Οι νέοι κυρίαρχοι του κόσμου και το κενό ηγεσίας στην Ευρώπη (άρθρο)

18:25 27/9/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Ο Εμανουέλ Μακρόν κατηγορήθηκε για πολλά πριν και μετά την εκλογή του, ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η δημοτικότητά του στο εσωτερικό υποχωρεί λόγω των αντιλαϊκών μέτρων που προωθεί για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Το βέβαιο, όμως, είναι ότι ο πρόεδρος της Γαλλίας έχει σχέδιο για την Ευρώπη, το οποίο είναι και η μόνη λογική συνέχεια για το πρότζεκτ της ενοποίησης

που κινδυνεύει να οδηγηθεί σε αποσύνθεση κυρίως λόγω των μεγάλων ανισοτήτων που δημιουργεί.

Το βασικό πρόβλημα της ευρωζώνης σήμερα είναι ότι διευρύνει τις ανισότητες τόσο στο εσωτερικό των κοινωνιών, όσο και μεταξύ των χωρών μελών.

Το σχέδιο του Μακρόν δεν απαντά στο πρώτο ζήτημα, των κοινωνικών ανισοτήτων, αφού ασπάζεται πλήρως το δόγμα των ελεύθερων αγορών και προωθεί στη χώρα του μέτρα τα οποία θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, έστω και σε βάρος της κοινωνικής προστασίας και των παροχών από το Δημόσιο.
Και οι προτάσεις του για τις οι μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη έχουν στόχο την μετατροπή της σε μια οικονομική υπερδύναμη η οποία θα μπορεί να ανταγωνιστεί τους άλλους μεγάλους πόλους: τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός σήμερα συνθλίβεται από τους αμερικανικούς γίγαντες υψηλής τεχνολογίας που έχουν φτιάξει ένα παγκόσμιο ολιγοπώλιο, ενώ βλέπει να αναδύεται ένας άλλος πόλος από την Κίνα, η οποία επενδύει συστηματικά και μαζικά σε τομείς όπως οι νέες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, η ρομποτική, η νανοτεχνολογία.

Εάν λάβουμε υπ’ όψιν τη ρήση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν ότι «όποιος ηγείται στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνη θα είναι ο κυρίαρχος του κόσμου», η υστέρηση της Ευρώπης στη νέα οικονομική και βιομηχανική πραγματικότητα αποτελεί στρατηγική απειλή.
Αυτήν την απειλή φαίνεται ότι έχει αντιληφθεί ο Μακρόν, ο οποίος στην πραγματικότητα προτείνει
αλλαγές οι οποίες θα καταστήσουν την ευρωζώνη ένα «θερμοκήπιο» για την ανάπτυξη μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών οι οποίες θα μπορούν να κερδίσουν το χαμένο έδαφος στο διεθνή ανταγωνισμό, ενώ ταυτόχρονα θα φέρουν καλύτερη ισορροπία μεταξύ των χωρών μελών, η οποία τα τελευταία χρόνια γέρνει υπέρμετρα προς όφελος της Γερμανίας.

Πέρα από τη ρητορική περί «επιστροφής της Δημοκρατίας στην Ευρώπη» που χρησιμοποιεί συστηματικά ο Εμανουέλ Μακρόν, ο αντικειμενικός σκοπός του είναι η διάσωση των επιχειρήσεων και του κεφαλαίου της χώρας του μέσα από τη συμμετοχή τους σε μεγαλύτερα και ανταγωνιστικότερα ευρωπαϊκά σχήματα, στα οποία όμως θα ενταχθούν με καλύτερους όρους από αυτούς που προκύπτουν από το imperium το οποίο έχει επιβάλλει σήμερα η Γερμανία.

Από ένα τέτοιο πλαίσιο θα προκύψουν -ενδεχομένως και δευτερογενώς- και τα όποια οφέλη για τα μεσαία στρώματα τα οποία βλέπουν το βιοτικό επίπεδό τους να υποχωρεί και τις ανισότητες να μεγαλώνουν.
Είναι πολύ πιθανόν ότι οι μεγάλες γραμμές τις οποίες παρουσίασε ο Γάλλος πρόεδρος, είχαν σε γενικές γραμμές συμφωνηθεί με την Άνγκελα Μέρκελ. Μετά τις γερμανικές εκλογές, όμως, τα πράγματα δυσκολεύουν καθώς με τους φιλελεύθερους στην κυβέρνηση και τους ακροδεξιούς στην αντιπολίτευση τα περιθώρια ελιγμών της Μέρκελ θα είναι περιορισμένα.

O Μακρόν κατέθεσε ένα οραματικό σέδιο για ένα ευρωπαϊκό new deal, αλλά φαίνεται ότι δεν υπάρχει σήμερα η αντίστοιχη ευρωπαϊκή ηγεσία για να το προωθήσει.