Κομοτηνή: Στα ίχνη των Ηπειρωτών

19:26 7/2/2018 - Πηγή: ΕΡΤ

Στα ίχνη των Ηπειρωτών του Βορείου Έβρου βρίσκεται ο Σπύρος Ευσταθίου, αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού και μεταπτυχιακός φοιτητής στο Τμήμα Ιστορίας Εθνολογίας του Δ.Π.Θ.. Υπό την επιστημονική καθοδήγηση του καθηγητή Βασίλη Δαλκαβούκη «άγγιξε» ένα θέμα το οποίο δεν το έχει ερευνήσει κανείς και τον αφορά άμεσα, ως Ηπειρώτης στην καταγωγή.

Ο ντόπιος πληθυσμός της περιοχής του Βορείου Έβρου, όπου διαμένει τα τελευταία οκτώ χρόνια, του εκμυστηρεύτηκε την προφορική παράδοση της εξ Ηπείρου καταγωγής των οικισμών και επίσης ότι μέχρι τώρα δεν έχει γράψει κάποιος ιστορικός

για το συγκεκριμένο θέμα στην τοπική ιστορία. Έτσι, η έρευνα και η καταγραφή δεν άργησε να ξεκινήσει.

«Με αφορούσε, μου άρεσε και γι αυτό ασχολήθηκα» δηλώνει ο ίδιος και γυρίζει το χρόνο πίσω στα πρώτα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Θράκη χαρακτηριζόταν από όλους τους ιστορικούς ως «έρημη» λόγω των πολλών καταστροφών από τους επιδρομείς που πήγαιναν προς την Κωνσταντινούπολη. Ήδη, οι πρώτοι Σουλτάνοι εφάρμοσαν κάποια εποικιστικά προγράμματα κι έφεραν κόσμο στην περιοχή, τόσο από την Ήπειρο, όσο και από την Πελοπόννησο. Επίσης, έφεραν κτιστάδες από την Ήπειρο να χτίσουν γεφύρια και τζαμιά. Λόγω των πολλών χρόνων που κάθισαν τους έδωσαν γη και ίδρυσαν οικισμούς από την αρχή.

Μετανάστευση και σήμερα
«Ακόμη και σήμερα οι Ηπειρώτες είμαστε ξενιτεμένοι. Ακόμη και σήμερα η Ήπειρος είναι φτωχή περιοχή. Δεν έχει δουλειές κι οι μετοικεσίες συνεχίζονται ακόμη και σήμερα, όπως συνέβαινε και πιο πριν, το ‘40 με την Αυστραλία και την Αμερική. Ακόμη και σήμερα πάρα πολλά παιδιά από την Ήπειρο αναγκαστικά προσπαθούν να επιβιώσουν, να σπουδάσουν, να ασχοληθούν με το εμπόριο μένοντας αναγκαστικά μακριά από την Ήπειρο.

38 χωριά, κοινοί χοροί και τραγούδια
Η μελέτη του έχει εντοπίσει 38 χωριά με Ηπειρώτες στο Βόρειο Έβρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Σουφλί, υπάρχουν μαρτυρίες ότι οι κάτοικοι του έχουν έρθει από το Σούλι. Αλλά και οι Πετράδες, τα Πετρωτά, οι Αρβανίτες στο Ζαλούφι, η Μανδρίτσα, οι Μεταξάδες κ.α. . «Επειδή είναι πολύ παλιά η καταγωγή τους δεν έχουν προσωπικά βιώματα, αλλά η παράδοση στους οικισμούς τους υπάρχει ακόμη, ότι δηλαδή ήρθαν από Ήπειρο. Δεν μπορούν να το δικαιολογήσουν χειροπιαστά, αλλά υπάρχει αυτή η προέλευση. Κοινά τραγούδια, κοινοί χοροί, όπως ο «παπίσιος» χορός, ο χορός των παππούδων δηλαδή στο Σουφλί που χορεύεται, όπως χορεύεται ακριβώς ο «καγκελάρης» στην Ήπειρο. Υπάρχουν επίσης επίθετα δισύλλαβα π.χ. Πάλλας. » Πολλά έθιμα του γάμου είναι επίσης κοινά. «Στους Πετράδες υπάρχει μνημείο, εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα, δύο φουστανελάδες να φυλάσσουν τον σταυρό. Σε μια περιοχή που το παραδοσιακό ένδυμα των ανδρών ήταν η βράκα.»

Η προσέγγιση του ήταν διεπιστημονική, η μελέτη διήρκεσε δύο χρόνια. Θα ήθελε, όπως λέει, να την δει να εκδίδεται και να παίρνει τη μορφή βιβλίου. «Δεν θα σταματήσω εδώ, θα συνεχίσω δίνοντας στην έρευνα μεγαλύτερο βάθος και πηγαίνοντας και σε άλλα χωριά.»
Φώτο:Σπύρος Ευσταθίου ρεπορτάζ-κείμενο- φωτογραφία:Μαρία Νικολάου