«Οι Αδιάφοροι» του Αλμπέρτο Μοράβια: γράφει η Ελένη Τουλούπη

12:02 13/6/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ, ΜΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

«Η τέχνη είναι εσωτερικότητα, όχι εξωτερικότητα. Έγραψα τους Αδιάφορους γιατί ήμουν μέσα στην αστική τάξη, όχι έξω από αυτήν».
Αλμπέρτο Μοράβια

Τα αδέρφια Κάρλα και Μικέλε είναι δύο νέοι ανίκανοι να νιώσουν πραγματικά συναισθήματα και αδιαφορούν μπροστά στην κοινωνική και οικονομική παρακμή της οικογένειάς τους. Η μητέρα τους, Μαρία Γκράτσια, που έχει μείνει χήρα, παραμένει προσκολλημένη στις ηθικές και κοινωνικές συμβάσεις της αστικής τάξης, αλλά και στον κυνικό

και αδίστακτο εραστή της Λέο. Η Κάρλα αποφασίζει να ενδώσει στον Λέο για μια καλύτερη ζωή, ενώ η Λίζα, πρώην ερωμένη του, προσπαθεί απεγνωσμένα να σαγηνεύσει τον νεαρό και αδιάφορο Μικέλε.

Οι Αδιάφοροι είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Αλμπέρτο Μοράβια. Εκδόθηκε−με δικά του έξοδα− το 1929, όταν ο συγγραφέας ήταν μόλις 22 ετών.Το έγραψε σε πολύ νεαρή ηλικία, απομονωμένος στο Μπρεσανόνε για να αναρρώσει από μία ασθένεια που τον ταλαιπωρούσε, και θεωρείται το σημαντικότερο της λογοτεχνικής του καριέρας. Οι κριτικοί το υποδέχτηκαν θερμά και μίλησαν για μια καινούρια τάση στην λογοτεχνία της εποχής και μια στροφή στον ρεαλισμό και στην υπαρξιακή αναζήτηση.

Το βασικό θέμα του βιβλίου είναι, φυσικά, η αδιαφορία. Όχι, όμως, ως μια μορφή στωικότητας απέναντι στην πραγματικότητα, αλλά ως η παρακμή του ανθρώπου που νιώθει ηττημένος από τη ζωή και αρνείται να τη ζήσει. Οι ήρωες, σημερινοί, παρότι γραμμένοι πριν από εκατό και πλέον χρόνια, καταλήγουν να πέσουν πολύ χαμηλά, ελπίζοντας να αλλάξει κάτι στην αδιάφορη ζωή τους και τελικά υποκύπτουν στην πλήξη τους (θέμα με το οποίο καταπιάνεται ο Μοράβια ξανά και στο ομότιτλο μυθιστόρημά του).

Ο Μοράβια είχε αρνηθεί πως το μυθιστόρημά του έχει πολιτική ή ιστορική χροιά, ωστόσο οι προεκτάσεις αυτές είναι εμφανείς στη σύγκρουση των ηρώων με τη ζωή τους, αλλά και με την κοινωνία στην οποία ζουν, καθώς επίσης και στην έμμεση ειρωνική και ψυχρή απεικόνιση του κομφορμισμού της κοινωνίας την περίοδο του φασισμού.

Μέσα από τους πέντε αυτούς χαρακτήρες, ο Μοράβια παρουσιάζει την παρακμή της ιταλικής αστικής τάξης την περίοδο του φασιστικού καθεστώτος, χωρίς, ωστόσο, να την επικρίνει σκόπιμα, όπως είχε δηλώσει και ο ίδιος ο συγγραφέας. Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα από τα πρώτα υπαρξιακά μυθιστορήματα στην Ευρώπη, που μιλά για μια ανθρώπινη ιστορία μέσα σε ένα πραγματικό ιστορικό πλαίσιο.
Το μυθιστόρημα έγινε ταινία το 1964, σε σκηνοθεσία Francesco Maselli.

Ελένη Τουλούπη

Το μυθιστόρημα Οι αδιάφοροι του Αλμπέρτο Μοράβια κυκλοφορεί, σε μετάφραση της Ελένης Τουλούπη, από τις Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα (σελ.:447, τιμή: €16,50). Η έκδοση περιλαμβάνει μια εισαγωγή του Εντοάρντο Σανγκουινέτι, ένα σημείωμα της Αλεσάντρα Γκραντέλις, τέσσερα κείμενα του Μοράβια και ένα αναλυτικό χρονολόγιο για τον συγγραφέα.

Φωτογραφία εξωφύλλου: © Two Women, Oppi, Ubaltdo (1889-1942) / Private Collection / Bridgeman Images

Ο Αλμπέρτο Μοράβια (ψευδώνυμο του Alberto Pincherle) γεννήθηκε στην Ρώμη το 1907 και πέθανε το 1990. Ήταν συγγραφέας, δημοσιογράφος, δοκιμιογράφος, δραματουργός, ταξιδιωτικός ρεπόρτερ και κριτικός κινηματογράφου. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς του 20ου αιώνα και υπήρξε από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με τα θέματα του υπαρξισμού, της κοινωνικής αποξένωσης και της σεξουαλικότητας. Από το 1936 έως το 1962 υπήρξε ζευγάρι με την Ιταλίδα συγγραφέα Έλσα Μοράντε. Κέρδισε πολλά λογοτεχνικά βραβεία, ενώ υπήρξε 15 φορές υποψήφιος για Νόμπελ Λογοτεχνίας, αλλά δεν κέρδισε ποτέ. Διετέλεσε επίσης ευρωβουλευτής της Ιταλίας.

Η Ελένη K. Τουλούπη μεγάλωσε στην Ερμούπολη της Σύρου. Ξεκίνησε την ενασχόλησή της με τις ξένες γλώσσες από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, και γρήγορα κατάλαβε ότι θέλει να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μετάφραση. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ και του ΔΔΜΠΣ Μετάφρασης-Μεταφρασεολογίας του ΕΚΠΑ, ενώ παρακολούθησε και το διετές πρόγραμμα μετάφρασης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μετάφρασης Λογοτεχνίας ΕΚΕΜΕΛ. Εργάζεται ως επαγγελματίας μεταφράστρια από το 2006. Συνεργάζεται με πολλούς εκδοτικούς οίκους και μεταφράζει από πέντε γλώσσες: ιταλικά, αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά και πορτογαλικά. Παράλληλα ασχολείται και με τον υποτιτλισμό τηλεοπτικών προγραμμάτων και κινηματογραφικών ταινιών.

www.ert.gr