Πώς οι εφαρμογές «κλέβουν» τον χρόνο μας

13:41 17/3/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Πόσες φορές την ημέρα ελέγχετε το email σας, τη σελίδα σας στο Facebook ή τον λογαριασμό σας στο Twitter; Η ανάγκη του να είμαστε συνεχώς «συνδεδεμένοι» κάνοντας παράλληλα και άλλα πράγματα, συντελούν στην μείωση της προσοχής μας. Είμαστε τελικά εθισμένοι στην τεχνολογία; Ένας αριθμός ερευνητών, μηχανικών και εμπειρογνωμόνων μας προειδοποιούν για τους κινδύνους της εξάρτησης, και μας συμβουλεύουν να είμαστε προσεκτικοί και ενημερωμένοι σχετικά με την χρήση των εφαρμογών και

τον τρόπο που χρησιμοποιούμε το χρόνο μας.

Οι στρατηγικές πίσω από τις ψηφιακές εφαρμογές

Εάν η τηλεόραση κάνει τους ανθρώπους παθητικούς και δεκτικούς στην διαφήμιση, τα ψηφιακά μέσα χρησιμοποιούν πιο «διακριτικές» μεθόδους για να καθοδηγούν τις επιλογές μας, να μονοπωλούν το χρόνο μας και να μας κάνουν εξαρτημένους. Ο Tρίσταν Χάρρις, ένας Αμερικανός φιλόσοφος κι επιχειρηματίας ερευνά τους τρόπους με τους οποίους η τεχνολογία αυτή μπορεί να εκμεταλλευθεί τις ψυχολογικές μας αδυναμίες επηρεάζοντας έτσι τις ανθρώπινες συμπεριφορές και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις.

Ο Χάρρις εργάστηκε για τρία χρόνια στην Google ως Ηθικιστής του Design (Ethicist designer) και απαριθμεί τους διάφορους τρόπους με τους οποίους οι σχεδιαστές προϊόντων ποντάρουν στις αδυναμίες μας με σκοπό να μας αποσπάσουν την προσοχή.

Η στρατηγική της μη διακοπής

Η επιβεβαίωση της ανάγνωσης των μηνυμάτων στο Messenger του Facebook, εξόργισε ορισμένους χρήστες που δεν ήθελαν να φαίνεται η δραστηριότητα. Αυτή η εφαρμογή «υποχρεώνει» τους χρήστες να εμπλέκονται ακόμη περισσότερο.

Πώς να βάλετε ένα μηχανάκι μέσα σε ένα δισεκατομμύριο τσέπες

Πώς μπορεί μια εφαρμογή να εθίσει τους χρήστες της; Σύμφωνα με τον Χάρις, ο μέσος άνθρωπος ελέγχει το τηλέφωνό του 150 φορές την ημέρα. Αν οι σχεδιαστές θέλουν να μεγιστοποιήσουν την εξάρτηση, θα πρέπει να συνδέσουν την δράση ενός χρήστη με μια μεταβλητή ανταμοιβή. Μπορεί για παράδειγμα να πατήσει ένα κουμπί και να λάβει άμεσα μια ελκυστική ανταμοιβή (ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μια κοινοποίηση, κ.λπ.).

Ο φόβος του να χάσετε κάτι σημαντικό

Εάν μια εφαρμογή σας κάνει να πιστεύετε ότι κατέχει σημαντικές πληροφορίες όπως είναι τα μηνύματα, οι νέες αιτήσεις για φιλία ή ευκαιρίες, θα σας είναι δύσκολο να την απενεργοποιήσετε ή να την διαγράψετε από το κινητό σας, γιατί πιστεύετε πως μπορεί να χάσετε κάτι σημαντικό.

Κοινωνική αποδοχή

Η ανάγκη να ανήκουμε κάπου και η έγκριση των άλλων είναι για πολλούς σημαντικά κίνητρα. Σήμερα, όμως η κοινωνική αποδοχή μας είναι στα χέρια των εταιρειών τεχνολογίας. Για παράδειγμα, το επαγγελματικό δίκτυο LinkedIn προτρέπει τους ανθρώπους να δημιουργήσουν κοινωνικούς δεσμούς, γιατί κάθε φορά που αποδέχονται μια πρόσκληση, απαντούν σε ένα μήνυμα, ή επικυρώνουν κάποιον για μια δεξιότητα, οφείλουν να επιστρέψουν στην ιστοσελίδα ή την εφαρμογή.

Ο Tristan Harris είναι επίσης ο ιδρυτής του κινήματος Time Well Spent που στοχεύει στην εκπαίδευση των καταναλωτών σχετικά με το πώς η τεχνολογία διαμορφώνει τις συνήθειες μας και τους προτείνει τους καλύτερους τρόπους για την χρήση της. Το κίνημα αυτό απευθύνεται και σε σχεδιαστές, εταιρείες, ερευνητές και μέσα μαζικής ενημέρωσης που θέλουν να εφαρμόσουν μια διαφορετική τεχνολογική προσέγγιση.

Ο χρόνος μας είναι πολύτιμος, ας τον σπαταλήσουμε προσεκτικά

Σύμφωνα με τον Γερμανό κοινωνιολόγο και φιλόσοφο Xάρμουτ Ρόσα , συγγραφέα του βιβλίου με τίτλο Αλλοτρίωση και επιτάχυνση «η σύγχρονη κοινωνία έχει δημιουργήσει μια χρόνια πείνα καθώς αντιλαμβάνεται τον χρόνο ως πρώτο αναλώσιμο υλικό … όλες οι σύγχρονες κοινωνίες χαρακτηρίζονται από έλλειψη χρόνου. Όσο εκσυγχρονίζεται μια κοινωνία, τόσο λιγότερο χρόνο έχει … Αυτό που θα μας λείψει στο μέλλον δεν είναι το πετρέλαιο αλλά ο χρόνος».