«Ο άρχοντας με τα πολλά πρόσωπα»: γράφει ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος

12:07 25/3/2018 - Πηγή: ΕΡΤ

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ,

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Αυτή είναι μια αληθινή ιστορία, όπως μου τη διηγήθηκε η μάμμα μου Στέλλα, κόρη του Μυστριώτη άρχοντα Γιωργάκη Κούτση, και όπως τη διασταύρωσα και τη συμπλήρωσα από τις αναμνήσεις του παππού μου και του πατέρα μου, από το οικογενειακό μας αρχείο και από την πολυετή έρευνά μου σε ιστορικές πηγές, σε ιδιωτικά αρχεία και στα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Φραντσέσκο Μοροζίνι

Είναι η ιστορία μιας οικογένειας, που ήρθε από την Ήπειρο στις Σπέτσες με τη στρατιά του Μοροζίνι το 1685. Σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, η οικογένεια

αυτή πολέμησε αδιάλλακτα τους κατακτητές, ενώ όλοι ανεξαιρέτως οι γόνοι της, τρεις γενιές ταυτόχρονα, συμμετείχαν στο έπος του Εικοσιένα, στη στεριά και στη θάλασσα.

Μετά τον φόνο της Μπουμπουλίνας από τον τρίσπαππό μου Χριστόδουλο Κούτση το 1825, οι γόνοι του μετανάστευσαν λόγω της βεντέτας στη Λακωνία, όπου εξελίχθηκαν σε ισχυρούς γαιοκτήμονες. Η ζωή τους υπήρξε μυθιστορηματική, γεμάτη ανατροπές και απροσδόκητα γυρίσματα της τύχης. Τα κτίσματά τους στον Μυστρά και στη Σπάρτη δεσπόζουν ακόμα και σήμερα, ως κατάλοιπα της ελληνικής φεουδαρχίας. Ο τελευταίος αρσενικός απόγονος του κλάδου αυτού ήταν ο πατέρας της μάμμας μου Γιωργάκης Κούτσης, που πέθανε στη Σπάρτη το 1920, έχοντας χάσει σχεδόν όλη την αμύθητη περιουσία του.

Τα περιστατικά που αναφέρονται στο βιβλίο είναι αληθινά, τα πρόσωπα είναι υπαρκτά και καταγράφονται με τα ακριβή τους ονοματεπώνυμα. Σε κάποιες περιπτώσεις, μόνο, αποσιώπησα μερικές προσωπικές πτυχές, από σεβασμό στη μνήμη των πεθαμένων.

Τα γενικότερα ιστορικά γεγονότα που αναφέρονται στο βιβλίο βασίζονται σε έγκυρη ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία. Για την περίοδο της Ενετοκρατίας (1684-1715) ανέτρεξα σε μεταφρασμένα ενετικά έγγραφα, επίσημη αλληλογραφία και στατιστικά στοιχεία των Ενετικών αρχών της Πελοποννήσου εκείνης της εποχής, καθώς και στην απογραφή του πελοποννησιακού πληθυσμού από τον Γκριμάνι. Αξιοποίησα ξένες πηγές, όπως η τυπωμένη στα γαλλικά υπηρεσιακή έκθεση του Γάλλου πρεσβευτή Benjamin Brue, που ακολούθησε τον μεγάλο βεζύρη Νταμάντ Αλή Κιουμουρτζή στην κατάκτηση της Πελοποννήσου το 1715. Για την Ελληνική Επανάσταση βασίστηκα όχι μόνο στα απομνημονεύματα των αγωνιστών, αλλά και σε εκθέσεις ευρωπαίων, που παραθέτουν άγνωστα περιστατικά ή διαφοροποιημένες εκδοχές, όπως το περιστατικό με την ταπείνωση του Δράμαλη στο Αγιονόρι που αναφέρεται στην έκθεση του αυτόπτη Βρετανού φιλέλληνα Γκόρντον. Για τις γεωπολιτικές πτυχές της ναυμαχίας του Ναυαρίνου αξιοποίησα, μεταξύ άλλων, την αποκαλυπτική αλληλογραφία του Αυστριακού διπλωμάτη Πρόκεν φον Όστες. Η βιβλιογραφία και οι πηγές παρατίθενται αναλυτικά στο τέλος του βιβλίου.

Ο συγγραφέας του βιβλίου Μελέτης Η. Μελετόπουλος

Η λογοτεχνική γραφή «φιλοτέχνησε» αυτή την ιστορία, αλλά δεν υποκατέστησε την αλήθεια. Μια αλήθεια που είναι, ως γνωστόν, πιο συναρπαστική από κάθε μυθιστόρημα. Ο άρχοντας με τα πολλά πρόσωπα κινείται σε πολλά επίπεδα: είναι ταυτόχρονα μυθιστόρημα, οικογενειακή ιστορία, ιστορία της νεότερης Ελλάδας και κοινωνιολογική πραγματεία. Διατηρεί τη λογοτεχνική φόρμα και τους κανόνες της μυθιστορηματικής γραφής, έχει διαλόγους, περιγραφές, τοπία, δραματικές ανατροπές κ.λπ. Το βιβλίο διατρέχει το νήμα τής αληθινής ιστορίας μιας γνωστής οικογένειας της εποχής, που προκύπτει από ενδελεχή γενεαλογική έρευνα. Ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να περπατήσει ανάμεσα στα μεγάλα γεγονότα των τελευταίων τριών αιώνων, να γνωρίσει την καθημερινή ζωή των ανθρώπων και τη νεοελληνική άρχουσα τάξη, το λεγόμενο αρχοντολόι.

Ο άρχοντας με τα πολλά πρόσωπα είναι ένα βιβλίο που λειτουργεί ως μηχανισμός αυτογνωσίας, κίνητρο για τον αναγνώστη να ανακαλύψει κι αυτός τις δικιές του ρίζες μέσα στη μεγάλη περιπέτεια του ελληνικού κόσμου.

Μελέτης Μελετόπουλος

Το βιβλίο του Μελέτη Η. Μελετόπουλου Ο ΑΡΧΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΑ ΠΟΛΛΑ ΠΡΟΣΩΠΑ. Χρονικό μιας οικογένειας 1685-1920 κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καπόν (σελ.: 480, τιμή: 24,50 €).

Περισσότερα για το ερευνητικό έργο του συγγραφέα μπορείτε να δείτε εδώ.

Προσωπική ιστοσελίδα:

www.ert.gr