«Κοινοί ιεροί τόποι» σε τρία μουσεία της Θεσσαλονίκης

11:25 19/9/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου εγκαινιάζεται η τριμερής έκθεση «Κοινοί ιεροί τόποι» που συνδιοργανώνουν το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο των φετινών «Δημητρίων». Πρόκειται για μια από τις πιο ιδιαίτερες και μαζί φιλόδοξες εκθέσεις που παρουσιάζονται στη Βόρεια Ελλάδα.

Pélerinage

chrétien dans les rues de Jérusalem devant un magasin d’un musulman qui fait sa prière

Όπως έκαναν στο παρελθόν για αιώνες, έτσι και σήμερα πολλοί Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι και Εβραίοι προσεύχονται σε ιερά που ανήκουν σε μια άλλη θρησκεία. Η ύπαρξη κοινών ιερών τόπων είναι ένα γνωστό φαινόμενο με βαθιές ρίζες στη Μεσόγειο, το οποίο φανερώνει τη διαπερατότητα των ορίων μεταξύ των θρησκευτικών κοινοτήτων. Παρά τις θεολογικές διαφορές, οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες μοιράζονται ένα σύνολο κοινών στοιχείων ως προς τις πεποιθήσεις, τις τελετουργίες, τα ιερά πρόσωπα και τους ιερούς τόπους. Ωστόσο, οι διασταυρώσεις αυτών των στοιχείων δεν στερούνται ασάφειας και μπορούν να οδηγήσουν σε συγκρούσεις. Ο μεσογειακός κόσμος, επομένως, έχει να προσφέρει πολλά παραδείγματα διαμοιρασμού και αμοιβαιότητας, αλλά και διαχωρισμού ή διαίρεσης.Η τριμερής έκθεση Κοινοί Ιεροί Τόποι διερευνά το φαινόμενο αυτό εντοπίζοντάς το σε συγκεκριμένα παραδείγματα και γεωγραφικά πλαίσια, αναδεικνύοντας τη συνύφανση συμβόλων και μορφών, πρακτικών και τόπων που το καθορίζουν.

Η Θεσσαλονίκη, μια πόλη στην οποία έχουν ιστορικά ακμάσει οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, αλλά και ένα μέρος που βρίσκεται στο μεσογειακό σταυροδρόμι της μετανάστευσης, είναι ένα ιδανικό σημείο για την αφήγηση των Κοινών Ιερών Τόπων. Η τριμερής έκθεση, που σχεδιάστηκε ως ένα είδος προσκυνήματος στην πόλη, αποκαλύπτει διαφορετικές πτυχές του «μοιράσματος του ιερού», ιστορικού και σύγχρονου.

Στη Θεσσαλονίκη, η έκθεση αποτελείται από τρία μέρη, τα οποία παρουσιάζονται σε τρεις χώρους: στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και στο Γενί Τζαμί (Παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο). Η εκδοχή είναι αποτέλεσμα μιας βαθιάς αναθεώρησης, που περιέλαβε πολλά νέα στοιχεία: αρχειακό υλικό, φωτογραφίες, ταινίες και σύγχρονη τέχνη.

Με βάση υλικό ανθρωπολογικής έρευνας, διαφορετικές εκδοχές της έκθεσης παρουσιάστηκαν στο Μουσείο Πολιτισμών της Ευρώπης και της Μεσογείου (MuCEM) στη Μασσαλία (2015) και στο Μουσείο Μπαρντό στην Τύνιδα (2016). Επόμενες προγραμματίζονται για το Παρίσι, το Μαρακές, τη Νέα Υόρκη και την Κωνσταντινούπολη.

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Το πρώτο μέρος της έκθεσης στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης προσφέρει στον επισκέπτη μια εμπειρία που βασίζεται στη σύζευξη της σύγχρονης τέχνης με την ανθρωπολογική έρευνα. Η ανθρωπολογική μαρτυρία περιγράφει ιερά αφιερωμένα σε προφήτες και πατριάρχες, στην Παναγία και σε αγίους που τιμώνται από διαφορετικές θρησκείες.

Παράλληλα, τα έργα σύγχρονης τέχνης λειτουργούν ως νέοι τόποι διαπραγμάτευσης εννοιών του ιερού. Φωτογραφίες, έργα τέχνης, εικόνες, ανθρωπολογικά τεκμήρια συμπλέκονται, ανανοηματοδώντας την έννοια της θρησκευτικής συνύπαρξης. Μέσω των έργων σύγχρονης τέχνης, τίθενται ερωτήματα γύρω από τη δύναμη των θρησκευτικών συμβόλων και παραδόσεων, καθώς και των πρακτικών οι οποίες βρίσκονται στον πυρήνα ή στις παρυφές της θρησκείας και της πίστης.

Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Το δεύτερο μέρος της έκθεσης στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης παρουσιάζει ένα φωτογραφικό οδοιπορικό ακολουθώντας τις πολυποίκιλες γεωγραφίες και κοινότητες ιερών τόπων της Μεσογείου. Φωτίζει ενεργούς τόπους συνύπαρξης και αμοιβαιότητας, αλλά και αντίθετα, περιπτώσεις διεκδίκησης που φτάνουν στα όρια της σύγκρουσης και του φυσικού διαχωρισμού. Όλα αυτά, μέσα από ένα πανόραμα φωτογραφικών προσεγγίσεων, όπου το αρχειακό υλικό διαπλέκεται με το σύγχρονο φωτογραφικό ντοκουμέντο και η επιστημονική ερευνητική καταγραφή με τις προσωπικές αναμνηστικές φωτογραφίες των ίδιων των προσκυνητών και μυστών αυτών των τόπων.

Γενί Τζαμί

Το τρίτο μέρος της έκθεσης, στο Γενί Τζαμί, παρουσιάζει μια ιστορική αφήγηση της πόλης της Θεσσαλονίκης με έμφαση στις ωσμώσεις μεταξύ των τριών μεγάλων θρησκευτικών κοινοτήτων, ως μέρος τόσο του θεσμικού περιβάλλοντος, όσο και της συνύπαρξης σε καθημερινό επίπεδο. Θεσμικές επαφές, λαϊκές θρησκευτικές αλληλεπιδράσεις, μαρτυρίες περιηγητών και ιστορίες συνύπαρξης σε συγκεκριμένους ιερούς τόπους αναδεικνύονται ως πολύτιμα θραύσματα μιας εμπειρίας της πόλης που έχει πλέον απολεσθεί και μιας μνήμης που φθίνει: της Θεσσαλονίκης ως πόλης που κάποτε μοιράζονταν διαφορετικές εθνοτικές και θρησκευτικές κοινότητες.

Σύλληψη–Γενική επιμέλεια

Dionigi Albera

IDEMEC, CNRS–Aix–Marseille University, France

Karen Barkey

University of California, Berkeley, USA

Δημήτρης Παπαδόπουλος

Τμήμα Ανθρωπολογίας, Western Michigan University, USA

Manoël Pénicaud

IDEMEC, CNRS–Aix–Marseille University, France

■ ΜΜΣΤ

Επιμελήτρια: Θούλη Μισιρλόγλου

Βοηθός επιμελητή: Miguel Fernandez Belmonte

ΜΦΘ

Επιμελητής: Στέργιος Καράβατος

Βοηθός επιμελητή: Δανάη Τεζαψίδου

Έρευνα: Όλγα Μούτσιανου

Επιστημονικός σύμβουλος: Γιώργος Μαυρομμάτης

▲ ΓΕΝΙ ΤΖΑΜΙ

Επιμελήτρια: Θούλη Μισιρλόγλου

Βοηθός επιμελητή: Miguel Fernandez Belmonte

Έρευνα: Χάρης Ραϊτσίνης

Επιστημονικός σύμβουλος: Παναγιώτης Πούλος

Συνεργαζόμενοι φορείς

Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς, Βρετανική Σχολή Αθηνών,Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης, ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ Θεσσαλονίκης, IDEMEC, CNRS, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μουσείο Μπενάκη, Museum of European and Mediterranean Civilizations, Κεντρική Βιβλιοθήκη ΑΠΘ,Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, SATIS, Aix-Marseille University

ΔΙΗΜΕΡΟ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ

ΣΑΒΒΑΤΟ 23.09.2017, εγκαίνια
Tα εγκαίνια θα τελέσει ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, κ. Γιάννης Μπουτάρης:
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης / 20.00
Γενί Τζαμί / 22.00 – Συναυλία Σαββίνας Γιαννάτου

ΚΥΡΙΑΚΗ 24.09.2017
Διεθνές Workshop
Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης / 9.30-19.00

Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης διοργανώνει σε συνεργασία με το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και τον Δήμο Θεσσαλονίκης μια τριμερή έκθεση με τίτλο Κοινοί Ιεροί Τόποι.

Η Θεσσαλονίκη, μια πόλη στην οποία έχουν ιστορικά ακμάσει οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, αλλά και ένα μέρος που βρίσκεται στο μεσογειακό σταυροδρόμι της μετανάστευσης, είναι ένα ιδανικό σημείο για την αφήγηση των Κοινών Ιερών Τόπων. Με πλούσιο ανθρωπολογικό υλικό, τεκμήρια, μαρτυρίες και έργα σύγχρονης τέχνης, αποτελεί μια μεγάλη, διεθνή διοργάνωση

Χώροι
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Γενί Τζαμί

Διάρκεια εκθέσεων
23 Σεπτεμβρίου – 31 Δεκεμβρίου 2017

Exhibition’s Duration
23 September-31 December 2017

Εκθεσιακοί χώροι και ώρες λειτουργίας
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Εγνατία 154 (ΔΕΘ-Helexpo), 546 36 Θεσσαλονίκη
τηλ.: 2310-240002
mmcart@mmca.org.gr
www.mmca.org.gr
Πέμπτη 10:00-22:00, Παρασκευή & Σάββατο 10:00-18:00, Κυριακή 11:00-15:00, Δευτέρα έως Τετάρτη κλειστά

Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Αποθήκη Α’, Λιμάνι Θεσσαλονίκης
τηλ.: 2310-566716
info.thmp@culture.gr / press.thmp@culture.gr
www.thmphoto.gr
Τρίτη/Τετάρτη/Πέμπτη/Σάββατο/Κυριακή 11:00-19:00, Παρασκευή 11:00-22:00, Δευτέρα κλειστά

Γενί Τζαμί (Παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο)
Αρχαιολογικού Μουσείου 30, 546 41 Θεσσαλονίκη
τηλ.: 2310-857978
pinakothiki@thessaloniki.gr
www.thessaloniki.gr
Τρίτη ως Παρασκευή 10:00-18:0, Σάββατο 11:00-15:00, Κυριακή & Δευτέρα κλειστά

ΛΕΖΑΝΤΕΣ:

1.Τάσσος Βρετός (φώτο εξωφ)

2. Frank Pourcel

3. Sinai Monastery of St. Catherine

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords