«Ο παίκτης» του Ντοστογιέφσκι στο Θέατρο 104 – Συνέντευξη με τον ηθοποιό Ιωσήφ Ιωσηφίδη

09:00 3/4/2019 - Πηγή: ΕΡΤ

“Ο παίκτης” του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, ένα από τα κλασικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που καταπιάνεται κυρίως με το πάθος του τζόγου, αλλά και με άφθονο χιούμορ σαρκάζει την κοινωνία της εποχής του συγγραφέα, κάνει πρεμιέρα στο Θέατρο 104, την Τετάρτη 3 Απριλίου.

Συνέντευξη στην Ασπασία Κακολύρη

Σε μια μικρή πόλη της Γερμανίας, αριστοκράτες, κοινοί θνητοί και απατεώνες επιδίδονται με πάθος στα τυχερά παιχνίδια. Με άκρατο κυνισμό και με σαφείς διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στις

κοινωνικές τάξεις, τζογάρουν χρήματα, ανθρώπους και αισθήματα. Εκεί, σε αυτή τη μικρογραφία της Ευρώπης με τις πολλές γλώσσες, τις διαφορετικές νοοτροπίες και με τις ιδιαιτερότητες κάθε λαού, ο Αλεξέι Ιβάνοβιτς θα παρασυρθεί στη δίνη του αδιέξοδου έρωτα και θα παίξει στη ρουλέτα κάθε ίχνος αξιοπρέπειας.

Για το βαθιά ψυχολογικό έργο του Ντοστογιέφσκι, που έχει έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία, για τον ρόλο του, καθώς και για το ιδιαίτερο αυτό λογοτεχνικό κείμενο και τον τρόπο με τον οποίο μεταφέρεται στη θεατρική σκηνή, μιλάει στη «Ραδιοτηλεόραση» ο «Παίκτης» Ιωσήφ Ιωσηφίδης.

Yποδύεστε τον Αλεξέι Ιβάνοβιτς, τον «Παίκτη», που παρασύρεται στη δίνη του αδιέξοδου έρωτα. Μιλήστε μας για τον ρόλο σας.

Ο Αλεξέι είναι Ρώσος, ένας φτωχός νέος άνθρωπος, παιδαγωγός των παιδιών του στρατηγού Ζαγκοριάνσκι, ερωτευμένος με την Πωλίνα, τον οποίο συναντάμε σε μια πόλη της Γερμανίας, το Ρουλέτεμπουργκ. Είναι ένας άνθρωπος με πάθη. Το μεγάλο του πάθος είναι η Πωλίνα. Το άλλο μεγάλο πάθος στο οποίο εγκλωβίζεται είναι ο τζόγος. Η ρουλέτα. Πιο πολύ γοητεύεται από τη διαδικασία του παιχνιδιού παρά κυνηγάει το χρήμα. Η φτώχεια και ο έρωτας είναι η αφετηρία για την ενασχόληση με το παιχνίδι, αλλά στη συνέχεια αυτό που τον συνεπαίρνει είναι το ίδιο το παιχνίδι. Σε αυτό αποκτάει μια παράξενη δύναμη που δεν την έχει στη ζωή του. Ένα θάρρος, που σιγά σιγά γίνεται αλαζονεία. Μπορεί να κατορθώσει τα πάντα. Ακόμα και να αγγίξει τον άφταστο έρωτα. Είναι η μόνη ελπίδα στη ζωή του, το μόνο στο οποίο πιστεύει.

Το συγκεκριμένο έργο του Ντοστογιέφσκι έχει έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία. Πιστεύετε ότι ο κεντρικός ήρωας, ο χαρακτήρας, υπάρχει στη σημερινή εποχή, μπορεί να ζει κάπου ανάμεσά μας;

Ο Ντοστογιέφσκι είναι, κατά την άποψή μου, ο μεγαλύτερος συγγραφέας που έχω διαβάσει. Αυτό κάνει για μένα το έργο του διαχρονικό, κλασικό. Ο ίδιος ήταν τζογαδόρος. Γράφει για έναν ήρωα, που όλη τη ζωτικότητά του και το πάθος του το σπαταλάει στη ρουλέτα και όχι στη ζωή. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Οι άνθρωποι εγκλωβίζονται σε κάθε είδους εξάρτηση, είτε αυτό λέγεται sosial media, τυχερά παιχνίδια, κινητά, ηλεκτρονικός τζόγος, αλκοόλ κ.τ.λ. Χάνουμε πολλή από την ουσία της ζωής. Χάνουμε πολύ από ώρες δημιουργίας. Ο Αλεξέι μπορεί να είναι ο διπλανός μας, μπορεί να είμαστε κι εμείς οι ίδιοι.

Ένα ιδιαίτερο λογοτεχνικό κείμενο ενός τόσο σπουδαίου συγγραφέα πώς μεταφέρεται στη σκηνή; Πώς προσεγγίσατε τον ρόλο;

Με τη Σοφία Καραγιάννη ασχολούμαστε διαρκώς με τη λογοτεχνία: Ψυχολογία Συριανού Συζύγου του Ροΐδη, Μάρτυς μου ο Θεός του Μάκη Τσίτα, Διγενής Ακρίτης, στα όρια. Οπότε έχουμε μια εμπειρία σε αυτά τα κείμενα. Πάντα στα λογοτεχνικά έργα η δυσκολία είναι να βρεθεί μια θεατρική γλώσσα. Απ’ την άλλη, αποτελούν και μια τεράστια περιοχή έρευνας εξαιτίας αυτής της ελευθερίας. Πολύ κομβικό για εμάς υπήρξε το γεγονός ότι ο Ντοστογιέφσκι χρησιμοποιεί στη γραφή του έντονους θεατρικούς διαλόγους. Ο τρόπος που δουλεύει η Σοφία είναι πολύ βοηθητικός. Η δημιουργία εικόνων, σε συνδυασμό με την επικοινωνία του λόγου στο κοινό, είναι η βασική επιδίωξή μας. Τώρα, όσον αφορά στο ρόλο μου, όπως και σε κάθε ρόλο που δουλεύω, είναι να ξεκινάω από την αλήθεια του. Τι είναι αυτός ο άνθρωπος, γιατί δρα έτσι όπως δρα, τι λέει και τι θέλει να πει κάτω από αυτό που λέει. Ποια είναι η σχέση του με τους άλλους. Στη λογοτεχνία (όπως και στα αμιγώς θεατρικά έργα) προσέχω πάρα πολύ τον λόγο. Βέβαια, θεωρώ ότι ο Ντοστογιέφσκι είναι άμεσος ακόμα και στις διηγήσεις του. Βοήθησε πολύ και η μετάφραση του Μιλτιάδη Σαλβαρλή. Επίσης, κάτι που χαρακτηρίζει τον συγγραφέα σε όλα τα έργα του και που θεωρώ πολύ βοηθητικό για έναν ηθοποιό, είναι η ακριβής περιγραφή της ψυχολογικής κατάστασης και των μεταπτώσεων των ηρώων του. Έτσι νομίζω ότι ξεκινάς με καλά εργαλεία στα χέρια σου.

Τα πάθη εκτός από πηγή καταστροφής μπορεί να είναι και πηγή έμπνευσης και δημιουργίας;

Πιστεύω ότι αυτό ισχύει και το έχω δει σε άτομα που γνωρίζω. Όταν καταφέρει ένα άτομο να απεμπλακεί από το πάθος του και κατανοήσει όλα όσα του έχει στοιχίσει αυτός ο εθισμός ,μπορεί αρχικά να σοκαριστεί αλλά στη συνέχεια να πάρει μια πορεία πιο συνειδητοποιημένη, πιο ώριμη και πιο ωφέλιμη για τον ίδιο και τους δικούς του. Απ’ όσο έχω μελετήσει, νομίζω το πιο βασικό είναι να παραδεχτεί κάποιος το πρόβλημά του, να το δεχτεί ως υπάρχον. Αυτό είναι το πρώτο βήμα και το πιο καθοριστικό. Έτσι μπορεί να ξεκινήσει να το θεραπεύει και με βάση την εμπειρία του να αποτρέψει άλλους από τον εθισμό ή να διοχετεύσει αυτή του την εμπειρία σε δημιουργία οποιασδήποτε μορφής. Και μην ξεχνάμε ότι ακόμα και ο ίδιος ο Ντοστογιέφσκι, μετά την οικονομική καταστροφή του από τον τζόγο, έγραψε τα πιο σπουδαία έργα του. Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Σοφία Καραγιάννη

Μετάφραση (από τα γαλλικά): Μιλτιάδης Σαλβαρλής

Προσαρμογή κειμένου: Σοφία Καραγιάννη, Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Βάσια Mίχα

Σκηνικά-Κοστούμια: Κωνσταντίνα Κρίγκου

Μουσική: Στάθης Δρογώσης

Επιμέλεια κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα

Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος

Βοηθός σκηνοθέτη: Βάσια Μίχα

Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Trailer: Στέφανος Κοσμίδης

Ερμηνεία (με αλφαβητική σειρά): Βασιλική Διαλυνά, Κορίνα Θεοδωρίδου, Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Αλέξανδρος Τούντας

Η παράσταση επιχορηγείται από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού