«Οι εκπρόσωποί μας στους δήμους και στις περιφέρειες έχουν την ευθύνη αλλά και την υποχρέωση να οδηγήσουν τον τόπο στην ανάπτυξη»

12:03 12/3/2019 - Πηγή: ΕΡΤ

Του Τριαντάφυλλου Παπαϊωάννου *

Περιφέρεια Θεσσαλίας. Μια από τις μεγαλύτερες Περιφέρειες της Χώρας μας.

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 η Θεσσαλία είχε συνολικό πληθυσμό 740.000 κατοίκους που επιμερίζονται ανά Νομό ως εξής: Νομός Λάρισας 293.000, Νομός Μαγνησίας 190.000 που περιλαμβάνει και τις Σποράδες με 14.000, Νομός Τρικάλων 131.000, και Νομός Καρδίτσας 114.000.

Η μεγαλύτερη έκταση της Θεσσαλίας είναι πεδινή και αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο Αγροτικός τομέας να είναι κυρίαρχος έναντι όλων.

Δεύτερος

τομέας εξίσου σημαντικός είναι ο τουριστικός. Η Θεσσαλία έχει τουρισμό κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της Θάλασσας του Αιγαίου, στην ανατολική πλευρά της Θεσσαλίας με κύριο πόλο έλξης τα νησιά των Σποράδων (Σκιάθος, Σκόπελος, Αλόννησος) αλλά και το Πήλιο. Πρόσφατα απέκτησε και νέο πόλο έλξης τουριστών λόγω της ανασυσταθείσης λίμνης Κάρλας.

Άρα τον μεγαλύτερο όγκο τουριστών δέχεται κυρίως ο Νομός Μαγνησίας.

Όσον αφορά τον αγροτικό τομέα μερίδιο συμμετοχής έχουν όλοι οι Νομοί της Θεσσαλίας.

Ο σχεδιασμός ανάπτυξης που υπάρχει έως σήμερα σε Περιφερειακό αλλά και τοπικό επίπεδο είναι αποσπασματικός με ελάχιστη διάθεση συνεργασίας και χωρίς καμία σχεδόν οργανωμένη προσπάθεια.

Όσον αφορά τα έργα και τις παρεμβάσεις, βασίζονται στις χρηματοδοτήσεις που υπάρχουν ανά διαστήματα είτε μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ είτε μέσω ιδίων πόρων από προγράμματα των εκάστοτε κυβερνήσεων που υλοποιούνται μέσω Περιφερειών και Δήμων.

Άρα άμεση συμμετοχή έχουν οι αιρετοί τόσο των Δήμων όσο και των Περιφερειών που εκλέξαμε για να μας εκπροσωπήσουν.

Στους «κόλπους» της αυτοδιοίκησης η μόνιμη κουβέντα είναι ποια προγράμματα «τρέχουν» ή θα «τρέξουν» στο μέλλον προκειμένου να προλάβουν να καταθέσουν πρόταση για ένταξη.

Επειδή πάντα υπάρχουν ανάγκες σίγουρα οποιοδήποτε πρόγραμμα και να «βγει» σχεδόν όλοι καταθέτουν προτάσεις. Όποιοι προλάβουν ή έχουν «μέσον» κερδίζουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υλοποιούνται έργα τα οποία έχουν μικρότερη αποδοτικότητα ενώ άλλα που ζητούνται εδώ και χρόνια να μην υπάρχει χρηματοδότηση και άρα τρόπος να υλοποιηθούν.

Το ξεπερασμένο αυτό μοντέλο επιφέρει γκρίνιες, αναρχία, άνιση κατανομή και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και προβλήματα.

Αυτό συμβαίνει επειδή οι αιρετοί γνωρίζουν ότι τα έργα είναι ο κύριος λόγος επανεκλογής τους.

Φυσικά τα έργα είναι απαραίτητα και έχουν την αξία τους, αλλά να είναι έργα ουσίας, αποδοτικά και με στόχευση.

Ίδια αξία και ίσως μεγαλύτερη έχουν και άλλα πράγματα, όπως για παράδειγμα η συμβολή στην ανάπτυξη της αγροτιάς και κυρίως στην κατεύθυνση οργανωμένης προώθησης των αγροτικών προϊόντων, του τουρισμού, της βιομηχανίας και βιοτεχνίας, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων κλπ. κλπ. Αυτά δεν καταγράφονται στα έργα αλλά έχουν ίση αξία.

Για να γίνουν όμως αυτά χρειάζεται οργανωμένο σχέδιο που θα έχει εγκριθεί με διαβούλευση όλων των φορέων και θα συμβάλλουν όλοι στην υλοποίησή του, ανάλογα του «πόστου» τους. Δύσκολο εγχείρημα αλλά πολύ σημαντικό.

Σημαντική όμως παράμετρος σχεδιασμού για την προώθηση τέτοιων σχεδίων είναι και η προστασία του περιβάλλοντος.

Με λίγα λόγια δεν μπορεί να υπάρχει ανάπτυξη εις βάρος του περιβάλλοντος πράγμα που το βλέπουμε συχνά πυκνά.

Δύο βασικότεροι περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι η διασφάλιση ποιοτικού νερού και καθαρού αέρα. Πολλές φορές τα δύο αυτά βασικά αγαθά τα θεωρούμε αυτονόητα και δεν φτάνει που δεν κάνουμε σχεδόν τίποτα για να τα διασφαλίσουμε αλλά με την άναρχη εκτέλεση έργων και παρεμβάσεων συμβάλουμε στην υποβάθμισή τους.

Το νερό και ο αέρας «κρύβουν μέσα» τους βασικές παρεμβάσεις όπως: η διαχείριση των απορριμμάτων μας, ο έλεγχος των ρυπογόνων επιχειρήσεων, η προστασία της γης από την ανεξέλεγκτη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, η εξασφάλιση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, η προστασία και διατήρηση τόσο των δασών όσο των θαλασσών, η ορθολογική χρήση των υπογείων υδάτων και τόσα άλλα.

Ας πάρουμε ως παράδειγμα τον τομέα της ενέργειας.

Ο τρόπος παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα μας συνεχίζει να είναι ρυπογόνος από την καύση του λιγνίτη παρά τις προτροπές της ΕΕ για παραγωγή ρεύματος μέσω οικολογικών πηγών.

Υπάρχουν Δήμοι και Περιφέρειες στο εξωτερικό που παράγουν μόνοι τους με οικολογικό τρόπο σχεδόν όλη την ενέργεια που χρειάζονται ενώ στην Χώρα μας σχεδόν όλοι Δήμοι και οι Περιφέρειες καταναλώνουν ρεύμα από τη ΔΕΗ, η οποία το παράγει με τον παραπάνω τρόπο.

Δεν θα μπορούσε να προωθηθεί όλα αυτά τα χρόνια (με προγράμματα χρηματοδότησης) τόσο σε κεντρικό όσο και σε τοπικό επίπεδο η δημιουργία εναλλακτικών πηγών ενέργειας από δημόσιους φορείς (Δήμους & Περιφέρειες);

Ποιος πληρώνει το ρεύμα τελικά των δημοσίων κτηρίων, των υδρευτικών γεωτρήσεων, των φωτισμών των δρόμων, των οικισμών κλπ που ανήκουν στους Δήμους και τις Περιφέρειες; Φυσικά οι πολίτες. Γιατί να συμβαίνει αυτό ενώ θα μπορούσαμε εδώ και χρόνια να έχουμε εξασφαλίσει (για παράδειγμα μέσω της ηλιακής ενέργειας) το ρεύμα που χρειάζονται όλοι αυτοί οι δημόσιοι Φορείς;

Αυτά όπως λέει και ο λαός είναι «ψιλά γράμματα».

Δώσαμε αυτή τη δυνατότητα σε ιδιώτες (φωτοβολταϊκά πάρκα κλπ) και δεν την προωθήσαμε πρώτα απ΄ όλους στους δημόσιους Φορείς. Δεν το κάναμε και συνεχίζουμε (εν μέσω οικονομικής κρίσης) να χρεώνουμε στους πολίτες με όλο αυτό το ρεύμα που χρειάζεται για τους δημόσιους χώρους. Όταν όμως είναι να επιβάλουμε ένα Φόρο είτε κεντρικά είτε μέσω Αυτοδιοίκησης όλα γίνονται σε «μηδέν» χρόνο.

Άλλο παράδειγμα η ανακύκλωση των απορριμμάτων. Τι μάθαμε από την ανακύκλωση των απορριμμάτων η οποία εφαρμόσθηκε πρόσφατα στη χώρα μας ή μάλλον μας την επέβαλαν;

Το Κράτος επέβαλε στην αυτοδιοίκηση να προχωρήσει στην ανακύκλωση. Οι Δήμοι και οι πολίτες ανταποκρίθηκαν άμεσα και χωρίς ιδιαίτερη ενημέρωση και το αποτέλεσμα ήρθε.

Αυτή όμως είναι η διαχείριση των απορριμμάτων; Ο διαχωρισμός του πλαστικού, χαρτιού, γυαλιού με τους μπλε κάδους; Φυσικά όχι. Απομένουν πολύ περισσότερα «βήματα» μέχρι να φτάσουμε προηγμένες χώρες που έφτασαν να ανακυκλώνουν το 99% των απορριμμάτων τους. Εμείς κάναμε κάτι για να αποφύγουμε τα πρόστιμα από την ΕΕ και μετά θα δούμε. Έτσι δυστυχώς μάθαμε να λειτουργούμε.

Το συμπέρασμα είναι ότι όλα εξαρτώνται από αυτούς που εμείς αποφασίζουμε να διαχειρίζονται τις τύχες μας.

Πώς θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε οργανωμένα και σχεδιασμένα τοπικά σχέδια ανάπτυξης σε επίπεδο Περιφέρειας και Δήμων αν οι εκπρόσωποί μας στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι άνθρωποι με ξεπερασμένες ιδέες και πρακτικές;

Πώς αυτό θα μπορέσει να αλλάξει; Πάντα υπήρχαν και υπάρχουν αξιόλογοι άνθρωποι αλλά δεν αποφασίζουν να ασχοληθούν με τα κοινά. Οι λόγοι κυρίως είναι δύο. Ο πρώτος είναι ότι οι θέσεις είναι κατειλημμένες από «επαγγελματίες πολιτικούς» και ο δεύτερος είναι ότι το σύστημα διακυβέρνησης τόσο των Δήμων όσο και των Περιφερειών είναι ξεπερασμένο. Ειδικά για την αποφυγή της μάστιγας των «επαγγελματιών πολιτικών» θα μπορούσε να ξεπεραστεί με Νόμο που να περιορίζει τις θητείες όλων. Από τους Βουλευτές μέχρι τους αιρετούς στην αυτοδιοίκηση. Ότι έχει κάποιος να δώσει στα κοινά μπορεί να το κάνει σε δύο θητείες. Από εκεί και πέρα αρχίζει να αισθάνεται την «καρέκλα» δική του «σα στο σπίτι του» χωρίς νέες ιδέες, χωρίς όρεξη προσφοράς και ενδιαφέροντος.

Το νέο νομοσχέδιο της απλής αναλογικής φέρνει πράγματι μία καινοτομία αλλά μαζί όπως φαίνεται θα φέρει και προβλήματα.

Η καινοτομία είναι ότι ο νέος Νόμος βοηθάει μικρότερες δυνάμεις να μπουν στην αυτοδιοίκηση και επιβάλει μετεκλογικές συνεργασίες.

Πόσο έτοιμοι όμως είναι αυτοί που εκλέγονται συνήθως να εφαρμόσουν αυτές τις αλλαγές προς όφελος των πολιτών;

Το ποιο αρνητικό είναι ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη στην περίπτωση που μετεκλογικά κανείς δεν μπορέσει να δημιουργήσει συνεργασίες για να διοικήσει.

Μέσα σ΄ όλο αυτό το «θολό τοπίο» σε 90 περίπου μέρες θα κληθούν οι πολίτες να εκλέξουν τους εκπροσώπους τους για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Αν κάνουν λάθος δυστυχώς θα πρέπει να περιμένουν 4 χρόνια για να το αλλάξουν.

Οι πολίτες πρέπει να «προσέξουν» δηλώσεις του τύπου αν δεν βγω πρώτος «θα πάω σπίτι μου» γιατί είναι παραπλανητικές και επικίνδυνες. Η απάντηση που θα πρέπει να ζητήσει να πάρει ο πολίτης από τους υποψηφίους θα πρέπει να είναι ποιες είναι οι προθέσεις τους μετεκλογικά. Δηλαδή με ποιόν θα συνεργαστούν μετεκλογικά προκειμένου να διοικηθεί ο Δήμος ή η Περιφέρεια.

Καλό αγώνα σε όλους τους υποψηφίους και ιδιαίτερα σ΄ αυτούς που συμμετέχουν για πρώτη φορά.

Καλή απόφαση στους πολίτες που θα κληθούν να επιλέξουν τους εκπροσώπους τους.

Επισήμανση: Η αποχή και η απαξίωση βοηθάει τους «ανίκανους», τους «επαγγελματίες πολιτικούς» και τους «ακραίους».

*Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Ρήγα Φεραίου
Μέλος του ΔΣ του Φορέα Διαχείρισης Κάρλας

www.ert.gr