Οι πάγοι της Αρκτικής καταρρέουν με ρυθμούς ρεκόρ

16:49 14/10/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

Στα τέλη του περασμένου Ιουλίου, το 40% του στρώματος πάγου Milne του Καναδά ηλικίας 4.000 ετών, που βρίσκεται στην αρκτική περιοχή της χώρας, κατέρρευσε στον Αρκτικό Ωκεανό. Ήταν το τελευταίο πλήρως ανέπαφο στρώμα πάγου. Στην άλλη πλευρά του νησιού, τα καλύμματα πάγου του St Patrick’s Bay εξαφανίστηκαν εντελώς.

Δύο εβδομάδες αργότερα οι επιστήμονες δήλωσαν ότι το τεράστιο στρώμα πάγου της Γροιλανδίας λιώνει «χωρίς επιστροφή».  Η ετήσια χιονόπτωση δεν είναι αρκετή για να αναπληρώσει την απώλεια χιονιού και πάγου κατά τη θερινή τήξη των 234

παγετώνων της περιοχής. Νέα έρευνα έδειξε ότι η Γροιλανδία έχασε 585 δισ. τόνους πάγου το 2019.

Η Αρκτική καταρρέει και συμβαίνει γρηγορότερα από ό, τι θα μπορούσε κανείς να φανταστεί πριν από μερικές δεκαετίες. Σήμερα, η Βόρειος Σιβηρία και η καναδική Αρκτική θερμαίνονται 3 φορές γρηγορότερα από τον υπόλοιπο κόσμο. Κατά την τελευταία δεκαετία, οι θερμοκρασίες της Αρκτικής έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 1 βαθμό Κελσίου. Εάν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχίσουν την ίδια πορεία τους, τότε ο βορράς θα έχει θερμανθεί κατά 4 βαθμούς Κελσίου μέχρι τα μέσα του αιώνα μας.

Σύμφωνα με νέα μελέτη για την κλιματική αλλαγή, ο θαλάσσιος πάγος που επιπλέει στην επιφάνεια του Αρκτικού Ωκεανού θα μπορούσε να εξαφανιστεί εντελώς έως το 2035. Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες δεν πίστευαν ότι θα φτάσουμε σε αυτό το σημείο πριν το 2050. Ωστόσο, τον περασμένο καλοκαίρι, η επιφάνεια του πάγου στις θάλασσες της Αρκτικής συρρικνώθηκε στη δεύτερη μικρότερη έκταση από τότε που ξεκίνησε η δορυφορική παρατήρηση το 1979.

«Τα τελευταία μοντέλα δείχνουν ότι όποιο σενάριο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου εφαρμόσουμε, θα χάσουμε το κάλυμμα πάγου πριν από τα μέσα του αιώνα», εξηγεί η Julienne Stroeve, ανώτατη ερευνήτρια στο Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου των ΗΠΑ (NSDIC), σε συνέντευξη στην εφημερίδα Guardian. «Ακόμα κι αν η θερμοκρασία αυξηθεί λιγότερο από 2 βαθμούς Κελσίου, θα είναι αρκετό για να χάσουμε τον καλοκαιρινό θαλάσσιο πάγο σε μερικά χρόνια».

Στα φυλάκια της καναδικής Αρκτικής, το μόνιμα παγωμένο υπέδαφος ξεπαγώνει 70 χρόνια νωρίτερα από τις προβλέψεις. Δρόμοι καταρρέουν και σπίτια βυθίζονται. Στη Σιβηρία τον περασμένο Ιούνιο, η πόλη Βέρχογιανσκ κατέγραψε 38 βαθμούς Κελσίου.

Τον ίδιο μήνα, στο Νορίλσκ της Σιβηρίας, χύθηκαν 20.000 τόνοι πετρελαίου ντίζελ σε ποτάμι από εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, αυτό το μόνιμα παγωμένο υπέδαφος, καθώς ξεπαγώνει, απελευθερώνει δύο ισχυρά αέρια θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο, επιδεινώνοντας έτσι την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η αυξανόμενη θερμοκρασία οδηγεί σε μεγάλες πυρκαγιές, που είναι πλέον συχνές σε θερμότερα και ξηρότερα μέρη της Αρκτικής. Τα πρόσφατα καλοκαίρια, οι πυρκαγιές πέρασαν από την τούνδρα της Σουηδίας, της Αλάσκας και της Ρωσίας, καταστρέφοντας τη φυσική βλάστηση. Αυτό έχει επιπτώσεις στα εκατομμύρια των ταράνδων που τρέφονται με βρύα, λειχήνες και χορτάρια. Μεταξύ 2013 και 2014, περίπου 61.000 ζώα πέθαναν στη χερσόνησο Yamal της Ρωσίας από υποσιτισμό κατά τη διάρκεια ενός βροχερού χειμώνα. Συνολικά, ο παγκόσμιος πληθυσμός ταράνδων έχει μειωθεί κατά 56% τα τελευταία 20 χρόνια.

Τέτοιες απώλειες έχουν αποδειχτεί καταστροφικές για τους αυτόχθονες πληθυσμούς των οποίων η διαβίωση εξαρτάται από την κατάσταση των ταράνδων. Στην Ευρώπη και τη Ρωσία, η φυλή των Σάμι ζει εκτρέφοντας ταράνδους σε όλη την τούνδρα. Οι ζεστοί χειμώνες ανάγκασαν πολλά μέλη της φυλής να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο βγάζουν τα προς το ζην.

Ωστόσο, ορισμένοι βρίσκουν ευκαιρίες στην κρίση. Η τήξη του πάγου έχει καταστήσει τα άφθονα αποθέματα ορυκτών, πετρελαίου και φυσικού αερίου της περιοχής πιο προσβάσιμα με πλοίο. Η Κίνα επενδύει σε μεγάλο βαθμό στη διαδρομή Βόρειας Θάλασσας, η οποία υπόσχεται να μειώσει τους χρόνους αποστολής μεταξύ της Άπω Ανατολής και της Ευρώπης κατά 10 έως 15 ημέρες. Στη Γροιλανδία, το κενό που αφήνει ο πάγος, έχει αποκαλύψει έναν πλούτο ουρανίου, ψευδαργύρου, χρυσού, σιδήρου και σπάνιων γαιών. Το 2019, ο Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίστηκε ότι σκέφτηκε να αγοράσει τη Γροιλανδία από τη Δανία.

Ο τουρισμός στην περιοχή έχει αναπτυχθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Μεταξύ 2006 και 2016, ο αντίκτυπος από τον χειμερινό τουρισμό αυξήθηκε κατά περισσότερο από 600%. Η πόλη του Τρόμσο της Νορβηγίας, που ονομάστηκε «Παρίσι του Βορρά», δέχθηκε μόλις 36.000 τουρίστες το χειμώνα του 2008-09. Μέχρι το 2016, ο αριθμός αυτός είχε αυξηθεί σε 194.000.

Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στην Αρκτική απαιτεί τεράστια μείωση των εκπομπών ορυκτών καυσίμων και μέχρι στιγμης έχει σημειωθεί ελάχιστη πρόοδος παρά την σοβαρότητα του προβλήματος. Επιπλέον, πολλά αέρια θερμοκηπίου παραμένουν στην ατμόσφαιρα για χρόνια. Ακόμα κι αν μπορούσαμε να σταματήσουμε όλες τις εκπομπές αερίων αύριο, θα χρειαστούν δεκαετίες για να διαλυθούν αυτά τα αέρια και για να σταθεροποιηθούν οι θερμοκρασίες (αν και μερικές πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι το εύρος θα μπορούσε να είναι μικρότερο). Εν τω μεταξύ, θα χάνονταν περισσότεροι πάγοι και ζώα.

Άλλες στρατηγικές μπορούν να βοηθήσουν στην άμβλυνση των ζημιών στο οικοσύστημα και στους κατοίκους του. Το χωριό Γιούπικ του Νιούτοκ στη βόρεια Αλάσκα, όπου το μόνιμα παγωμένο υπέδαφος ξεπαγώνει, με αποτέλεσμα να έχει διαβρώσει το έδαφος, θα πρέπει να μετεγκατασταθεί αλλού έως το 2023.

Ομάδες περιβαλλοντολόγων πιέζουν για τη δημιουργία προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών σε ολόκληρη την Άνω Αρκτική για την προστασία της άγριας ζωής. Το 2018, 10 χώρες υπέγραψαν συμφωνία που απαγορεύει την εμπορική αλιεία στην ανοικτή θάλασσα του Κεντρικού Αρκτικού Ωκεανού για τουλάχιστον 16 χρόνια. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις πρέπει να επιβάλλουν περαιτέρω κανονισμούς για νέες ναυτιλιακές και εξορυκτικές δραστηριότητες στην περιοχή.

Η Αρκτική του παρελθόντος έχει ήδη εξαφανιστεί. Ωστόσο, πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι υπάρχει ακόμη χρόνος να δράσουμε, να διατηρήσουμε αυτό που έχουμε, εάν ο κόσμος μπορέσει να συνεργαστεί για να αποτρέψει περαιτέρω ζημιές και να διατηρήσει ό, τι απομένει από αυτό το μοναδικό και εύθραυστο οικοσύστημα.

ΠΗΓΗ: TheGuardian

www.ert.gr