Κομοτηνή: Ο αρχαιολογικός πλούτος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης

17:06 8/2/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

«Το σημαντικότερο μάθημα που μου χάρισε η Αρχαιολογία είναι η υπομονή. Η υπομονή να πατάξεις το χρόνο, τις δράσεις των ανθρώπων , την αέναη μεταβολή του τόπου. Την υπομονή να μελετήσεις ό,τι έρχεται στο φως και να τα δημοσιεύσεις» δηλώνει η Κωνσταντίνα Καλλιντζή, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης. Από το 1986 ζει συνεχώς στη Θράκη κι εκείνο που κρατά στην ψυχή της είναι η σχέση της με τους ανθρώπους, τους συναδέλφους της, αλλά και το αρχαιολογικό τοπίο.

Ποια είναι η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης

Η

Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης έχει τις περισσότερες αρχαιολογικές θέσεις της στο Νότιο Τμήμα του Νομού, το πεδινό. Εκτός από τα ίδια τα Άβδηρα όλες είναι αφανείς με την έννοια ότι δεν τις γνωρίζει ο κόσμος. Επιφανειακή κεραμική, οικοδομικά κατάλοιπα μέσα στα χωράφια ή κατάλοιπα αρχαίων λατομείων στα βουνά είναι ότι έχει απομείνει. Στην ίδια την Ξάνθη υπάρχουν Ναοί με βυζαντινό και μεταβυζαντινό ενδιαφέρον και στα ορεινά υπάρχουν αφανείς αρχαιολογικές θέσεις, αλλά και τα γνωστά σε όλους Φρούρια. Φρούρια θρακικά, ελληνιστικά, ρωμαϊκά, βυζαντινά που στεφανώνουν τα βουνά και δημιουργούσαν τότε μια ζώνη προστασίας στους κατοίκους της εκάστοτε εποχής και σήμερα δημιουργούν μια ζώνη αρχαιολογικού, τουριστικού ενδιαφέροντος. Από τα Φρούρια αυτά το πιο γνωστό είναι το Φρούριο της Καλύβας που είναι επισκέψιμο όπως και ο μακεδονικός τάφος της Σταυρούπολης, στα Κομνηνά.

Από τις Κλαζομένες οι πρώτοι κάτοικοι

Σύμφωνα με την Κωνσταντίνα Καλλιντζή, το οργανωμένο και επισκέψιμο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου των Αβδήρων και το ίδιο το Μουσείο δέχεται επισκέψεις εντός κι εκτός Θράκης αποτελώντας πόλο έλξης. «Είναι ένα μουσείο καμωμένο στα μέτρα του μέσου επισκέπτη, να καταλάβει πώς περνούσαν οι αρχαίοι Αβδηρίτες γιατί είναι ένα Μουσείο που αφορά αποκλειστικά την πόλη των Αβδήρων και να νιώσει πώς θα κάνανε αντίστοιχες μ’ αυτόν δραστηριότητες» εξηγεί η κα Καλλιντζή. Η περιοχή των Αβδήρων πρωτοκατοικήθηκε από τα νεολιθικά χρόνια. Η αρχαία πόλη κατοικήθηκε γύρω στα μέσα του 7ου αιώνα από κατοίκους προερχόμενοι από τις Κλαζομενές της Μικράς Ασίας και μετά από έναν αιώνα από κατοίκους από την πόλη Τέως της Χερσονήσου της Ερυθραίας. Τα Άβδηρα είχαν ακμή και παρακμή αλλά ουδέποτε έπαψαν να κατοικούνται στο διάβα των αιώνων.

Πληροφορίες από τα κοιμητήρια

Στα κοιμητήρια των Αβδήρων αναφέρεται η τελευταία μελέτη της κας Καλλιντζής. «Ο τόπος που έχει ταφεί κανείς, το τι έχει πάρει μαζί του μαρτυρά την ίδια τη ζωή. Δεν είναι τόσο μέρος θανάτου για μας, όσο μέρος ζωής» δηλώνει η κα Καλλιντζή σημειώνοντας ότι αυτός ο χώρος έχει αλλάξει πάρα πολύ στη διάρκεια των χρόνων που πέρασαν. Οι χρήσεις γης ήταν τόσες πολλές και διαφορετικές, που έκαναν μια πεδινή περιοχή, μια «θάλασσα» από τύμβους, μικρούς και μεγάλους, να ισοπεδώνονται, να σβήνουν, να καταστρέφονται και σήμερα να μην υπάρχουν.

Σχέδια για το μέλλον

Προτάσεις για το ΟΧΕ, δύο έργα που εγκρίθηκαν σε πρώτη φάση από τον αείμνηστο Περιφερειάρχη Γιώργο Παυλίδη, είναι τα αμέσως επόμενα σχέδια της Εφορείας, το ένα ονομάζεται «αρχαιολογικό πάρκο Αβδήρων» και καλύπτει μια πολύ μεγάλη περιοχή, από τα Άβδηρα φτάνοντας μέχρι και το Πόρτο Λάγος. «Θα σημανθούν οι χώροι με πινακίδες και πληροφορίες» δηλώνει η κα Καλλιντζή. Το δεύτερο, όπως εξηγεί, είναι ένα έργο στατικό αφορά το Πολύστηλο και το Πόρτο Λάγος, πρόκειται για την ανάδειξη και την συντήρηση αυτών των δύων αρχαιολογικών χώρων που θα ενταχθούν μέσα στο Πάρκο.

Πληγή η αρχαιοκαπηλία

Μια μεγάλη πληγή αποτελεί η αρχαιοκαπηλία. «Ο αρχαιολογικός χώρος των Αβδήρων έχει γίνει πολλές φορές στόχος των αρχαιοκαπήλων με οικτρά αποτελέσματα. Καταστροφές τάφων σύληση, κανείς δεν ξέρει τι έχει αρπαχθεί και πού βρίσκεται. Η στάση μας είναι και προστατευτική και αμυντική. Με ελλιπές προσωπικό ότι μπορούμε κάνουμε. Υπήρχαν χρόνια πολύ πιο δύσκολα, όπως το 2012-2013 όταν κάθε εβδομάδα ανακαλύπταμε συλημένους τάφους» δηλώνει η κα Καλλιντζή. Αξίζει να σημειωθεί ότι λόγω έλλειψης προσωπικού ο αρχαιολογικός χώρος των Αβδήρων είναι κλειστός από την 1η Ιανουαρίου, γιατί τελείωσε η σύμβαση φυλάκων. «Για τον Φεβρουάριο έχουμε καταφέρει να τον ανοίξουμε της Κυριακές και την Καθαρή Δευτέρα. Πολλές φορές έρχονται επισκέπτες και βρίσκουν το χώρο κλειστό. Ευτυχώς που βρίσκουν το Μουσείο ανοιχτό.» σημειώνει η έμπειρη αρχαιολόγος μην κρύβοντας την πικρία της.
Φώτο:Κωνσταντίνα Καλλιντζή Φωτογράφος:Μαρία Νικολάου