Κλεινόν Άστυ | Εγένετο φως

00:04 28/2/2021 - Πηγή: ΕΡΤ

Όλα άρχισαν στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν το 1889 η Γενική Εταιρεία Εργοληψιών εξασφαλίζει την πρώτη άδεια για μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην καρδιά της Αθήνας -μιας πόλης αραιοκατοικημένης των μόλις 4.000 κατοίκων.

Στη συμβολή της Πανεπιστημίου με τη σημερινή Βουκουρεστίου στήνεται το «εργοστάσιο»: ένα ξύλινο παράπηγμα με μια ατμομηχανή και μια γεννήτρια.
Εκεί γεννιούνται οι πρώτες σπίθες ρεύματος, το οποίο αρχικά θα χρησιμοποιηθεί

αποκλειστικά για ηλεκτροφωτισμό, αλλά στις δεκαετίες που ακολουθούν θα αλλάξει ριζικά τη ζωή στην πόλη τόσο σε οικιακό όσο και σε βιομηχανικό/επιχειρηματικό/εμπορικό επίπεδο.

Το επεισόδιο του ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ – Ιστορίες της πόλης «Εγένετο φως» φωτίζει τη συγκλονιστική ιστορία του εξηλεκτρισμού της Αθήνας μέσα από τις πλέον κομβικές στιγμές της.

Σκιαγραφώντας την προπολεμική εικόνα, το «Εγένετο φως» μνημονεύει τις πρώτες φωταγωγήσεις δημοσίων κτιρίων, πλατειών και δρόμων της πόλης, την κόντρα του παραδοσιακού γκαζιού και φωταερίου με το νεόφερτο «ηλεκτρικό», τη δημιουργία του ΑΗΣ Φαλήρου, του πρώτου ατμοηλεκτρικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Αθήνα (και τη χώρα) χάρις το οποίο επεκτάθηκε ο φωτισμός της πρωτεύουσας και κινήθηκε ο σιδηρόδρομος και η βιομηχανία, τον τεράστιο ανταγωνισμό των εταιρειών παραγωγής/διανομής, την περιβόητη Power, αλλά και τη «μισητή σύμβασή» της επί Παγκάλου.

Με τη συμβολή των καλεσμένων αφηγητών, ο φακός του ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ κάνει στάση στην ηρωική Μάχη της Ηλεκτρικής στο Κερατσίνι. Θυμάται τους Έλληνες πεσόντες σε αυτήν τον Οκτώβριο του 1944 από τις σφαίρες της γερμανικής φρουράς του επιταγμένου εργοστασίου και του ειδικού τάγματος ανατινάξεων. Η ματωμένη νίκη όσων αντιστάθηκαν -μεταξύ των οποίων πάρα πολλοί εργαζόμενοι του εργοστασίου- αποτελεί μια από τις κορυφαίες στιγμές υπεράσπισης των υποδομών της χώρας κατά την υποχώρηση των Γερμανών. Έσωσε από την καταστροφική πρακτική των κατακτητών τη στρατηγικής σημασίας εγκατάσταση διαφυλάσσοντας τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης, τη δυνατότητα λειτουργίας της βιομηχανικής ζώνης, τη σύνδεση Αθήνας-Πειραιά μέσω του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και σημαντικά καλύτερους όρους ανοικοδόμησης για την επόμενη μέρα.

Στο μεταπολεμικό κάδρο κυριαρχεί βέβαια η ίδρυση της ΔΕΗ. Τι γέννησε τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, ποια σχέση έχει μαζί της το σχέδιο Μάρσαλ, πώς έφθασαν οι νικητές του Εμφυλίου να υιοθετήσουν την προσέγγιση των ηττημένων περί της αναγκαιότητας για μια και μοναδική κρατική εταιρεία ρεύματος; Μερικά από τα ζητήματα που ανοίγονται, καθώς οι θεατές παρακολουθούν την εντυπωσιακή εξέλιξη της εταιρείας και την επιρροή της στη ζωή των νοικοκυριών, του εμπορίου, της βιομηχανίας, από τη γέννησή της το 1950 ως την εποχή «που πήγε το ρεύμα και στο τελευταίο χωριό της χώρας».

Στο επεισόδιο «Εγένετο φως» μιλούν με αλφαβητική σειρά οι:

Κωνσταντίνος Αμπελιώτης (Καθηγητής Χαροκοπείου Πανεπιστημίου), Αλέξανδρος Βερναρδάκης (Πρώην Τεχνικός Υπάλληλος ΔΕΗ), Αθανάσιος Κραβαρίτης (Πρώην Γενικός Διευθυντής Ανάπτυξης ΔΕΗ), Ελένη Κυραμαργιού (Ιστορικός), Δρ Μαρία Μαυροειδή (Τομεάρχης Αρχείων και Βιομηχανικής Κληρονομιάς ΔΕΗ Α.Ε.), Νικόλαος Παντελάκης (Ιστορικός), Φλώρα Παπαδέδε (Εργαζόμενη ΑΔΜΗΕ), Γεώργιος Μ. Σαρηγιάννης (Ομότιμος Καθηγητής Ε.Μ. Πολυτεχνείου), Αριστοτέλης Τύμπας (Καθηγητής Ιστορίας Τεχνολογίας, Τμήμα Ιστορίας & Φιλοσοφίας Επιστήμης ΕΚΠΑ), Ευαγγελία Χατζηκωνσταντίνου (Δρ Αρχιτέκτονας – Πολεοδόμος), Γεωργία Χειρχαντέρη (Δρ Αρχιτέκτων – Μηχανικός – Λέκτορας Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής)

Σενάριο – Σκηνοθεσία: Γιάννης Χαριτίδης
Σύνταξη: Χριστίνα Τσαμουρά – Δώρα Χονδροπούλου
Διεύθυνση φωτογραφίας: Δημήτρης Κασιμάτης GSC
Μοντάζ: Παντελής Λιακόπουλος
Ηχοληψία: Κώστας Κουτελιδάκης
Μίξη Ήχου: Δημήτρης Μυγιάκης
Διεύθυνση Παραγωγής: Τάσος Κορωνάκης
Οργάνωση Παραγωγής: Ήρα Μαγαλιού
Έρευνα Αρχειακού Υλικού: Νάσα Χατζή
Μουσική Τίτλων: Φοίβος Δεληβοριάς
Τίτλοι αρχής: Αφροδίτη Μπιτζούνη
Εκτέλεση Παραγωγής: Μαρίνα Ευαγγέλου Δανέζη για τη Laika Productions
Μια παραγωγή της ΕΡΤ ΑΕ

Το άρθρο Κλεινόν Άστυ | Εγένετο| Εγένετο φως εμφανίστηκε πρώτα στο ERT.GR.