Πώς οι εκπαιδευτικοί επηρεάζουν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών

12:06 1/10/2016 - Πηγή: ΕΡΤ

Σε μια εποχή που τα παιδιά περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας τους στο σχολείο, οι εκπαιδευτικοί, πέρα από τις γνώσεις που μεταδίδουν, μπορούν να επηρεάσουν και να διαμορφώσουν -σε μεγάλο βαθμό- τις διατροφικές συνήθειες των μαθητών, λειτουργώντας ως θετικά μοντέλα-πρότυπα για την υιοθέτηση σωστών συμπεριφορών και την κατανάλωση υγιεινών τροφών.

Οι τρόποι με τους οποίους ένας εκπαιδευτικός μπορεί να λειτουργήσει ως θετικό πρότυπο για τη βελτίωση της υγείας των μαθητών του είναι ποικίλοι και μπορεί να αφορούν τόσο τη διατροφή όσο και τη σωματική δραστηριότητα.

Και βέβαια, πάνω

απ’ όλα και πέρα από τις λεκτικές συμβουλές, τον σημαντικότερο ρόλο έχουν οι πράξεις και η εφαρμογή των κανόνων στην καθημερινότητα.

Σύμφωνα με το ΕΥΖΗΝ, το πρόγραμμα του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, το οποίο υλοποιείται με τη συνεργασία των υπουργείων Παιδείας & Θρησκευμάτων και Πολιτισμού & Αθλητισμού, και απευθύνεται στους μαθητές όλης της χώρας, μια πολύ ισχυρή ενέργεια είναι οι εκπαιδευτικοί να προσπαθούν να καταναλώνουν τρόφιμα με υψηλή διατροφική αξία στο σχολείο, π.χ. την ώρα του διαλείμματος όταν και οι μαθητές καταναλώνουν το κολατσιό τους.

Οταν οι μαθητές βλέπουν τους εκπαιδευτικούς να καταναλώνουν υγιεινά τρόφιμα, αυξάνονται πολύ οι πιθανότητες να ακολουθήσουν και οι ίδιοι αντίστοιχες επιλογές.

Έχει αποδειχθεί ότι με αυτή τη δημόσια συμπεριφορά οι εκπαιδευτικοί καταφέρνουν να επηρεάσουν τις επιλογές των μαθητών, οι οποίοι ουσιαστικά μιμούνται τις συνήθειες των δασκάλων τους. Με άλλα λόγια, όταν οι μαθητές βλέπουν τους εκπαιδευτικούς να καταναλώνουν τρόφιμα με χαμηλή διατροφική αξία, λαμβάνουν μάλλον μικτά μηνύματα, καθώς τα λόγια και οι πράξεις αντικρούονται. Αντιθέτως, όταν τους βλέπουν να δίνουν σημασία στις υγιεινές επιλογές τροφίμων (και ένα δραστήριο τρόπο ζωής), αυξάνονται πολύ οι πιθανότητες να ακολουθήσουν και τα ίδια αντίστοιχες επιλογές.

Όσον αφορά την προώθηση της σωματικής δραστηριότητας, οι εκπαιδευτικοί μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως θετικά πρότυπα για τους μαθητές με ποικίλους τρόπους. Για παράδειγμα, την ώρα του διαλείμματος μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στα παιχνίδια των μαθητών ή να περπατήσουν με τα παιδιά ή να τα επευφημούν όταν ασκούνται. Στις μικρότερης ηλικίας τάξεις του δημοτικού σχολείου, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αφηγηθούν ιστορίες στη σχολική αίθουσα που να περιέχουν μηνύματα για την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας ή να μάθουν στα παιδιά τραγούδια στα οποία να εμπεριέχεται η κίνηση ως θεματολογία.

Όπως τονίζει στη «Ραδιοτηλεόραση» ο υπεύθυνος του Προγράμματος και καθηγητής Διατροφής & Διαιτολογίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Λάμπρος Συντώσης, «μέσω τέτοιων δράσεων, οι εκπαιδευτικοί λειτουργούν ως θετικά πρότυπα και συμβάλλουν στη βελτίωση των συνηθειών των παιδιών με άμεσο τρόπο και αποτελεσματικό!»

Οσον αφορά τους εκπαιδευτικούς, το πρόγραμμα το ΕΥΖΗΝ δίνει πολλές και χρήσιμες συμβουλές και οδηγίες προκειμένου να διευκολύνει το έργο τους στην κατεύθυνση της υιοθέτησης από τα παιδιά ισορροπημένων διατροφικών συνηθειών.

Η καθιέρωση μίας ημέρας την εβδομάδα, όπου ο κάθε μαθητής και ο δάσκαλος θα φέρνουν το αγαπημένο τους φρούτο στο σχολείο, είναι μια «έξυπνη» δράση για την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών!Τι μπορούν να κάνουν οι εκπαιδευτικοί για να καταναλώνουν τα παιδιά περισσότερα φρούτα;

Γίνετε το παράδειγμα! Είναι αποδεδειγμένα ο καλύτερος και αποδοτικότερος τρόπος να διδάξετε στα παιδιά έναν υγιεινό τρόπο διατροφής, δηλαδή με πράξεις, χωρίς πολλά λόγια. Εξάλλου, με ένα φρούτο στο διάλειμμα, αντί για ένα σκέτο καφέ ή τυρόπιτα, θα νιώσετε κι οι ίδιοι πολύ καλύτερα!

Παροτρύνετέ τα να τρώνε φρούτα στο σχολείο. Καθιερώστε για παράδειγμα, μία ημέρα της εβδομάδας, όπου ο καθένας (φυσικά και εσείς) θα φέρνει το αγαπημένο του φρούτο στο σχολείο!

Γνωρίστε τους τα φρούτα μέσα από δραστηριότητες. Για παράδειγμα «το φρούτο του μήνα» ή ζωγραφιές με βάση τα φρούτα, ποιηματάκια κ.λπ.

Προσφέρετε γνώσεις. Μιλήστε τους για την αξία των φρούτων στη διατροφή, έχετε, όμως, κατά νου ότι ο ρόλος τους για την υγεία δεν αποτελεί ισχυρό κίνητρο για τα παιδιά. Δοκιμάστε, λοιπόν, να αναπτύξετε και άλλες πτυχές των φρούτων, συνδυάζοντας γνώσεις από διάφορα μαθήματα, π.χ. γεωγραφία, περιβάλλον.

Χρησιμοποιήστε θετικά λόγια. Συνοδεύστε την κατανάλωση των φρούτων με το πόσο νόστιμα είναι, πόσο ωραία μυρίζουν και με λεκτική επιβράβευση όταν βλέπετε τα παιδιά να τα καταναλώνουν.

Ελέγξτε τα τρόφιμα που πωλούνται στο σχολικό κυλικείο και αναλόγως προτείνετε στην σχολική επιτροπή να προστεθούν φρούτα ή να παρουσιαστούν με ελκυστικό τρόπο.

Κάντε τα «in». Σκεφτείτε τρόπους που θα μπορούσαν να προσδώσουν στα φρούτα ένα «in» χαρακτήρα. Για παράδειγμα, προσφέρετέ τα για κέρασμα ή για βραβείο, συνεργαστείτε με την αθλητική ομάδα ή με άλλα άτομα που τα παιδιά θαυμάζουν, φτιάξτε αφίσες ή ένα παιχνίδι στον υπολογιστή.

Καινοτόμες δραστηριότητες στην αίθουσα για τη βελτίωση των διατροφικών συνηθειών των μαθητών

Κατά τη διάρκεια του μαθήματος μπορεί να προβλέπεται ένα 10λεπτο «διάλειμμα για φρούτα και λαχανικά», με σκοπό να αυξηθεί η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών από τα παιδιά. Στο πλαίσιο της δράσης αυτής οι μαθητές θα μαθαίνουν να καθαρίζουν φρούτα και λαχανικά και θα δοκιμάζουν τη γεύση τους, καταναλώνοντάς τα μαζί με εσάς και με τους συμμαθητές τους. Τα φρούτα και τα λαχανικά μπορείτε να τα φέρνετε εσείς και οι μαθητές από το σπίτι τους.

Στα παιδιά μπορεί να ανατεθεί η συγγραφή μικρών κειμένων ή ποιημάτων με μηνύματα σχετικά με την υγιεινή διατροφή. Επίσης, μπορούν να ανατεθούν εργασίες για θέματα που σχετίζονται με το αντικείμενο της διατροφής, να δημιουργηθούν κάρτες με υγιεινές συνταγές ή ζωγραφιές με ποικίλη σχετική θεματολογία.

Ενδιαφέρουσα πρόταση είναι η διοργάνωση διαφόρων δράσεων γευσιγνωσίας, στις οποίες θα καλούνται οι μαθητές να δοκιμάσουν υγιεινά τρόφιμα και σνακ, τα οποία θα καταναλώνονται μέσα στην αίθουσα. Σκοπός αυτών των δράσεων θα είναι το να γνωρίσουν τα παιδιά τρόφιμα που ίσως δεν γνώριζαν, να πάρουν ιδέες για επιλογές θρεπτικών τροφίμων και να αναθεωρήσουν τυχόν αρνητική εικόνα που είχαν σχηματίσει για συγκεκριμένα τρόφιμα.

Επίσης, μπορεί να διοργανωθεί μια γιορτή πρωινού στην αρχή της πρώτης ώρας του ωρολογίου προγράμματος, στην οποία οι μαθητές θα μάθουν τι περιέχει ένα πλήρες πρωινό και θα το καταναλώσουν μαζί με εσάς και τους συμμαθητές τους, με σκοπό να δοθεί έμφαση στην αξία του γεύματος αυτού και να συνδεθεί με θετικές εμπειρίες.

Μια άλλη δράση μπορεί να αποτελεί η καθιέρωση «θεματικών εβδομάδων», για παράδειγμα «εβδομάδα χωρίς ανθυγιεινά σνακ» ή «εβδομάδα χωρίς αναψυκτικά», κατά τη διάρκεια των οποίων θα καλούνται οι μαθητές να περιορίσουν την κατανάλωση των συγκεκριμένων τροφίμων και να συμπληρώσουν στην αίθουσα ερωτηματολόγια, στα οποία θα καταγράψουν τη συχνότητα κατανάλωσης των τροφίμων αυτών κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης εβδομάδας.

Η σωματική δραστηριότητα, σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή, συμβάλλει στην καλή υγεία των μαθητών και στην αποδοτικότερη απόδοσή τους στα μαθήματα.

Επιπλέον, μπορεί να πραγματοποιούνται διαγωνισμοί μεταξύ των μαθητών, για παράδειγμα, για τη δημιουργία αφίσας με σύντομα και πρωτότυπα μηνύματα για την υγιεινή διατροφή.

Η ενασχόληση με θέματα διατροφής μπορεί να γίνεται και μέσα από τη διαθεματική συνεργασία μεταξύ των μαθημάτων, προσδίδοντας έτσι ένα διασκεδαστικό χαρακτήρα, για παράδειγμα μέσα από τα καλλιτεχνικά ή τη μουσική.