Κομοτηνή: Κιβωτός Παράδοσης, Ιστορίας και Λαογραφίας στη Μέση της θάλασσας

11:28 23/7/2018 - Πηγή: ΕΡΤ

Ένα σπαθί από την Μικρασιατική Εκστρατεία, ένα νυφικό εκατό και πλέον χρόνων, ένας πλούτος αμύθητης αξίας που ήρθε στον προσκήνιο χάρη στις φροντίδες των κατοίκων, στην αγάπη, στην επιμονή και στο πείσμα γυναικών που φύλαξαν, έβγαλαν στην επιφάνεια και παρουσιάζουν στο κοινό ό,τι έχει σχέση με την παράδοση, την ιστορία και την λαογραφία του τόπου. Αντικείμενα πολύτιμης συναισθηματικής αξίας που «μιλούν» για τις ζωές των προσφύγων, που ήρθαν από το Καρλικιό της Ανατολικής Θράκης και ρίζωσαν στην Μέση ξεκινώντας από την αρχή.

Ο Δήμαρχος Κομοτηνής, Γιώργος Πετρίδης εγκαινιάζει

τη λειτουργία του Μουσείου.

Ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα
Η κα Πασχαλιώ Γεωργούδη, μια ηλικιωμένη, ζεστή, φιλόξενη γυναίκα της Μέσης, έφερε τα παλιά τραπεζομάντηλα της πεθεράς της, τους σοφράδες όπου η οικογένεια έτρωγε, τα καλαθάκια με το οποία τα παιδιά τραγουδούσαν τα κάλαντα του Λαζάρου και έπλεξε κάλτσες και τσουράπια, αυτή τη φορά για να γίνουν εκθέματα στο Μουσείο. « θυμήθηκα τα νιάτα μου.» λέει εκείνη και δεν κρύβει την ικανοποίηση της για το αποτέλεσμα. Εξίσου συγκινημένη και η κα Δέσποινα Καμπάνταη με τον ίδιο ενθουσιασμό δηλώνει ότι ήταν όνειρο ζωής. «Είχαμε επιχειρήσει και παλιότερα. Είχαμε πολλά πράγματα μαζεμένα, μαζέψαμε ακόμη περισσότερα και το όνειρο έγινε πραγματικότητα. Θυμηθήκαμε τις μαμάδες μας, τις γιαγιάδες μας. Φέραμε ρούχα εκατό και πλέον χρόνων, πήραμε ζωή κοντά σ’ αυτό. Θα μείνει στα παιδιά και στα εγγόνια και στα παιδιά αυτών και θα το έχουν.» δήλωσε η ίδια πολύ συγκινημένη και ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα.

Η κα Νατάσα Λιβεριάδου στο πλευρό των γυναικών που πρωτοστάτησαν διακρίνεται η κα Βαρβάρα Τσίτσιρα, ζωγράφος.

Νυφικό του 1900 και ξιφολόγχη από την Μικρασιατική Εκστρατεία
«Μαέστρος» αυτής της όμορφης πρωτοβουλίας η κα Γεωργούδη Γιάννα, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Μέσης και Φίλων Καρλικιοτών, (οι προπαππούδες και οι προγιαγιάδες τους ήρθαν από το Καρλίκιο πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη). « Ήταν ένα όνειρο ζωής γιας μας. Το σκεφτόμασταν πριν πολλά χρόνια, στην συνέχεια το αφήσαμε και τώρα, πρώτος στόχος του νέου Δ.Σ. του Συλλόγου, που ανέλαβε πριν πέντε μήνες, ήταν αυτός, να μην κάνουμε τίποτα άλλο παρά μόνο το μουσείο. Ο Δήμαρχος Κομοτηνής, ο κος Γιώργος Πετρίδης και η πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτισμού Παιδείας κι Αθλητισμού, η κα Νατάσα Λιβεριάδου ήταν πολύ θετικοί.» δήλωσε στην ΕΡΤ Κομοτηνής σημειώνοντας πως τα εκθέματα είναι όλα από τα σπίτια του χωριού. «Οι προίκες των γιαγιάδων μας. Άνοιξαν μπαούλα, άνοιξαν αποθήκες, ένα απίστευτο υλικό, που δεν περιμέναμε ούτε εμείς ότι θα το μαζέψουμε. Υπάρχει νυφικό του 1900 και ξιφολόγχη από την Μικρασιατική Εκστρατεία. Ένα μικρό δείγμα. Και η συναισθηματική αξί α είναι τεράστια.»

Να γνωρίσουν οι νέοι, να θυμηθούν οι παλαιότεροι
Όπως δηλώνει ηα κα Πρόεδρος όλοι οι κάτοικοι της Μέσης βοήθησαν. Πάρα πολλά αντικείμενα έχουν έρθει από το Καρλίκιο. «Πρέπει να μάθουμε, να γνωρίσουμε, να μην χάσουμε τις ρίζες μας. Να δείξουμε στα παιδιά πώς ζούσαν οι γυναίκες τότε, μια αίθουσα είναι αφιερωμένη στη ζωή της γυναίκας εκείνης της εποχής, στην κουζίνα της. Να δουν οι νέοι και οι νέες πώς πάλευαν τότε με τι φτώχεια, με τι μέσα, μήπως και εκτιμήσουμε εμείς κάποια πράγματα που έχουμε σήμερα. Και φυσικά να θυμηθούν και οι πιο παλιοί. Προσπαθούν να μας σβήσουν την παράδοση, να ξεχάσουμε δηλαδή από πού ήρθαμε, με ποιόν τρόπο ήρθαμε και ποιοι είμαστε.» δηλώνει η δραστήρια πρόεδρος και δεν κρύβει την συγκίνησή της. «Όταν πρωτόπιασα ένα αντικείμενο δεν μπορούσα να συγκρατήσω τα δάκρυά μου. Μόνο με τη σκέψη ότι τα αντικείμενα αυτά τα είχαν οι προγιαγιάδες μας το συναίσθημα που νιώθω είναι απίστευτο.» εξομολογείται.

Παρούσες και παρόντες στην τελετή εγκαινίων ήταν, μεταξύ άλλων, και οι: Ν. Λιβεριάδου, Ε. Λαφτσή, Τ. Χαρίτου, Φ.Καζάκου, Κ. Στογιαννίδου, Δ. Πολιτειάδης

Τέλος, δεν παραλείπει να στείλει το μήνυμά της «Οι καινούργιες γενιές», όπως λέει, «πρέπει να τιμήσουμε τις παλιές και να κρατήσουμε λίγο την παράδοσή μας. Η παράδοση μας είναι το μέλλον μας. Σκοπός μας δεν είναι να κάνουμε ένα μουσείο που σε μια βδομάδα θα κλείσει, αλλά να μπορεί να δέχεται επισκέψεις. Το έχουμε σκεφτεί, θα κλείνονται ραντεβού και θα το επισκέπτεται όποιος το επιθυμεί. Θέλουμε να φέρουμε σχολεία, συλλόγους. Ένας σύλλογος από τα Γιάννενα, είδε στην ιστοσελίδα μας τι έχουμε κάνει, και επικοινώνησε μαζί μας συγχαίροντάς μας για τη δουλειά που έγινε. Ας το αξιοποιήσουμε το ενδιαφέρον τους και να προβάλλουμε τον τόπο μας. Θα μπορούσε να ενταχθεί σε πρόγραμμα ξενάγησης των ξενοδοχείων και να αποτελεί στάση για τους επισκέπτες της περιοχής.»

Μια τρέλα, μια αρχή…
Η κα Καραπασχάλη Σοβατζίδου Αρχοντούλα, με καταγωγή από τη Μέση, συνέβαλε κι εκείνη στην οργάνωση του Μουσείου οι πρόγονοι της ήρθαν από την Ανατολική Θράκη, από το Καρλίκιο, έτσι στην τελετή των εγκαινίων είχε λόγους πολλούς να είναι συγκινημένη. «Η «ψυχή» του Μουσείου είναι η κα Δέσποινα, η κα Πασχαλή, η Χριστίνα, οι γυναίκες του χωριού που είχαν στήσει στο παρελθόν την έκθεση κάποιων αντικειμένων, το είχαν δουλέψει. Αποφασίσαμε να στηθεί μόνιμα. Τα έξοδα για τη διαμόρφωση του, πάλι από όλους τους χωριανούς καλύφθηκαν. Η βαφή, η συντήρηση έγινε πάλι με τα χέρια μας. Απορώ κι εγώ πώς σε δύο μήνες τα καταφέραμε.» δηλώνει μιλώντας για την προσπάθεια της προετοιμασίας σημειώνοντας πως συμμετείχαν όλοι, από τις μεγαλύτερες μέχρι τα εγγόνια τους.

«Ήταν πολύ σημαντική για μας η παρουσία της ζωγράφου, της κας Βαρβάρας Τσίτσιρα, που έδωσε πνοή κι έστησε ένα ωραίο μουσείο.» σημειώνει προσθέτοντας πως το μήνυμα που στέλνει αυτός ο χώρος είναι «ότι έχουμε κάτι που μας μένει, έχουμε τις μνήμες που θα μείνουν και στα εγγόνια μας. Έτρεχαν όλα μαζί να στήσουν, να μεταφέρουν, να δουν. Θυμηθήκαμε αντικείμενα και ονομασίες που ούτε τις είχαμε ξεχάσει, ένας με τον άλλον τα θυμηθήκαμε και νιώσαμε πολύ καλά. Έχει «ζεστάνει» όλο το χωριό αυτή η προσπάθεια. Χρειάστηκε μόνο μια αρχή που έγινε από δύο τρεις γυναίκες και ακολούθησαν όλοι. Όλα θέλουν μια σπίθα, μια τρέλα.»
Φώτο: Στιγμιότυπα από τα εγκαίνια του Μουσείου στη Μέση και τον εσωτερικό του χώρο ρεπορτάζ-κείμενο-φωτογραφίες:Μαρία Νικολάου

www.ert.gr