Κομοτηνή: Οι Σεϊμένηδες και οι Πιτεράδες στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ

19:46 18/2/2018 - Πηγή: ΕΡΤ

Ο δημοσιογράφος Θωμάς Σίδερης είχε την έρευνα-επιμέλεια και παρουσίαση της εκπομπής.

Οι «Σεϊμένηδες και Πιτεράδες», το έθιμο που έφεραν οι πρόγονοι των Σιδηροχωριτών από το Σαμόκοβο της Ανατολικής Θράκης φιλοξένησε η εκπομπή «Αφύλακτη Διάβαση» στο Πρώτο Πρόγραμμα, σε ένα αφιέρωμα στις Αποκριές των Ελλήνων. Σε ένα ραδιοφωνικό «ταξίδι» από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία, στα Κύργια Δράμας, στη Ροδόπη, στην Κοζάνη, στο Γαλαξίδι, στη Χίο, στη Νάουσα της Πάρου, στην Κόρωνο και στον Κινίδαρο της Νάξου. Για το έθιμο,

που ακόμη και σήμερα παρουσιάζεται στο Νέο Σιδηροχώρι, μίλησε στο Πρώτο Πρόγραμμα ο πρόεδρος του Μορφωτικού Ομίλου Νέου Σιδηροχωρίου, ο κος Γιάννης Κυριαζής.

Ποιοί ήταν οι Σεϊμένηδες και Πιτεράδες

«Οι Σεϊμένηδες και Πιτεράδες ήταν και οι δύο μασκαρεμένοι. Διέφεραν,όμως, και ως προς την εμφάνιση και ως προς τη συμπεριφορά τους. Οι Σεϊμένηδες, η τουρκική τους ονομασία είναι ένοπλος φρουρός με παραδοσιακή ενδυμασία,φορούν κόκκινο πτυχωτό φουστάνι, συνήθως ήταν κρεβατόγυρος, κόκκινο μισοφούστανο το οποίο ονομάζεται γουνέλα, μία άσπρη πουκαμίσα την καμιζόλα, χρωματιστές μαντίλες στους ώμους και από μέσα φορούν κόκκινο γιλεκάκι. Είχαν μια αρματοθήκη στη μέση γεμάτη με πιστόλες και με μαχαίρια και στον ώμο κρατούσαν μακρύκανο όπλο ενώ φορούσαν και κόκκινο φεσάκι στο κεφάλι τους με άσπρο τσεμπέρι.» είπε ο κος Κυριαζής. Αναφερόμενος δε στους Πιτεράδες πρόσθεσε «Οι Πιτεράδες από την άλλη ήταν αστεία μασκαρεμένοι άνθρωποι κάθε ηλικίας. Γυρνούσαν στο χωριό σε ξεχωριστή πορεία από τους Σεϊμένηδες, χόρευαν αστεία, έλεγαν άσεμνα στιχάκια και στο τέλος συγκεντρώνονταν στην πλατεία του χωριού μαζί με τους Σεϊμένηδες, όπου εκεί ακολουθούσε λαϊκό γλέντι.»

Όσον αφορά στον συμβολισμό ο κος Κυριαζής σημείωσε πως «Οι Σεϊμένηδες συμβόλιζαν την εθνική καταβολή των Ελλήνων Σιδηροχωριτών στο Σαμάκοβο της Ανατολικής Θράκης, οι οποίοι υπό οθωμανική κυριαρχία δεν μπορούσαν να το δείξουν αυτό και μόνο αυτή την ημέρα και με πρόσχημα το έθιμο μπορούσαν.» Η δε λέξη «Πιτεράς» προέρχεται, όπως είπε ο δραστήριος πρόεδρος, από τη λέξη πίτουρα, που χρησιμοποιούσαν για να βάψουν το πρόσωπό τους και να μασκαρευτούν.

Ο Πολιτισμός ενώνει τους ανθρώπους δεν τους διαιρεί.
«Η μορφή των Σεϊμένηδων παραπέμπει στις τελετές που γινόταν στην Ελλάδα, υπαινισσόταν την προσδοκία της μελλοντικής απελευθέρωσης.» δήλωσε ο κος Κυριαζής τονίζοντας την ανάγκη αυτού του είδους οι παραδόσεις να τηρούνται ακόμη και σήμερα «Θα πρέπει τις παραδόσεις μας να τις τηρούμε, να περνούν από γενιά σε γενιά, να μην ξεχνάμε γιατί είναι στοιχεία τα οποία αναφέρονται στην εθνική μας ταυτότητα, στην πορεία μας στο χρόνο, είναι στοιχεία συνεκτικά, συνεισφέρουν στην κοινωνική συνοχή. Είναι ο πολιτισμός μας. Ο Πολιτισμός ενώνει τους ανθρώπους δεν τους διαιρεί. Έτσι, αναπτύσσεται η κοινωνία και προχωρά παρακάτω.»
Φώτο: Γιάννης Κυριαζής, Θωμάς Σίδερης Φώτο-ρεπορτάζ-κείμενο:Μαρία Νικολάου