είναι συνεργαζόμενος φορέας των μονάδων Οικογενειακού Προγραμματισμού του Υπουργείου Υγείας. Μάλιστα, πρόσφατα εγκρίθηκε και ως μονάδα αξιολόγησης και πιστοποίησης μαθησιακών δυσκολιών.Υπάρχει, επίσης, συνεργασία και με την Ογκολογική Μονάδα Παίδων «Μαριάννα Βαρδινογιάννη». Ακόμα, όσα παιδιά επιθυμούν, μπορούν να αξιολογούνται μαθησιακά, κάτι εξαιρετικά σημαντικό διότι, δίνοντας συμβουλές και γνωματεύσεις για το σχολείο, βοηθούν στην ομαλή ένταξη των παιδιών αυτών στην εκπαιδευτική ζωή.

Για περαιτέρω πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στη γραμματεία του Ε.Κ.Ε.Ι. στα τηλέφωνα 6955 680 000 & 6975 268 978

Ρεπορτάζ: Τζένη Χαραλαμπίδου, Ελευθερία Τσαλίκη